FILMS
In haar ondertussen bekende Metalbook-serie brengt Dutch Film Works een verzameling films over de Tweede Wereldoorlog. Het gaat om twee producties naar waargebeurde feiten, een uitvoerig portret van Adolf Hitler tot de dag van de putsch en een fictiefilm over de ontvoering van Winston Churchill op zijn buitenverblijf in Norfolk.



1. Saints And Soldiers
Deze film naar waargebeurde feiten tijdens het Ardennenoffensief van de Duitse troepen in 1943, is het verhaal over een aantal Amerikaanse soldaten die weten te ontsnappen wanneer de Duitsers hun peleton in een hinderlaag lokken en vervolgens tot executie overgaan na een onbelangrijk incident. Een uitgebreide en goed stoffeerde documentaire over het bloedige incident staat op de dvd World War II – The Most Important Battles. Saints and Soldiers is het verhaal van de overlevenden, degenen die weg wisten te komen. Op de tweede dag van hun moeilijke tocht door vijandig gebied bevrijden ze een Brits verbindingsofficier uit de bomen. Die heeft een geheim en dringend rapport voor de geallieerde inlichtingsdienst dat levens kan redden. Op gevaar van hun eigen leven besluiten de Amerikanen de Brit naar de dichtst bijgelegen commandopost te brengen. Ze zullen het avontuur niet overleven. Heel bizar is hun ontmoeting met een Duitse soldaat. Korporaal Nathan Greer 'Deacon' (Corbin Allred), zowat de hoofdfiguur in deze film, kent hem van toen hij missionaris was in Berlijn. Vandaar zijn kennis van het Duits dat van pas komt om op het ultieme moment door de laatste vijandelijke lijnen te breken.

Regisseur Ruan Little maakt van Saints And Soldiers net geen zwart/wit-film, waardoor deze productie ons herinnert aan de grote oorlogsfilms uit de jaren '50 en '60. Voor de opnamen is hij uitgeweken naar de bergen van Utah, want daar is nog voldoende sneeuw in de winter om ongestoord te filmen. Saints And Soldiers heeft iets avontuurlijks, met karakters die mekaar liggen en anderen die elkaar nauwelijks het licht in de ogen gunnen. De soldaten zijn geen helden en dat proberen ze ook niet te worden. Er is de vrijwillige opdracht, ingegeven door de belangrijkheid van de missie, en er is het verlangen om deze witte hel te overleven en naar huis te gaan. Alleen de Brit blijkt uit harder hout te zijn gekapt, maar ook hij kan aan het absurde en het zinloze niet voorbij wanneer uitgerekend de Amerikaanse soldaat die al de hele tijd het doelwit is van zijn pesterijen, zich opoffert en uitgerekend zíjn kogel opvangt.

De volledige bespreking van Saints And Soldiers kan U hier lezen.



2. The Eagle Has Landed
Deze film is puur avontuur. Voor een keer zijn de Duitsers de 'goeien' en de Amerikanen de 'hufters' in een verhaal dat zich afspeelt in Norfolk, Engeland, in een romantisch en zonovergoten dorpje, ver van het oorlogsgeweld en de stress van passerende bommenwerpers. Van Adolf Hitler is bekend dat hij de Britse premier Winston Churchill als de grote sta-in-de-weg zag voor een vrede met Groot-Brittannië. Er zijn recentelijk bewijzen gevonden dat niet alleen de Britse koninklijke familie, maar ook een belangrijk deel van de Britse upperclass veel voelde voor een vrede met nazi-Duitsland. Het documentaire verhaal vindt u op de dvd Geheimen Van Het Derde Rijk – Volume 2. In The Eagle Has Landed wil nazi-kopstuk Himmler (Donald Pleasence) zijn baas Adolf Hitler een cadeautje doen en hij besluit om Winston Churchill te laten kidnappen wanneer die zich in de lente van 1943 een weekendje terugtrekt op het Norfolkse platteland (oostkust Engeland). Nazi-kolonel Radl (Robert Duvall) krijgt de opdracht om een plan uit te werken en Churchill naar Berlijn te brengen. Kolonel Steiner (Michael Caine), een parachutist, krijgt de opdracht om de operatie ter plekke uit te voeren, gesteund op het terrein door IRA-militant en Brittenhater Liam Devlin (Donald Sutherland), die de valschermspringers vanaf de grond zal coachen, en een U-boot die voor de kust een oogje in het zeil houdt en voor het transport over het Kanaal zal zorgen.

