ROPE
Bespreking door: Dieter - Geplaatst op: 2004-10-25
Deze DVD is onderdeel van de 7 discs tellende Hitchcock Collection. De overige 6 films in de collectie zijn: Saboteur, Shadow of a Doubt, Rear Window, The Man who knew too much, The Trouble with Harry en Psycho.
FILM
Tegen het jaar 1947 was Alfred Hitchcock op een kruispunt in zijn professionele loopbaan beland. Zijn zevenjarig contract met überproducer David O. Selznick, de man die hem naar Hollywood haalde, was afgelopen en had van Hitchcock een van de meest gevierde regisseurs uit de industrie gemaakt. Bevrijd van de verstikkende invloed die Selznick op zijn filmproducties had, besloot de Master of Suspense de sprong in het diepe te wagen en zelf een productiemaatschappij op te starten. Hij koos de naam Transatlantic Pictures, wegens zijn verlangen om films te draaien aan weerszijden van de oceaan, in zowel Hollywood als zijn geboorteland Groot-Brittannië. Met deze beslissing zette de regisseur eveneens een grote stap richting complete creatieve vrijheid en dus de mogelijkheid tot experiment. Jarenlang al speelde hij immers met het indertijd technisch haast onmogelijke verlangen een film in één aangehouden take op te nemen. En als eerste exponent van deze techniek koos hij voor een vrije vertelling van een beruchte moordzaak uit de jaren ’20: de "Leopold en Loeb"-zaak.
De film kreeg de titel
Rope, zou Hitchcocks eerste kleurenfilm worden, en vertrekt, naar Hitchcockiaanse gewoonte, van een tegelijk eenvoudige en ingenieuze premisse. Twee universiteitsstudenten (John Dahl en Farley Granger) besluiten een ethisch betwistbare stelling van één van hun professoren in de praktijk te brengen. De stelling in kwestie is dat moord kunst kan zijn indien de executie ervan feilloos en inventief gebeurt. En dus brengen de studenten een medeleerling om het leven door hem te wurgen met een banaal stuk touw. Hun macaber plan eindigt daar echter niet. Ze verstoppen het lijk in een kist in de woonkamer van hun appartement en nodigen vrienden en familieleden van het slachtoffer uit voor een receptie, waar ze zonder het zelf te beseffen, hors-d'oeuvres vanop de laatste rustplaats van de dode student verorberen. Ook de professor (James Stewart, in zijn eerste van vier Hitchcockrollen) werd geïnviteerd, maar hij krijgt al snel door dat er iets niet in de haak is. Al die tijd knaagt het geweten van de daders, hopend dat ze met moord weg kunnen geraken. Maar het moordwapen, het touw, heeft de neiging op de meest ongelukkige momenten op te duiken en dreigt hen alsnog de das om te doen.
Als experiment is
Rope zonder twijfel een voltreffer. Het gebruik van één lange take was in de jaren '40 technisch een onmogelijkheid, maar Hitchcock lost dit op door tien takes van ruwweg evenveel minuten aan elkaar te plakken, waarbij de overgangen tussen de verschillende filmrollen gecamoufleerd werden door bvb. achter iemands rug door te schuiven. Het meest in het oog springende probleem met deze aanpak is de kans dat het spektakel niet meer wordt dan gefilmd toneel. Doch ondanks de inderdaad theatrale look van de film, weet de regisseur zijn kenmerkende gevoel voor suspense alsnog uit te leven dankzij goed uitgewerkte zooms en dito camerabewegingen.
Het typische Hitchcockiaanse thema van schuld komt bovendien nergens in zijn oeuvre (met uitzondering van wellicht
I Confess) beter tot zijn recht. De kleine fouten die de moorddadige studenten maken, ondanks hun verlangen naar de perfecte moord, vervullen de kijker met ondraaglijke spanning van tweeërlei aard. Ten eerste: zullen ze worden gepakt? En ten tweede: zullen ze kraken onder hun opspelend schuldgevoel? De vertolkingen zijn in deze dan ook cruciaal, en zowel Farley Granger als John Dahl trekken zich goed uit de slag, ondanks (of misschien juist dankzij) hun beperkingen als acteurs. De homo-erotische toon in hun onderlinge relatie zorgt bovendien voor een extra onderliggend spanningsveld. James Stewarts rol als hun professor is dan weer minder goed uitgewerkt. Dit is zeker de ondankbaarste rol die de minzame acteur in een Hitchcockfilm mocht spelen. De supporting cast is vooral aanwezig voor komisch effect, maar slaagt adequaat in haar doel.
