FILM
Hoewel The Adventures Of Sherlock Holmes, het tweede deel van de verfilmingen van Engelands grootste speurder met Basil Rathbone in de hoofdrol, een even groot succes was geweest als The Hound Of The Baskervilles besloot 20th Century Fox toch geen derde sequel te produceren. De reden hiervoor moet wellicht gezocht worden in het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in Europa, waardoor spionageverhalen in een moderne setting attractiever werden voor het Amerikaanse publiek dan de Victoriaanse Holmes. Drie jaar later, op een moment dat ook de Verenigde Staten de wereldbrand in waren gesleurd door de Japanners, kocht Universal de filmrechten op de detective. Hun doel: Sherlock Holmes transporteren naar het heden, zodat hij met zijn ongeëvenaarde deductieve kwaliteiten de Nazi's in een serie films een hak kon zetten.

In het eerste avontuur uit deze propaganda-reeks, The Voice Of Terror, wordt Londen getormenteerd door een Duitse radiostem, die triomfantelijk Nazi-sabotages en -aanslagen afkondigt op het moment dat ze plaatsvinden. De Britse Inner Council, verantwoordelijk voor het leiden van het land in deze oorlogstijd, vreest een infiltrant in hun midden en zoekt Sherlock Holmes aan om klaarheid te scheppen. Met wat hulp van zijn 'vrienden' in de onderwereld komt de snuggere detective op het spoor van een bende saboteurs onder leiding van de beruchte Duitser Meade. Het komt erop aan de plannen van de spionnen zo snel mogelijk te doorgronden, want de Nazi's bereiden een geheime invasie op Groot-Brittannië voor, die een kantelmoment in de oorlog kan betekenen.

The Voice Of Terror is erg losjes gebaseerd op het Holmes-verhaal His Last Bow, dat Arthur Conan Doyle schreef tijdens de Eerste Wereldoorlog. Maar buiten de spionageplot en de propaganda doeleinden hebben verhaal en film bitter weinig met elkaar te maken. Het scenario van The Voice Of Terror is overigens niet een van de beste uit de reeks, dankzij een overdaad aan expositie, een minimum aan dramatische vooruitgang en de onnodige wazigheid van de centrale plot. Het overhevelen van de speurder naar moderne tijden gaat echter met weinig kinderziektes gepaard. Meer zelfs: de contemporaine setting oogt erg natuurlijk. Er is verrassend genoeg geen enkel moment dat Holmes zich gedraagt als een 19de-eeuws personage in de 20ste eeuw, tenzij in Baker Street, dat nog steeds de stempel van Victoriaanse tijden draagt. Wel komt er een proces van demystificatie op gang, waarbij de uitzonderlijke detective iets gewoons en onopvallends over zich krijgt, een gegeven dat naarmate de filmreeks vordert nog versterkt zal worden.

Basil Rathbone trekt zich van de setting weinig aan en speelt Sherlock Holmes zoals hij dat altijd doet: met veel bravoure, intelligentie en dynamisme. Spijtig is alleen dat de scenaristen een overdaad van opschepperige kleine observaties aan Holmes toevertrouwen, waardoor het karakter een stuk minder sympathiek en meer arrogant overkomt dan in de vorige twee films. Ook Nigel Bruce, als dokter Watson, wordt door het scenario gedwongen zijn karakter mono-dimensioneler neer te zetten. De klungelende clown van de films die nog zouden komen, is hij nog niet, maar het personage wordt al vaker ingezet puur voor comic relief. Toch weten beide hoofdacteurs zich moeiteloos staande te houden. Hetzelfde kan gezegd worden voor de nevenspelers. Evelyn Ankers weet perfect de juiste dosis pathos the hanteren om haar cruciale personage geloofwaardig te houden en als de slechterik van de film legt Thomas Gomez het er soms iets te dik op, zonder evenwel in overdreven overacting te vervallen.

