FILM
Dan Dark (Robert Downey jr.), een auteur van pulp-misdaadverhalen, lijdt al sinds zijn jeugd aan een ernstige vorm van psoriasis. Naast lichamelijke ongemakken, zoals tijdelijke botverlamming en een met gapende wonden en vlekken bedekte huid, tast de ziekte echter ook zijn psyche aan. Na zijn laatste, zware aanval, wordt de gefrustreerde, vuilbekkende schrijver behandeld in het ziekenhuis, waar de onaflatende koorts zijn geest in een warrige mengelmoes van alternerende realiteiten dompelt. Dark schippert heen en weer tussen heden, verleden en een misdadige, met muziek doorspekte, jaren-vijftig-droomwereld. Maar deze universums zijn nauwelijks afgelijnd. Personages uit de diverse realiteiten steken naar hartelust de grens tussen de compartimenten in zijn beschadigde geest over. De auteur ijlt als een waanzinnige en probeert tevergeefs een logica achter de gekte te zoeken, en, wanhopig, een veilige uitweg. Pycholoog dr. Gibbons (producent Mel Gibson in een atypische, excentrieke bijrol) denkt dat de sleutel voor Darks gedrag in het verleden te vinden is. In de hechte band met zijn moeder en haar zelfmoord. De aanpak lijkt te werken en dringt de psoriasis, en de waanzin, terug. Toch loert er nog steeds gevaar om de hoek, evenals een apotheose die de losse eindjes en de hallucinaties op onverwachte wijze aan elkaar knoopt.

Dit is niet de eerste verfilming van het verhaal van The Singing Detective. In de jaren tachtig maakten scenarist Dennis Potter en regisseur Jon Amiel reeds een gelijknamige, alom bejubelde miniserie voor de BBC. Vergelijkingen maken tussen de twee zou een gemakkelijke bespreking opleveren, maar die weg sla ik hier liever niet in. Ik zal trachten deze remake op haar eigen merite te reviewen. En het verdict is, tot mijn spijt, niet zo positief. The Singing Detective is een onoverzichtelijk bos geworden, waarin niemand nog de bomen kan zien. De interactie tussen de drie verschillende verhaallijnen/werelden verloopt stroef op zijn best en rampzalig op zijn slechtst. Keith Gordons regie mist een weldoordachte visie, een goede, betrouwbare kapstok om de plot aan op te hangen. En Dennis Potters script ontbreekt het, op een enkele scène na, aan de spitante dialogen die hem lof en eer brachten.

Het pulp-misdaaduniversum overtuigt nog het meeste. Het is ook in deze setting dat de acteurs zich schijnbaar het best in hun vel voelen. Robert Downey jr. geeft geloofwaardig gestalte aan een Marloweske detective en bijt zich met bravoure vast in het dozijn gevatte dialogen die tussen de middelmatigheid opduiken. Ook Jeremy Northam overstijgt het materiaal. En Adrien Brody en Jon Polito injecteren broodnodige humor in hun boordkartonnen rollen als booswicht. De andere twee parallelle werelden zorgen eerder voor frustratie dan voor ontspanning. De ziekenhuisscènes blinken uit door overacting, pseudo-psychologische onzin en misplaatste seksuele spanningen en schuttingwoorden. Het verleden van auteur Dan Dark oogt initieel belovend, maar zinkt dan weg in een moeras van clichés.

Ook de muzikale nummers ,schaarser in aantal dan ik had vermoed en gewenst, vallen op door hun onopvallendheid. De regisseur kiest voor de playback-aanpak, wat de inhoudelijke en linkende kracht van de nummers én de identificatie met de personages allesbehalve ten goede komt. Eerlijk is eerlijk, misschien lijdt The Singing Detective ook onder de vergelijking met recente musicals als Chicago en Moulin Rouge, die de wisselwerking tussen een tragische realiteit en een muzikale droomwereld veel beter uitwerkten. Of wellicht zijn de destijds revolutionaire structuren en dito dialoogteksten van Potter in de noughties reeds lang achterhaald.

Toch luidt mijn slotconclusie dat deze film een gemiste kans is. De nochtans getalenteerde cast huppelt voor het grootste deel ongeïnteresseerd over het scherm en laat een emotionele connectie met het publiek nooit toe. Als er één woord deze versie van The Singing Detective typeert is het wel afstandelijkheid. En dat is in de filmbusiness een onvergeeflijke zonde.

BEELD EN GELUID
Net zoals op de film, kan op beeld en geluid van deze dvd louter het woordje ontgoochelend geplakt worden. De visuele presentatie van The Singing Detective blijft weliswaar verstoken van storende fouten, maar houdt hoogstens het midden tussen middelmatig en behoorlijk. Contrast en scherpte in de duistere scènes had zeker beter gekund, terwijl de ziekenhuisepisodes overgesatureerd zijn met wit licht. Overvloeiing van realiteit naar droom geschiedt daardoor haperend en onnatuurlijk. Voor een film die amper een jaar oud is, verwacht je een betere kwaliteit dan A-Film hier biedt. De audiotrack is helder en quasi ruisvrij, maar kan op geen enkel moment boeien. Ondanks de verscheidene zang- en dansnummers, blijven de surroundkanalen van dynamische geluidsgolven verstoken. Van een overdracht van ritmische sfeer naar de huiskamer is bijgevolg nauwelijks sprake. Eenvoud siert, maar niet in dit geval.

EXTRA’S
Het thema van middelmatigheid en gebrek aan kwaliteit, dat als een rode draad door deze bespreking loopt, bereikt zijn onmiskenbaar nadir in de bonussectie. Enkel één Trailer voor The Singing Detective is terug te vinden op het schijfje, evenals drie Crosspromotionele Trailers voor films waarvan ik vermoed dat hun kwaliteit recht evenredig is met de geestelijke vermogens van een demente zeekoe. Dien ik nog te zeggen dat geen van deze trailers anamorfisch bewerkt werd? Dacht het niet.

CONCLUSIE
Voor hen die fans waren van de TV-serie uit de jaren 80 kan ik enkele aanbevelen de oude videobanden nog eens van onder het stof te halen. Deze nieuwe versie van The Singing Detective blijkt immers een miskleun van frustrerende banaliteit, zowel qua film als qua presentatie. Hoogstens aan te raden voor personen die aan verregaande insomnia lijden: slaap gegarandeerd.