Rope mag dan niet de beste film zijn die Hitchcock ooit maakte, het blijft een zeer aangename en spannende film om naar te kijken. Uiteindelijk is het de één-take-aanpak die
Rope ervan weerhoudt om de suspense écht van het scherm te doen spatten. De regisseur hield het experiment nog één film vol (miskleun
Under Capricorn) maar koos dan toch opnieuw voor de nadruk op montage i.p.v. op camerabeweging. Ongetwijfeld speelde hierin mee dat zowel
Rope als
Under Capricorn commerciële flops waren die het lot van Transatlantic Pictures finaal bezegelden. Maar die mislukking zou Hitchcock grandioos te boven komen, door de komende 15 jaar enkel meesterlijke pareltjes van spanning, horror en, vooral, uitgekiende montage uit zijn mouw te schudden.
BEELD EN GELUID
Ondanks zijn ouderdom levert
Rope qua beeldkwaliteit een degelijk resultaat af, zeker gezien het hier blijkbaar een niet-gerestaureerde print betreft. Contrasten zijn aanvaardbaar tot goed, scherpte beter dan verhoopt, en het aantal beschadigingen en vuiltjes valt voor een film uit 1948 ontzettend goed mee. Minpunt zijn de kleuren, die een uitgewassen, doffe look hebben en het vernuftige, graduele lichtverloop in
Rope deels teniet doen. Filmgrain is aanwezig, maar stoort nooit. Op audiovlak moeten we het stellen met een monotrack die de talrijke dialogen verstaanbaar en helder weergeeft, maar die uiteraard dynamiek mist. Het moet echter gezegd, filmmuziek en speciale geluidseffecten zijn in deze film volledig afwezig, dus een opwaardering naar een 5.1-set-up zou waarschijnlijk geen merkbaar beter resultaat hebben opgeleverd. Al bij al een bevredigende beeld- en geluidstransfer.
EXTRA'S
Zoals op alle dvd’s in de Hitchcock Collection is gekozen voor een nadruk op kwaliteit over kwantiteit. De belangrijkste bonus vormt de documentaire
Rope Unleashed(32’30”), waarin nog levende leden van cast en crew, én Hitchcocks dochter Pat, dieper ingaan op alle aspecten van het filmproces. Vooral het scenario en de technische kant van het filmen in één take komen aan bod. Ook wijden de geïnterviewden uitgebreid uit over de homoseksuele ondertoon tussen de protagonisten, iets wat censuurgewijs in de jaren '40 een riskante onderneming was. Anekdotes, foto's en filmfragmenten zorgen voor een aangename visualiteit. Maar er is ook frustratie, want uit een scène, die een interactie toont tussen de studenten en hun slachtoffer vóór de moord, krijgen we slechts een kort fragment te zien. De totale clip zou een interessante bijkomende extra hebben opgeleverd. In de plaats daarvan herbergt de disc een 45 foto’s en posters tellende
Art Gallery en een verouderde, maar heerlijk nostalgische
Trailer voor de film, waarin de nadruk eerder op de sterren dan de plot ligt. Ter afronding is er een
Trailer Compilatie, ter gelegenheid van een re-release van 5 Hitchcockfilms in 1984.
CONCLUSIE
Rope is niet meteen één van Hitchcocks populairste films, maar verdient in mijn opinie dringend een herwaardering in aandacht. Hoewel bezwaarlijk een meesterwerk, biedt de film de Master of Suspense de kans zijn uitgebreide trukendoos boven te halen, waarvoor je hem enkel kan bewonderen. Beeld en geluid zijn voor een film uit 1948 aangenaam en doeltreffend, zolang je geen perfect uitgebalanceerde home cinema experience verwacht. Gekoppeld aan het intelligent uitgekiende bonusmateriaal levert dit een dvd op die boven de middelmaat uitstijgt.