Regisseur John Sturges kreeg voor deze productie een bijzonder sterke cast tot zijn beschikking. Robert Duvall en Michael Caine zetten sterke prestaties neer, respectievelijk als vastberaden mentor en zelfzekere leider van een gevaarlijke en bijna kansloze missie. Het tempo ligt hoog waardoor de regisseur voorkomt dat de kijker voortijdig zou afhaken. Want het verhaal heeft ook zijn zwakheden: de hele landing, inclusief voertuigen én een U-boot voor de kust, is uiteraard weinig geloofwaardig, maar het enthousiasme van de acteurs en hun zeer diverse karakterisering zorgen voor voldoende afwisseling, een flinke portie spanning, humor en avontuur. Ook de rol van Donald Sutherland had best nog een rode balpen kunnen gebruiken. Die wordt in Norfolk verliefd op de eerste de beste 18-jarige en raakt verwikkeld in een weinig interessante en nauwelijks boeiende en geloofwaardige romance. Voor een ander zwak onderdeel zorgt Larry Hagman, alias J.R. Ewing uit Dallas, als kolonel Pitts van het plaatselijke Amerikaanse regiment. Pitts heeft net bericht gekregen dat hij is overgeplaatst naar een vergeten gat in de States en ziet een eventuele promotie en een Medal of Honor aan zijn neus voorbijgaan. Wanneer hij verneemt dat de Duitsers het dorp in hun macht hebben, ziet hij de kans schoon om zijn naam onsterfelijk te maken. Amerikaanse soldaten zie je nauwelijks, maar Hagman slaagt er in zijn eentje in om het hele VS-leger belachelijk te maken. Het is komisch, maar tegelijk ook een beetje pijnlijk. Hagman is nooit een groot acteur geweest en na Dallas is hij al helemaal niet meer te pruimen. Foute casting. Gelukkig maken de echte sterren in deze film veel goed met Donald Pleasence als een perfect getimede Himmler-cloon en Donald Sutherland als de goedlachse Ierse verstrooide, maar gehaaide intellectueel die alles zal doen om Engeland te vernederen.

De volledige bespreking van The Eagle Has Landed kan U hier lezen.



3. The Scarlet And The Black
Op de dvd Geheimen Van Het Derde Rijk – Volume 2 staat een documentaire over de rol die het Vaticaan heeft gespeeld tijdens en vooral in de nadagen van de Tweede Wereldoorlog in het verbergen en naderhand spoorloos laten verdwijnen van Nazi-misdadigers richting Zuid-Amerika, voornamelijk naar Argentinië, Brazilië, Uruguay en Paraguay. De medeplichtigheid van – voornamelijk – Duitse, Oostenrijkse en Duitsgezinde functionarissen van de Heilige Stoel is een historisch feit. Toch zijn er ook andere verhalen over het Vaticaan en zijn bewoners te vertellen, dat van Hugh O’Flaherty (Gregory Peck) bijvoorbeeld, een Ierse monseigneur, die zonder het medeweten van Paus Pius XII (John Gielgud) en tijdens de Nazi-bezetting van Rome, via een geheime vluchtroute meer dan vierduizend Joden, anti-fascisten en geallieerde POWs (Prisoners Of War) voor de Duitsers verborgen houdt in kloosters, privé-woningen en boerderijen en zorgt voor hun veilige aftocht naar het buitenland. Zijn kat-en-muis-spel met Nazi-luitenant-kolonel Herbert Kappler (Christopher Plummer), hoofd van de nazi-bezettingsmacht in Rome, wordt in deze film op een bijzonder boeiende manier in beeld gebracht. Regisseur Jerry London schetst O'Flaherty als een ruimdenkend, rechtschapen, menslievend en vooral moedig man die geen blad voor de mond neemt en de Duitse bezetter tot op het laatste moment blijft uitdagen en tergen met als enige doel het redden van mensenlevens. Als gevolg van zijn stoutmoedig en nauwelijks verholen optreden staat O'Flaherty op het prioriteitenlijstje van Kappler. Die wil hem te allen prijzen in handen krijgen, zij het dat hij om diplomatieke redenen de Ierse excellentie niet op het grondgebied van het Vaticaan mag arresteren. Om zijn contacten buiten Vaticaanstad te onderhouden vermomt O'Flaherty zich als postbode, souvenirverkoper, straatveger, bedelaar en nazi-officier, een hachelijke onderneming gezien de Gestapo de opdracht heeft hem zonder meer dood te schieten bij ontdekking. Na de oorlog krijgt Kappler levenslang en tot zijn dood in 1959 is zijn enige regelmatige bezoeker... u raadt het al.

Gregory Peck levert een verbluffende en indrukwekkende prestatie in deze film en hij brengt de veelzijdigheid van O'Flaherty op de meest natuurlijke wijze aan het licht, niet alleen als moedig redder van hulpeloze mensen in nood, maar eveneens als warme persoonlijkheid en sportman (hij was de Italiaanse kampioen Golf bij de amateurs en voormalig bokskampioen in Ierland). Christopher Plummer is zijn tegenpool, de incarnatie van het kwaad, de carrière-nazi die tot grote misdaden in staat is. Grimmig en met een dodelijke verbetenheid opent hij de jacht op O'Flaherty, een jacht die in zijn nadeel zal eindigen. The Scarlet And The Black is een indringende film over een Ierse priester die onder de ogen van de paus en de neus van de nazi's met succes één van de grootste reddingsoperaties uit de Tweede Wereldoorlog opzet op het moment dat een paar honderd meter verderop zijn collega’s nazi-misdadigers verstoppen en het land uitsmokkelen. Het Vaticaan als draaischijf voor goed én kwaad. Een film met een grote dramatische spanning.

