FILM
Een Britse geheimagent reist naar Washington met op zak, vastgelegd op een microfilm, een grote hoeveelheid geheime documenten. Op Amerikaanse bodem wordt hij echter vermoord, maar niet voor hij de microfilm, verstopt in een luciferdoosje, in veiligheid weet te brengen. Een jonge vrouw, Nancy Partridge, beseft zelf niet welk een schat van wereldbelang ze in haar handtas meedraagt. Sherlock Holmes en dr. Watson worden belast met de taak de microfilm op te sporen en terug in veilige Britse handen brengen. Holmes’ speurzin leidt het duo naar een antiekzaak in Washington, die als dekmantel dient voor saboterende Nazi’s, en waar Nancy Partridge wordt vastgehouden. In een directe confrontatie met de Duitse superspion Herr Heinrich Hinkle moet Holmes bewijzen dat hij wel degelijk het vernuftigste brein van Groot-Brittannië heeft.

Op zakelijk vlak was het wellicht een logische keuze om Sherlock Holmes eenmalig uit de mistige straten van Londen weg te rukken en de oversteek naar de Verenigde Staten te laten maken voor een nieuw avontuur. Immers: de serie films met Rathbone in de hoofdrol was voornamelijk bedoeld voor een Amerikaans publiek. Helaas blijkt deze beslissing op creatief vlak een verkeerde keuze, want Sherlock Holmes in Washington is een van de saaiste, minst interessante en artistiek anemische prenten uit de ganse reeks. De plot is voorspelbaar en adrenalineloos, en bevat een intrige die, met ruimte op overschot zelfs, op een bierviltje past. De setting in de wereld van Nazispionnen heeft bovendien veel van zijn glans verloren, nadat ze reeds werd gebruikt in de vorige twee producties uit de reeks. Innovatie is dan ook ver te zoeken, wat spijtig is, gezien het hier een scenario betreft dat niet gebaseerd is op een van Arthur Conan Doyles kortverhalen.

De enige bestaansreden van Sherlock Holmes in Washington lijkt propaganda te zijn, waar de overdreven aandacht voor patriottisch sentiment een goed bewijs van is. Nu bezondigden The Voice of Terror en The Secret Weapon zich daar ook aan, maar de kern van die verhalen lag tenminste nog stevig verankerd in Holmsiaanse traditie. In deze film lijken Holmes en Watson slechts een nevengedachte te zijn, pionnen in een zeurderige moraalles, die niet de kans krijgen intellect en charme te ontplooien. Zo duurt het maar liefst twaalf ellenlang minuten, volgestouwd met overbodige expositie die de kijker weinig subtiel wordt ingelepeld, vooraleer we de bewoners van Baker Street te zien krijgen. En zijn we nog eens zoveel verder eer Washington bereikt wordt. Het geanimeerde, enthousiasmerende tempo dat de rest van reeks kenmerkt, blijft in Sherlock Holmes in Washington dan ook hangen in de onderste regionen van de filmische ritmeschaal.

Onverantwoord, onaanvaardbaar en onvergeeflijk is eveneens het feit dat de Amerikaanse achtergrond absoluut geen rol van betekenis heeft. De film had zich even goed in Berlijn, Londen of Parijs kunnen afspelen en het had geen jota verschil gemaakt. Enkel in een ergernis opwekkende sequentie na een derde van de film treedt Washington duidelijk op de voorgrond. In wat wel een reclamespot van de lokale toerisme-autoriteit lijkt, rijdt een chauffeur Holmes en Watson langs de bekendste monumenten van de Amerikaanse hoofdstad. De uit achtergrondprojectie en archiefbeelden opgebouwde scène toont vervolgens hoe de Britse gasten vol verwondering en respect deze bouwwerken goedkeurend bekijken. Het is slechts één van de vele keren dat Sherlock Holmes in Washington qua plot en karakterontwikkeling volledig tot stilstand komt. Het mag bijgevolg niet verwonderen dat de prent nooit op kruissnelheid komt.

