FILM 
Deze film maakt deel uit van de Rainer Werner Fassbinder Vol. 1-box waartoe ook Liebe Ist Kälter Als Der Tod, Katzelmacher, Warnung Von Einer Heiligen Nutte, Händler Der Vier Jahreszeiten, Martha en Angst Essen Seele Auf toe behoren.

"As long as movies are depressing, life isn't." (Rainer Werner Fassbinder)

Rainer Werner Fassbinder heeft in zijn rijke oeuvre geen enkele slechte titel afgeleverd (il faut le faire voor een veelfilmer), maar toch heb je zo van die titels die men er steeds maar uitpikt als de films die je van de Duitser moet gezien hebben. Die Bitteren Tränen Der Petra Von Kant uit 1972 is daar één van en heeft bijvoorbeeld een plaatsje gekregen in het 1001 Films Die Je Moet Zien Voor Je Sterft van Steven Schneider. Een niet zo evidente keuze voor een film van twee uur die zich in één kamer (en dan nog vaak op het bed) afspeelt, maar dit is dan ook Fassbinder grand cru. Het script is gebaseerd op zijn eigen toneelstuk en volgens de geruchten zou hij alles hebben neergepend in een tijdspanne van 12 uur toen hij met een vliegtuig van Berlijn naar Los Angeles vloog. Een film waarin je alleen maar vrouwen ziet en gaat over de lesbische liefde, maar volgens insiders ging het verhaal gewoon over Fassbinder zelf. Zoals zo vele van zijn vroegere films zijn die autobiografisch, en men vermoedt (ten minste dat beweren Kurt Raab en Harry Baer toch) dat het hoofdpersonage Petra von Kant (gespeeld door Margit Carstensen) een weerspiegeling is van Fassbinder, terwijl het personage van Karin Thimm (Hanna Schygulla) overeen komt met dat van Günther Kaufmann (een love interest van Fassbinder die later in de gevangenis zou geraken wegens afpersing met dood als gevolg). Sidonie von Grasenapp staat voor Kurt Raab (een manusje-van-alles in de Fassbinder-clan en die zou meewerken aan 25 films) en Valerie von Kant zou dan weer Fassbinder's moeder Liselotte Eder moeten voorstellen.

Ingewikkeld denkt u? Dat is het niet, wel voelt deze film, die op tien dagen gefilmd werd en een budget van (ocharme) 325.000 mark had, zeer sterk aan als een toneelstuk. Zoals gezegd zich afspelend op één plaats, en met als decor op de achtergrond een gigantische reproductie van het schilderij Midas En Bacchus van Nicolas Poussin.

Petra von Kant is een rijke en succesvolle modeontwerpster die samen met haar secretaresse Marlene in een luxe appartement in Bremen woont. Petras eerste man stierf bij een auto-ongeluk en een tweede huwelijk liep op de klippen. Wat de verhouding tussen Petra en Marlene precies is, komen we nooit te weten, maar de secretaresse wordt met een hoge regelmaat vernederd, ook als er bezoek in de woning is. Op een avond komt haar vriendin, de barones von Grasenabb, op bezoek die het jonge model Karin Thimm heeft meegebracht. Karin woonde in Australië, heeft daar een man, maar droomt volop van een carrière in de modewereld en wie kan daar beter voor zorgen dan Petra von Kant. De modekoningin wordt op slag verliefd op Karin en nodigt haar de volgende dag uit bij haar thuis. De twee worden snel een stel, maar Karin krijgt snel genoeg van de verstikkende relatie.

Fassbinder wordt vaak in het hokje geduwd van de arthouse en hoewel hij daar enigszins thuishoort, kan je niet ontkennen dat hij in de eerste plaats cinema maakt die uit het leven is gegrepen. De film heeft wel een half uurtje nodig vooraleer hij de kijker kan meesleuren in zijn ijskoude setting, maar eens de molen van het melodrama op volle toeren draait heb je een film waar je alleen maar met open mond kan naar zitten staren. Fassbinder zoekt de controverse op, maar hij weet steeds zijn onderwerpen onder te dompelen in normale, treffende taal waardoor het shockeffect er alleen maar groter op wordt. Zeker door de verbluffende acteerprestaties met voorop een ongelooflijk sterke Hanna Schygulla, maar ook met een stralende Margit Carstensen die met Die Bitteren Tränen Der Petra Von Kant volop doorbrak.

BEELD EN GELUID
Zoals eerder aangehaald gaat het hier om een goedkope productie en dus ziet alles er wat amateuristisch uit, maar dat kan zeker niet gezegd worden over de zeer knappe restauratie van deze film. Omdat alles zich in één kamer afspeelt en je altijd maar naar dezelfde personen zit te kijken is er geen al te uitgebreid kleurenpallet, maar van streepjes of andere vervelende bolletjes is hier geen sprake. De film heeft een Dolby Surround 2.0 met veel dialogen en naast een streepje klassiek bevat de soundtrack ook nummers van The Platters en The Walker Brothers.

EXTRA'S
Deze Blu-ray maakt deel uit van de Rainer Werner Fassbinder Vol. 1-box. Op de Blu-ray staan er geen extra’s, maar in de box vind je een dvd met daarop de extra’s Michael Ballhaus À propos De Martha, een interview met Fassbinder uit 1977 en de 90 minuten durende documentaire Life, Love & Celluloid van Juliane Lorenz uit 1998 die we bespreken in het artikel van de Blu-ray box zelf.

CONCLUSIE
Die Bitteren Tränen Der Petra Von Kant is een Fassbinder-film die je vaak in lijstjes aantreft. Dit is melodrama ten top, met een (trieste) finale die je nooit meer zal vergeten. Een film die zich twee uur in dezelfde setting afspeelt maar geen seconde verveelt, dat is iets wat alleen maar Fassbinder kan!