FILM
Als er één film is waarover de laatste jaren de meest uitgebreide 'après viewing'-discussies gevoerd zijn dan is het wel deze Donnie Darko, hét lynchiaanse cultfenomeen bij uitstek van debuterend regisseur Richard Kelly. Alhoewel de film zwaar indruk maakte op de 2001-editie van het Sundance filmfestival, flopte hij omwille van verschillende redenen (09/11 alsook een serieus staaltje van mis-marketing zijn er twee van) grandioos aan de kassa . Gelukkig is Donnie Darko een schoolvoorbeeld van 'zelf-marketing' en het ultieme bewijs dat er geen gigantisch budget (+- 4 miljoen dollar destijds) nodig is om een intrigerende, voor velen quasi perfekte, film te maken. De film zelf is moeilijk te categoriseren (we houden het bij een mengeling van science-fiction, fantasy, drama en romantiek) en bijgevolg kreeg Kelly hem destijds ook moeilijk verkocht. Met het risico tot een flop in het achterhoofd draaiden de producers de budgetkraan grotendeels dicht waardoor Kelly diende te besparen op de speciale effecten, muziekrechten en zelfs verplicht was in z'n script te schrappen. Door de wervelende mond-op-mond reclame in combinatie met de opmars van ons favoriete medium kreeg Donnie een paar jaar na z'n release de meer dan verdiende aandacht (en opbrengst !) welke uiteindelijk resulteerde in een cultstatus van jewelste.

De plot van Donnie Darko vat je niet zomaar in enkele lijntjes samen. Omdat we het plezier van de Donnie-maagden echter niet willen vergallen proberen we het bij een beknopt verslag te houden. De beleving van dit prachstuk uit de filmgeschiedenis en uw daaropvolgende eigen interpretatie doen de rest. Donnie (een uiterst sterk acterende Jake Gyllenhaal) is een nogal stille, lichtjes schizofrene, tiener die het niet makkelijk heeft in de woelige jaren '80. De poppen gaan echter aan het dansen als hij, door een op z'n minst merkwaardig te noemen figuur, op visioen-achtige wijze gewaarschuwd wordt, en ontsnapt, aan een ongeluk met een bepaald stuk (!) van een vliegtuig. Geloof ons vrij als we zeggen dat dit een vrij markante scène is die zich met gemak zal vereeuwigen in uw geheugen. Het verdere verloop van de prent slaat je met verstomming wanneer diezelfde figuur, Frank genaamd (stem van James Duval), aan Donnie laat weten dat de wereld binnen 28 dagen zal vergaan. Wat volgt is een prachtige film in bizarre comicbook-stijl vol metaforen over eigen wil, lotsbestemming, mentale (in)stabiliteit, maar evenzeer over de doorsnee tiener die het moeilijk heeft met het groeiproces van adolescent tot volwassene. Vul dit aan met een filosofische benadering tot het concept 'tijd' alsook met een romantische noot tussen Donnie en een nieuwe studente, en je bekomt één van de meest verrassende en onconventionele films uit het voorbije decennium.

Je zal het niet dikwijls terugvinden, een beginnend regisseur die carte blanche krijgt om een zogezegde 'director's cut' van z'n debuutprent te maken. Je ziet deze director's cut-hype tegenwoordig meer en meer opduiken in het dvd-wereldje en jammer genoeg wordt er dan ook gretig misbruik van gemaakt om versies uit te brengen die, in plaats van een extra waarde toe te voegen aan het origineel, enkel lichtjes aangepast werden met als enige doelstelling extra dollars in het laadje te brengen. Niks van dit alles bij deze versie van Donnie Darko. Twee redenen hiervoor, beiden van financiële aard: ten eerste kon de regisseur bepaalde muzieknummers destijds niet gebruiken vanwege te dure rechten. Zo horen we in deze versie o.a een nummer van INXS waar we in het origineel moeten stellen met een nummer van Echo & the Bunnymen. Of dit een verbetering is, laten we in het midden. Wat we u wel kunnen zeggen is dat de echte fans hier de meest uiteenlopende meningen over hebben. Een tweede reden zijn de geknipte scènes. Destijds moest er door Kelly immers met pijn in het hart geëditeerd worden om de duurtijd van de film en de bijbehorende kosten zoveel mogelijk te beperken. Belangrijk aspect aan deze 'director’s cut' is dat de regisseur nooit de bedoeling had een definitieve/ultieme versie te maken van zijn film (zoals bv. Lucas met z'n originele Star Wars-trilogie) maar dat het hem wel ging om een eigen interpretatie. U moet weten, elke nieuwe Donnie Darko-kijker brengt wel een nieuwe vraag met zich mee en/of bezit een nieuwe theorie over verschillende aspecten van de film. Dat maakt het ook allemaal zo interessant. En deze versie van de film is gewoon de interpretatie van de filmmaker zelf. Een soort van bedanking aan de fans die meegeholpen hebben om er de ondergrondse hit van te maken die de film uiteindelijk geworden is. Opnieuw stelt zich de vraag of dit wel een positieve bijdrage is aan het geheel. Enerzijds valt de mystiek rondom het geheel en de verschillende vraagstukken gedeeltelijk weg, anderszijds worden nu ook bepaalde antwoorden gegeven (er is bijvoorbeeld veel meer informatie aanwezig over het 'The Philosophy Of Time Travel'-boek). Opnieuw is het kantje boord en opnieuw zijn de meest uiteenlopende meningen merkbaar. Een gedeelte van de fans is blij dat ze eindelijk bepaalde aspecten van de film verduidelijkt zien, de rest aanziet het als een verloochening van de regisseur t.o.v. z'n originele project. Wijzelf hebben eerder de neiging het geheel negatief te bekijken. Het voer voor de oeverloze discussies wordt ons met deze prent gedeeltelijk ontnomen (wees echter gerust, er is nog genoeg stof tot nadenken over) waardoor de magie van het origineel gedeeltelijk ontbreekt. Ook vonden wij sommige muzikale stukken ongepast bij het samengaande beeldmateriaal, maar dat kan evengoed zijn omdat we het origineel reeds meerdere malen bekeken en de wijzigingen dus vrij 'bizar' aanvoelen. Iedereen is vrij z'n eigen mening te vormen, deze review dient enkel als leidraad zodat u ongeveer weet wat er schuilgaat achter de director's cut van deze prachtige film.