De overstap van Fox naar Universal betekende voor de Sherlock Holmes films een afdaling in status van A-film naar B-film. De hedendaagse setting diende bijvoorbeeld niet alleen om actueel te blijven, maar ook om geen dure Victoriaanse sets en kostuums te hoeven gebruiken. De wijze van belichting en de beeldvoering duiden eveneens op een B-film sensibiliteit, maar dat is niet noodzakelijk een negatieve opmerking. De strakke, economische regie veruiterlijkt immers prima de denkwijze van Sherlock Holmes, terwijl de schaduwrijke kaders kenmerken van de Film Noir en de gangsterfilm bevatten. Een knappe sequentie in de Londense havendokken is daar een prima voorbeeld van. Muziek maakt een groter en belangrijker deel uit van de beleving in deze prent dan in de vorige films, maar van een echte, uitgekiende muzikale score is zeker geen sprake.

Wat The Voice Of Terror ervan weerhoudt tot een memorabel deel in de Holmes-reeks uit te groeien is voornamelijk het propagandistische trekje, dat krachtdadig drama te vaak vervangt door vaderlandslievende pathos. Ook een ongeïnspireerde climax doet de film geen gunst. Bovendien is het gegeven dat de speurder het met plezier opneemt tegen de Duitsers niet volledig coherent met zijn schetsing door Arthur Conan Doyle, aangezien de detective van nature enkel de kant van de rede kiest, niet die van het hart of het vaderland. Toch bezit The Voice Of Terror, geholpen door de korte lengte van de film, genoeg charme om een publiek te vermaken met mild entertainment en een occasionele spannende scène.

BEELD EN GELUID
The Voice Of Terror profiteert zichtbaar van de restauratie door UCLA. Het aantal vuiltjes is tot een minimum herleid, de contrasten ogen bijzonder goed (op enkele nachtscènes na) en de zwartniveaus zijn gedurende het merendeel van de film optimaal. Scherpte is in sommige scènes iets minder, maar over het algemeen bevredigend. Ondanks de nostalgische filmgrain die nergens volledig wegsterft, is dit gezien de ouderdom van de prent een erg goede beeldtransfer. Ook het geluid heeft schijnbaar een opkuisbeurt gekregen. Achtergrondruis is sporadisch nog aanwezig, maar doorgaans klinken de dialogen helder en duidelijk, ook al verhindert de mono-afwerking een overweldigende ruimtelijke impact.

EXTRA'S
De disc bevat diverse pagina's Production Notes, geschreven door Richard Valley, en een kleine, maar niettemin welgekomen Fotogallerij. Afrondend staat er ook een featurette op de schijf: Restoring Sherlock Holmes (5 min.), een veel te korte en vrijblijvende kijk op het restauratieproces van alle veertien films uit de reeks door de filmsectie van de Californische UCLA-universiteit.

CONCLUSIE
The Voice of Terror verplaatst Sherlock Holmes naar de jaren veertig om de strijd aan te gaan met de Nazi’s, maar hoewel de overgang naar de moderne setting nagenoeg naadloos verloopt, verhindert een onmondig scenario dat de film een hoge vlucht neemt. Indien je de prent echter beschouwt als een simpele B-film met propaganda doeleinden en een goedkope Film Noir sfeer, zal je meer van The Voice of Terror genieten dan eigenlijk zou mogen. Beeld en geluid kunnen met een meer dan verdienstelijke kwaliteit pochen, maar de extra’s mochten iets uitgebreider zijn.

SHERLOCK HOLMES: THE DEFINITIVE COLLECTION
The Voice Of Terror maakt deel uit van een collectie films die alle veertien gerestaureerde Sherlock Holmes prenten met Basil Rathbone en Nigel Bruce, uit de periode 1939-1946, bundelt in een digipack van zeven discs. Iedere dvd bevat twee films. Zo staat bijvoorbeeld The Voice Of Terror op één dubbelgelaagd schijfje met The Hound Of The Baskervilles. Voor iedereen die Holmes in het hart draagt, is dit een essentiële aankoop, met een niet te kloppen prijs-kwaliteitsverhouding.