FILM
The Unbearable Lightness Of Being concentreert zich op Tomas (Daniel Day-Lewis), een aantrekkelijke en bijzonder succesvolle chirurg, die van de ene romance in de andere stapt. Hij heeft de vrouwen voor het kiezen en is alles behalve van plan om enige verandering te brengen in zijn hedonistische bestaan. De rode draad doorheen zijn avontuurtjes is een open relatie met de sexy fotografe Sabina (Lena Olin). Tijdens een bezoek aan een kuuroord ontmoet Tomas een plaatselijke dienster, Tereza (Juliette Binoche). Hij wordt bijna onmiddellijk verliefd en niet veel later belandt ze bij hem thuis in Praag. Terwijl deze drie levens in elkaar verstrengeld raken, zien we de gebeurtenissen in Tsjecho-Slowakije. Wanneer de Sovjets hun vrijheid aan banden leggen, proberen Tomas en Sabina een nieuw leven te starten in Zwitserland, maar Sabina krijgt last van heimwee. Terugkeren betekent dat ze een aantal dingen zullen moeten opofferen. Eens teruggekeerd, worden ze geconfronteerd met de harde realiteit. Omwille van een aantal anticommunistische schrijfsels, krijgt Tomas het stempel van persona non grata opgedrukt. Hij verliest zijn medische praktijk en moet genoegen nemen met ondergeschikt werk.

De combinatie van het woord "unbearable" in de titel en een speelduur van bijna 3 uur maken van deze film niet bepaald een appetijtelijk vooruitzicht. We kunnen er niet om heen dat het tempo met momenten bijzonder laag is, maar de film wordt geen moment onverdraagbaar. Het verhaal speelt zich af tijdens de Praagse Lente in het Tsjecho-Slowakije van 1968. In die tijd, vormde zich een vreedzame revolutie waarin het Tsjechische volk zich verzette tegen de tirannie van het communistische regime. Men herontdekte vrijheid in de vorm van kunst, literatuur en andere domeinen. Die nieuwe vrijheden waren echter een kort leven beschoren, want in augustus 1968, denderden de Sovjettroepen het land in en werden de grote steden bezet. Zo kwam de liberalisering van Tsjecho-Slowakije tot een abrupt einde.

The Unbearable Lightness Of Being duurt wellicht wat te lang en regisseur Kaufman besteedt wat te veel aandacht aan bepaalde onderwerpen. Anderzijds lijkt dat tempo toch te zorgen voor een natuurlijke en aanvaardbare ontwikkeling in de gebeurtenissen. Eén van de sterkste punten van deze film vinden we terug in de losse manier waarop men feiten en fictie met elkaar combineert. Daarmee bedoelen we niet noodzakelijk de integratie van historische beelden, maar eerder de integratie van de fictieve personages in die historische context. The Unbearable Lightness Of Being voegt zijn personages toe aan de feiten met een aplomb, zonder ook maar één poging te ondernemen om hen om te toveren tot helden. De geschiedenis treedt niet bijzonder op de voorgrond en ook dat is gepast, want het is helemaal niet de bedoeling om de details uit dat tijdperk op een directe manier te vertellen.

De film zwerft eerder rond het merendeel van de feiten en we zien het effect op de personages zonder dat we er al te expliciet aan worden blootgesteld. Op die manier maakt het historische aspect een wat geleidelijkere intrede in het verhaal. Films waarbij grote historische gebeurtenissen aan bod komen, hebben wellicht baat bij zo'n aanpak. Het effect is des te groter wanneer men zich concentreert op kleinere onderwerpen en de gebeurtenissen weergeeft vanuit het standpunt van 1 of 2 personages. Hetzelfde geldt voor The Unbearable Lightness Of Being, die de negatieve effecten van de onderdrukking op een redelijk objectieve en afstandelijke manier weergeeft. Kaufman probeert geen moment om een overdaad aan pathos uit de situaties te wringen ondanks het feit dat het verhaal zich daar uitstekend toe leent.

BEELD EN GELUID
Warner heeft ons al meermaals verwend met prachtig gerestaureerde beeldtransfer en fans van deze film keken ongetwijfeld watertandend uit naar de uitgave van deze special edition. Helaas valt het resultaat behoorlijk tegen. De film staat gespreid over 2 discs en het beeld wordt gepresenteerd met een 1.78:1 anamorfische transfer. Het beeldformaat wijkt dus lichtjes af van het oorspronkelijke 1.85:1 formaat. Een grotere tegenvaller is echter de uiteindelijke beeldkwaliteit. Zo is er bijvoorbeeld een stevige dosis grain aanwezig. Hier en daar gedraagt de print zich absoluut niet stabiel en zien we het beeld behoorlijk bibberen. Bovendien is er flink wat color bleeding zichtbaar. Vergeleken met de prachtige transfers op andere Warner-uitgaven, valt de transfer op deze special edition dus mager uit. We stellen ons dan ook de vraag of men de moeite heeft genomen om de beste print uit te zoeken of er echt geen betere print voor handen is. Het Dolby Surround 2.0-geluid vertoont geen opvallende tekortkomingen. De dialogen worden helder en natuurlijk weergegeven. De geluidseffecten klinken accuraat en geloofwaardig in de oren en ook de muziek komt warm over.

EXTRA'S
Voor een Special Edition lijkt deze uitgave van Warner bijzonder weinig om het lijf te hebben. Kwantiteit betekent echter niet noodzakelijk kwaliteit en op dat tweede vlak kunnen we echt niet klagen. De film wordt vergezeld door een audiocommentaar van regisseur Philip Kaufman, screenwriter Jean-Claude Carrière, actrice Lena Olin en editor Walter Murch. Dit commentaar werd overgenomen van de Criterion-uitgave van deze film. Daarbij nam men het commentaar van de verschillende deelnemers afzonderlijk op om het vervolgens samen te brengen. Die aanpak resulteert in een goed gebalanceerd en leerrijk commentaarspoor waarbij elke deelnemer een informatieve bijdrage levert. Zo krijg je een idee van de geschiedenis van de film, de manier waarop men omging met de adaptatie van de roman en de impact van de film doorheen Europa. Op disc 2 kun je kijken naar de documentaire Emotional History: The Making Of The Unbearable Lightness Of Being. Deze documentaire is opgemaakt uit filmfragmenten, beelden achter de schermen en interviews met Kaufman, Murch, Carrière en producer Saul Zaentz. Je krijgt een beeld van de weg die verhaal aflegde van papier naar het scherm. Zo gaat men bijvoorbeeld in op de problemen met de adaptatie, maar ook andere facetten zoals casting, locaties, sets, het gebruik van historische beelden, reacties op de film komen aan bod. Op die manier probeert men de film in de context van de Russische invasie te plaatsen. Het bonusmateriaal wordt afgerond met een bioscooptrailer.

CONCLUSIE
The Unbearable Lightness Of Being is geen film voor iedereen. Het verhaal verloopt gewoon te langzaam om een groot publiek mee te slepen. Ben je echter een echte filmliefhebber en heb je je voorbereid op een dergelijk verteltempo, dan kun je deze film niet aan je voorbij laten gaan. De beeldkwaliteit van deze special edition stelt helaas teleur. Heb je al een uitgave in je bezit en overweeg je een upgrade, dan lijkt het bonusmateriaal ons de enige beweegreden. De extra's lijken mager, maar zijn wel van uitstekende kwaliteit. Liever dat, dan een uitgave volgepropt met bagger.