FILM
Lucius Artorius Crastor, roepnaam Arthur (Clive Owen), is een afstammeling van een door de Romeinen onderworpen Oost-europees nomadenvolk, de Samartianen. Zijn voorvaders kregen genade als de mannen van de stam in ruil daarvoor elk 15 jaar in het Romeinse leger zouden dienen. De 15 jaren zitten er voor Arthur en zijn gezellen, die gestationeerd zijn bij de muur van Hadrianus, bijna op, en alhoewel ze al veel strijdmakkers hebben zien sneuvelen, kijken ze reikhalzend uit naar het einde van hun dienstplicht. In tegenstelling tot zijn strijdmakker Lancelot (Ioan Gruffudd), die zich vasthoudt aan zijn paganistische wereldbeeld, heeft Arthur zich intussen bekeerd tot het christendom. Arthur probeert zich bovendien mentaal voor te bereiden op een rustig leven in het Rome van zijn verbeelding, een utopische, verlichte en beschaafde stad. De vijf andere wapenbroeders, Tristan (Mads Mikkelsen), Gawain (Joel Edgerton), Galahad (Hugh Dancy), Bors (Ray Winstone) en Dagonet (Ray Stevenson) vormen samen met Lancelot en Arthur een geduchte groep huurlingen die de meest vuile klusjes voor Rome opknappen, waaronder het onder bedwang houden van de volkeren ten noorden van de muur, de Picten (Woads), geleid door krijgsheer Merlin (Stephen Dillane). Het vertrouwen dat zijn mannen in Arthur stellen wordt echter geschaad door bisschop Germanius (Ivano Marescotti), een gezant uit Rome. Die weigert de papieren voor vrije doortocht te verlenen aan Arthurs manschappen als die niet eerst nog een laatste opdracht uitvoeren: het ontzetten van één van de laatste (en koppigste) Romeinse kolonisators, Marcus Honorius (Ken Stott) die nog boven de Muur woont. Het is de paus met name te doen om zijn favoriete petekind, Alecto (Lorenzo De Angelis), die een carrière in het Vaticaan te wachten staat, veilig en wel naar Rome te halen. Arthur merkt echter dat Marcus Honorius zijn lijfeigenen behandelt als slaven, en niets doet om de oprukkende Saksische horden weerwerk te bieden. De Saksen worden aangevoerd door de meedogenloze Cerdic (Stellan Skarsgård), die zijn gevangenen geen kwartier geeft. In de kerkers van Honorius bevrijdt hij de op sterven na dood zijnde Pictische prinses Guinevere (Keira Knightley). Arthur probeert zo veel mogelijk van Honorius' lijfeigenen te redden, wat Guineveres bewondering wekt, en eens ze voldoende hersteld is, biedt ze haar boogschietkunsten aan om samen met Arthurs mannen de Saksen te weerstaan. Wanneer de groep na een hachelijke tocht veilig en wel terugkeert aan de muur van Hadrianus, staan de Romeinen ingepakt en klaar om nooit meer terug te keren. Zullen Arthur en zijn mannen hun zuurverworven vrijheid verzilveren, en daarmee de hulpeloze bevolking aan hun lot overlaten, of het aanbod van Merlin aannemen en aan de zijden van de Picten de Saksen trotseren?



First Knight. Quest For Camelot. Excalibur. Monty Python And The Holy Grail. The Sword In The Stone. Van de Arthur-legenden zijn er ontelbare verfilmingen gemaakt, gebaseerd op al even ontelbaar vele literaire interpretaties, van klassieke auteurs zoals Sir Thomas de Mallory tot Marion Zimmer Bradley en Terence White. Of deze King Arthur van Antoine Fuqua nu de enige echte historisch juiste is of niet, verschillend van de klassieke "bijgeschaafde" hoofse legenden uit de middeleeuwen is deze film zeker en vast. De legenden van Excalibur en van de Ronde Tafel passeren misschien even de revue, al dan niet als rekwisiet, maar alle magische trekjes zijn met één veeg uit het scenario gekegeld, en de al dan niet platonische driehoeksverhouding tussen Arthur, Lancelot en Guinevere is ook compleet afwezig. Hét grote verschil is het andere tijdskader: deze Arthurverfilming wordt nog voor de val van het Westromeinse rijk gesitueerd, en is daarmee historisch allicht een stapje dichter bij de waarheid gekomen. Ook het christelijke laagje vernis dat door de jaren over deze Keltische legende is gegroeid, is er grotendeels afgekrabd: Arthur wordt geportretteerd als een brugfiguur tussen de keltische en christelijke stammen, één van de weinigen die door zijn diplomatische houding inzake levensbechouwing de verschillende volkeren kon samenbrengen. In deze versie treedt - surprise surprise - Guinevere op het einde van haar leven dan ook waarschijnlijk niet in het klooster in - de nonnetjes zouden zich de pleures schrikken. Voor een romantische of ridderlijke versie van het verhaal bent U bij deze film absoluut aan het verkeerde adres: het resultaat van regisseur Antoine Fuqua (Training Day) valt nog best te beschrijven als een Braveheart-zonder-romantiek. Het is alleszins een evenwichtsoefening geworden: door alle niet ter zake doende nevenlijnen uit het verhaal te schrappen houdt Fuqua een portie spektakel over in de onvervalste traditie van producent Jerry Bruckheimer. Daartegenover staat dat de karakters in de film bijzonder weinig diepgang vertonen, het niet nodig vinden om hun "heldendaden" te motiveren, en buiten wat gewauwel over het onbereikbare streven naar vrijheid van Arthur en zijn gezworenen komt er op emotioneel vlak niet veel uit de bus. Daartegenover staat dat enkele van de acteurs toch hun rol sterk invullen: met name Clive Owen die zichtbaar worstelt met zijn lotsbestemming, en vooral Stellan Skarsgård, die op bijzonder sadistische wijze aan de Saksische warlord Cerdic gestalte geeft. Net zoals bij Pearl Harbor is van deze film naast de theatrical cut een 14 minuten langere director's cut gemaakt, die bovendien ook nog eens tegelijkertijd wordt uitgebracht; het voornaamste verschil tussen de twee versies zitten in een paar korte flashback-scènes in het begin van de film, maar vooral in het iets gewelddadigere (en dan druk ik me nog voorzichtig uit) hak-en snijwerk. In deze versie wordt er niet op een afgehakt hoofdje of armpje meer of minder gekeken, alhoewel het gore-gehalte toch dat van pakweg Gladiator niet overstijgt.



