DOCUMENTAIRE
In 1983 draait regisseur Godfrey Reggio het eerste deel van zijn zgn. Qatsi-Trilogy, drie films over de relatie tussen de natuur en de mens als ontwikkeld intelligent wezen. Koyaanisqatsi of Het Leven uit Balans laat ons zien hoe het er in de natuur sinds miljoenen jaren aan toe gaat en wat met andere woorden de essentie van het bestaan op aarde inhoudt. Met de introductie van de mens gebeurt er iets wat de hele orde voor goed op zijn kop zet en voor alle leven op aarde grote consequenties zal hebben.

Powaqqatsi of het leven in Beweging uit 1988 is het tweede deel van de Qatsi-Trilogy en gaat over de impact van mechanisering en technologie op de samenlevingen van de Derde Wereld en op het milieu waarin die maatschappijen uiteindelijk moeten gedijen. Naqoyqatsi of Oorlog als een Manier van Leven uit 2002 gaat over de clash tussen natuur en mensheid en de voortdurende technologische gevechten in de schoot van die mensheid. Jammer genoeg is deze dvd niét opgenomen in de MGM-box.



Koyaanisqatsi (1983)
Koyaanisqatsi begint met antieke schilderingen op een rots ergens in Australië op tonen van componist Philip Glass die het gezongen hoofdthema traag en statig als een orthodoxe hymne ontwikkelt, ondersteund door een kerkorgel, op beelden van wolken en golven en andere natuurelementen en later autowegen, machines, gebouwen, mensen en veel drukte. De boodschap is duidelijk: de mens is de vernieler van het maagdelijke landschap en de machtige natuur en de zogenaamde vooruitgang is in feite achteruitgang want hij verwijdert de mens elke keer meer van zijn oorsprong. De versnellende beeldenstroom die volgt op de introductie wordt door Philip Glass voorzien van atmosferische, minimalistische en repetitieve muziekstukken die qua intensiteit gelijke tred houden met de ontsporing en de chaos op het witte doek. Voor vele fans van het eerste uur blijft Koyaanisqatsi wellicht voor altijd de clip bij de fantastische muziek van Glass.

De volledige bespreking van Koyaanisqatsi kan U hier lezen.



Powaqqatsi (1988)
Powaqqatsi begint heel sterk met beelden van de garimpeiros of goudwassers in het Braziliaanse Amazonewoud die met tienduizenden de steile modderige wanden van de openluchtmijnen op- en afklimmen met zakjes slijk op hun schouders in de hoop de gele steentjes te vinden. De leefomstandigheden zijn er bar. De werknemers lopen de hele dag met alleen een lendendoek om onder een brandende zon en hun voeten staan bijna voortdurend in het water. Philip Glass componeerde de muziekscore en cameraman Leonidas Zourdoumis daalde met zijn camera 500 meter diep in de mijn af om op het tempo van de muziek de bijpassende beelden te maken. De fragmenten van een garimpeiro die gewond raakt aan het hoofd door een vallende steen en door twee collega's de glibberige hellingen wordt opgedragen is pure kunst, een eigentijdse kruisdraging, een dramatische scène met piëta, vertraagd en onderstreept met toepasselijke muziek. Grandioos en emotionerend.

De volledige bespreking van Powaqqatsi kan U hier lezen.

BEELD EN GELUID
Het beeld van deze films is uitstekend. Elk fragment is geselecteerd op mooi-zijn. We zien prachtige maagdelijke landschappen, wolkenmassa's en golven die precies dezelfde bewegingen maken, schimmige menselijke figuren in een grijze en mistige achtergrond, strakke torengebouwen en woonflats in Hong Kong, kleuren van droogte en vochtigheid, exotische stranden en kabbelend water, allemaal in felle en contrastrijke kleuren en tinten. Deze Qatsi-tweeling is een streling voor het oog. Het geluid rolt uit de koekjestrommel van Philp Glass: symfonisch, repetitief, ritmisch en opzwepend met vlagen Arabische gebedszang of een Afrikaans houtinstrument. Af en toe is er gebruik gemaakt van het originele geluid dat in de 5.1-mix diep en vol klinkt, met felle contrasten tussen stil en luid.

EXTRA'S
De dvd's bevatten interviews met regisseur en bedenker Godfrey Reggio over wat hem heeft geïnspireerd, Philip Glass wijdt heel ruim uit over zijn benadering, over zijn manier van componeren als gevolg van de nauwe samenwerking met Reggio, etc. Uiteraard staan ook de originele bioscooptrailers op de dvd's.

CONCLUSIE
Koyaanisqatsi is ook nu nog een indrukwekkend spectakel en actueler dan ooit. De keuze tussen natuur, milieu, het ongerepte voortbestaan van onze planeet of de ongebreidelde technologische vooruitgang, ze zorgen dagelijks voor kopzorgen en nieuwe uitdagingen. Er zijn allerlei kritische kanttekeningen mogelijk, maar niemand zal ontkennen dat deze planeet een unieke schoonheid heeft die door de ongeremde bevolkingsexplosie en de daaraan gekoppelde eindeloze uitputting van zijn natuurlijke bronnen bedreigd wordt voor toekomstige generaties. In Powaqqatsi - visueel iets minder sterk dan zijn voorganger - toont Reggio dat milieuvervuiling en het vernielen van eeuwenoude tradities en culturen niet beperkt blijft tot het ontwikkelde westen, maar dat eerder nog de gemeenschappen in de Derde Wereld alle contact en houvast verliezen in een wereld die steeds doller draait.