In de cast vinden we naar goede gewoonte enkele oude bekenden terug. Naast Basil Rathbone en Nigel Bruce, die er min of meer in slagen het hoofd boven water te houden temidden alle mediocriteit, duikt ook George Zucco op. De acteur, die nagenoeg zijn ganse Hollywoodcarrière de rol van slinkse crimineel zou spelen, vertolkte reeds de rol van Moriarty in The Adventures of Sherlock Holmes en mag nu het Duitse equivalent van Holmes’ aartsvijand neerzetten. De grijnzende, spottende wijze waarop hij Hinkle portretteert gaat echter geregeld over-the-top en heeft duidelijk te lijden onder het gebrek aan coherente voorgeschiedenis tussen zijn karakter en Rathbones speurder. Marjorie Lord heeft in de obligatoire tweederangs vrouwenrol weinig meer te doen dan de dame in nood te spelen en geen van de andere leden van de supporting cast maakt een dusdanige indruk dat ze hier een vermelding verdienen.

Sherlock Holmes in Washington vormt misschien wel het belangrijkste dieptepunt in de serie films rond de befaamde speurder. Er worden immers geen nieuwe ideeën aangereikt, Holmsiaanse karaktercontinuïteit wordt geregeld met de voeten getreden en de demagogische stank van propaganda hangt als een verstikkende smog over de betekenisloze plot. De belangrijkste misstap is echter dat Holmes noch Watson een plaats krijgen die prominent genoeg is om de film te domineren. Positief is dan weer dat de makers bereid waren te leren uit hun fouten. En wel erg snel. Sherlock Holmes in Washington zou immers de laatste pure propaganda-Holmes worden. Vanaf het volgende deel in de reeks, Sherlock Holmes Faces Death, zouden mysterie, suspense en typische detective-elementen opnieuw hun intrede doen en zo het begin inluiden van de beste prenten uit gemoderniseerde avonturen van Engelands grootste speurder.

BEELD EN GELUID
De artistieke kwaliteit van deze film mag dan al twijfelachtig zijn, de beeldtransfer is een van de allerbeste uit de collectie. Vooral de heerlijk duistere zwartniveaus springen in het oog, evenals het aangename contrast, dat uiteraard profiteert van een minder mistige, obscure setting dan de Londense Holmes-avonturen. Scherpte zoekt eveneens de hogere regionen van de kwaliteitsschaal op, waardoor de niet volledig weggewerkte vuiltjes en filmgrain minder opvallen. Het mono audiospoor zet de bewonderenswaardige helderheid en verstaanbaarheid van de vorige releases uit de reeks voort. Bovendien lijkt met iedere volgende film de hoeveelheid ruis te verminderen. Eens te meer een goede restauratie van de mensen van het filmdepartement van UCLA dus.

EXTRA’S
De belangrijkste extra op deze dvd is een Audiocommentaar door David Stuart Davies, een gerenommeerd kenner van Holmesfilms, die o.a het fantastische boek Starring Sherlock Holmes schreef. In zijn babbelspoor haalt de man met de oer-Engelse tongval een massa weetjes aan over de productie, de acteurs en de wereldvermaarde fictieve detective zelf, wat voor een aangename én informatieve luistersessie zorgt. De disc bevat daarnaast diverse pagina’s Production Notes, geschreven door Richard Valley, en een kleine, maar niettemin welgekomen Fotogallerij. Afrondend staat er ook een featurette op de schijf: Restoring Sherlock Holmes (5 min.), een veel te korte en vrijblijvende kijk op het restauratieproces van alle veertien films uit de reeks.

CONCLUSIE
Sherlock Holmes in Washington is zo begaan met het voeren van oorlogspropaganda, dat de makers uit het oog verliezen dat ze nog een entertainende film moeten maken. Een eentonig scenario, onopvallende acteerprestaties en een ongeïnspireerde montage maken dit dan ook een van de zwakste Holmes-films uit de jaren veertig. Beeld en geluid zijn gelukkig van een erg hoog kwalitatief niveau en ook de extra’s, hoewel klein in aantal, mogen er zijn.

SHERLOCK HOLMES: THE DEFINITIVE COLLECTION
Sherlock Holmes in Washington maakt deel uit van een collectie films die alle veertien gerestaureerde Sherlock Holmes prenten met Basil Rathbone en Nigel Bruce, uit de periode 1939-1946, bundelt in een digipack van zeven discs. Iedere dvd bevat twee films. Zo staat bijvoorbeeld Sherlock Holmes in Washington op één dubbelgelaagd schijfje met Sherlock Holmes Faces Death. Voor iedereen die Holmes in het hart draagt, is dit een essentiële aankoop, met een niet te kloppen prijs-kwaliteitsverhouding.