BEELD EN GELUID
Een ander belangrijk verschil tussen de theatrical cut en deze director's cut is dat deze versie naast de gebruikelijke 5.1-track voorzien is van een uitstekende DTS-track. De dvd-standaard in Europa schrijft voor dat elke dvd minstens een Dolby Digital backward-compatibele geluidstrack moet bevatten, dus een disc met alleen maar DTS is hier niet toegestaan. Dit in tegenstelling tot regio 1, waar je bijvoorbeeld van films als Jurassic Park kan kiezen voor de DTS-versie en de "gewone" 5.1-versie. Dit gezegd zijnde, is deze track zeer gedreven en krachtig, met uitstekend gebruik van split-surround. Tijdens de talrijke vechtscènes - en geloof me, dat zijn er heel wat - zijn het zoevend staal en rondvliegende pijlen wat de klok slaat. De scène op het pakijs is van referentiekwaliteit. Ook kan de track uitpakken met de nodige subtiliteit: in de scène waarin Arthur en zijn manschappen ronddwalen door het Woad-woud hoor je de takken onder de hoeven kraken. Vooral op de subtielere stukken scoort de DTS-track iets beter, maar slechts net. Het anamorfische 2.35:1-beeld kan uitpakken met een zeer goed contrast, gedempte en sombere maar vaste kleuren. Bij de snelle camerawendingen in bijvoorbeeld de eerste slag, wanneer Arthur en zijn manschappen bisschop Germanius moeten ontzetten, is er echter wat interlacing te bespeuren, en vervaagt de scherpte tijdelijk. De iets mindere compressie zorgt op dergelijke ogenblikken ook voor geposteriseerde kleurvlakken, vooral schakeringen van grijs en bruin, die een beetje artificieel overkomen. Alhoewel de regisseur bewust gekozen heeft voor een groezelige sfeer, heb ik de indruk dat er toch desondanks zich wat ruis op het beeld heeft genesteld.



EXTRA'S
Ook deze dvd begint spijtig genoeg weer met een karavaan aan cross-promotionele trailers, die ik maar liever doorspoel. De goede beeld-en geluidskwaliteit heeft natuurlijk zijn prijs, en dat is dat er beknibbeld is op de extra's. Het alternatief zou natuurlijk geweest kunnen zijn om te doen zoals Warner laatst met Troy en er een 2 disc-versie van te maken. Aangezien die disc feitelijk zeer mager bedeeld was, en men hierover de opmerking maakte dat het beetje bonusmateriaal best op de eerste disc had toegevoegd kunnen worden, is dit exact wat Buena Vista voor deze King Arthur gedaan heeft. De theatrical cut en de director's cut bevatten bovendien hetzelfde bonusmateriaal. De eerste en enige documentaire is Blood On The Land: The Making Of A King (17 min.), een goed gestoffeerde maar korte all-round documentaire die een paar interviewfragmenten vermengt met wat behind the scenes-shots, informatie over de gebruikte props en aangeleerde vechttechnieken, het gebruik van CGI en de muziek. Allemaal dingen die nog veel uitgebreider hadden kunnen behandeld worden, maar gezien de ruimte die de film reeds inneemt, moeten we het hier maar mee stellen. De featurette is zeker info-tainend genoeg om er even bij te blijven hangen. In een tweede sectie vinden we, al dan niet voorzien van commentaar na Antoine Fuqua, een alternatief einde (4 min.) met een iets langere afwikkeling van de slag bij Badon Hill. Aangezien dit inhoudelijk zo mooi een brug bouwt met het begin van de film, hadden ze deze laatste scène wat mijn betreft ook in de director's cut mogen stoppen. De bonussectie wordt afgesloten met een redelijk summiere fotogallerij.



CONCLUSIE
Is het uitbrengen van King Arthur in twee versies - de director's cut en de theatrical cut - een marketing-truc of niet? Er zijn elementen die hiertegen pleiten: de versies komen tegelijkertijd uit, bevatten dezelfde extra's, en zijn even duur. De iets rauwere scènes in deze director's cut geeft de film net dat beetje geloofwaardigheid dat die nodig had. Het wél aanwezig zijn van een DTS-track op deze en niet op de andere versie, doet de balans definitief doorslaan in het voordeel van deze director's cut. Koop deze versie en laat die andere voor wat die is.