Hoe het ook zit: als u Donnie Darko voor de eerste maal ziet, bekijk dan het origineel (die u trouwens voor een spotprijs op de kop kunt tikken) en niet deze versie. Sterker nog: bekijk het origineel niet eenmaal maar wel verscheidene keren en discussiëer u een oor af met uw filmvrienden. Onderwerp dan uiteindelijk deze director’s cut aan een kijkbeurt. Wees gerust, u zal het ons later in dank afnemen.

BEELD EN GELUID
Op vlak van de beeldkwaliteit konden wij geen echte verbetering zien in vergelijking met de originele release van deze film. Het 2.35:1 anamorfische breedbeeld bezit nog steeds de compressiefoutjes, artefacten en vooral de vele grain van de originele release. Maar geloof ons als we zeggen dat een prachtige, smetteloze transfert helemaal niet zou passen bij een film als deze. De vele (opzettelijk achtergelaten) grain draagt bijvoorbeeld bij tot de mysterieuze en soms duistere sfeer van de prent.

Op geluidsvlak is er wel een serieuze verbetering merkbaar aangezien zowel
de DTS- als de Dolby Digital-track grondig herzien werden. Vooral de achterste kanalen ondergingen een ware transformatie en de sfeer wordt op deze manier nogmaals versterkt door de vele achtergrondgeluiden en speciale effecten die samensmelten met het mooie stereobeeld om te resulteren in een aangename spreiding van het geheel. Dialogen zijn soms iets ondergeschikt aan het geheel maar over het algemeen vrij goed verstaanbaar. De muziek (met de vele nieuwe songs) krijgt dan weer een heldere en duidelijke spreiding over je 6 speakers met vooral een zwaardere impact op je subwoofer. De 5.1-track bezit, alhoewel eveneens kwalitatief sterk, iets minder impact en subtiliteit dan z’n DTS-tegenhanger en ook de basrespons is minder nadrukkelijk aanwezig.

EXTRA'S
Wilt u één van de meest interessante en grappige audiocommentaren horen van de laatste jaren, dan zit u reeds goed op de eerste disc. De enige echte Kevin Smith (Mallrats, Clerks) en regisseur Kelly zijn blijkbaar goeie vrienden en praten dit commentaar dan ook zonder problemen vol. Zowat alle aspecten komen aan bod en er wordt meer dan genoeg stilgestaan bij de verschillen tussen de originele versie en deze director’s cut. Vooral de FAQ-stijl van vraagstellen op het einde is bijster interessant en naar mijn weten tot op heden nog steeds een unicum. De tweede schijf bevat zomaar eventjes 6 featurettes. De eerste heet Darkomentary en is een eerder macaber stuk over een al dan niet mentaal gestoorde grootste fan van de film: Darryl Donaldson. they made me do it to handelt opnieuw over enkele fans (hetzij iets gematigder exemplaren) en de impact die de mond-op-mond reclame had op de internationale filmgemeenschap. Verder is er nog een stuk aanwezig over grafitti-artiesten en hun op de film geïnspireerde werk alsook enkele kunstwerken overgenomen van de website. Het featurettehoofdstuk eindigen we met de filosofie achter reizen in de tijd alsook een stuk dat Cunning Visions and Infomercials heet. De titel zegt genoeg. Verder zijn er een halfuur aan verwijderde scènes en uitgebreide scènes aanwezig, stuk voor stuk met optioneel commentaar. Veel van deze scènes werden in deze director's cut opgenomen. Om te eindigen zijn nog enkele storyboards aanwezig, de muziekvideo van Mad World, 5 tv-spots, 2 trailers, conceptuele tekeningen, foto's en een dagboek met betrekking tot de productie.

CONCLUSIE
Deze herziene en uitgebreide director's cut van Donnie Darko bevat de visie van de regisseur en werd gemaakt als beloning voor de fans die van het origineel een waar cult-fenomeen maakten. Het bevat bijgevolg vrij veel extra informatie en antwoorden op de openstaande vragen uit het origineel. De geluidskwaliteit kreeg een duwtje in de rug met een prachtige DTS-track en ook het pakket aan extra's is niet te versmaden.