De volledige bespreking van The Scarlet And The Black kan U hier lezen.



4. Hitler, The Rise Of Evil
Dutch Film Works releaste deze film al eerder in 2004 als dubbele dvd, waarbij op disc 2 een documentaire over Hitler en eentje over zijn (niet bestaande en vervalste) dagboeken waren gestanst. Deze vierdelige dvd-box moet het stellen met de film en de originele bioscooptrailer. Christian Duguay, de maker, schets in de drie uur durende tv-film de figuur van Adolf Hitler vanaf zijn geboorte tot zijn machtsgreep na de dood van president Hindenburg in 1933. Anders dan in bijv. Der Untergang wordt geen aandacht besteed aan de periode 1933-1945. Christian Duguay laat zijn tweedelige film beginnen bij de geboorte van Hitler in Braunau-am-Inn (toenmalige Oostenrijk-Hongaarse dubbelmonarchie) op 20 april 1889. De Hitlers kwamen uit het Oostenrijks gebied tussen de Donau en Tsjechië en Adolfs vader heette eigenlijk Aloïs Schicklgruber, naar zijn moeder die hem als onwettig kind op de wereld had gezet. Na haar huwelijk met een molenaarshulpje kreeg Aloïs de naam van zijn stiefvader Johann Hiedler. Via een spelfout bij de aangifte van z'n geboorte kreeg de latere dictator de achternaam Hitler. Duguay volgt Hitler tijdens zijn jeugd: een moeilijk kind, een moederskindje. Zijn vader vond hem een slappeling. De historische afwijzing aan de Kunstcademie in München ontbreekt uiteraard niet, noch zijn oorlogsjaren, de verbetenheid waarmee hij de Duitse zaak verdedigde bij zijn mede-soldaten, zijn verontwaardiging over de harde vredesvoorwaarden na WOI, de besmetting met het antisemitisme, zijn eerste betrekking als spion bij de politie, de succesvolle infiltratie bij de voorloper van de NSDAP, de eerste zenuwachtige toespraken en de mislukte putsch tegen de Beierse regering waardoor hij negen maanden cel kreeg, tijd die hij besteedde aan het schrijven van Mein Kampf. Deze minder bekende, maar des te boeiendere fase uit het leven van de jonge Adolf Hitler, wordt door Christian Duguay op een fascinerende manier verfilmd. Het is even wennen aan de figuur van Robert Carlyle als Adolf Hitler, maar de overtuigende manier waarop hij de evolutie van de kleine Oostenrijkse intrigant gestalte weet te geven, spreekt tot de verbeelding. Er is vaker geschreven dat het fout is om Hitler een menselijk gezicht te geven, o.a. Der Untergang kreeg daarover heel wat kritiek te verwerken. Zoals Carlyle zijn personage uitbeeldt is er evenwel geen vuiltje aan de lucht: hij toont ons hoeveel kwaad er in Adolf Hitler zat en het is nauwelijks te vatten dat iemand zo verdorven, zo doordrongen kan zijn van het slechte. Carlyle toont afwisselend woede en razernij, zenuwachtigheid en irritatie en demonstreert ons hoe het monster de zwakte van anderen met succes omzette in persoonlijke macht.

Vervolgens maakt de regisseur plaats voor Hitlers relatie met zijn veel jongere nichtje Geli die in september 1931 zelfmoord pleegt, een dramatische gebeurtenis voor haar moeder, maar ook voor Hitler die door haar dood zwaar geschokt is. De verloren verkiezingen in Beieren, het verschijnen van Eva Braun, sterker dan Geli, maar al even onmenselijk behandeld, de concurrentiestrijd met de jongens uit Berlijn onder de leiding van Joseph Goebbels, een tweestrijd die uiteindelijk wordt beslecht in het voordeel van Hitler die een einde maakt aan het gekrakeel in de partij en Goebbels tot zijn minister van propaganda bombardeert na een succesvolle landelijke verkiezingsoverwinning, het komt allemaal ter sprake en het wordt met veel aandacht voor details en werkelijkheidsgetrouw in beeld gebracht. Hitler, The Rise Of Evil, is geen vermakelijk docudrama over de man die de 20ste eeuw domineerde met zijn maniakale en boosaardige plannen en hun daadwerkelijke realisatie. Het is wel een indrukwekkend portret over de onstuitbare klim van een onbenullige en zielige figuur met een zieke geest naar de toppen van de macht in het grootste en machtigste land van Europa.

De volledige bespreking van de 2-discversie van Hitler: The Rise Of Evil kan U hier lezen.

CONCLUSIE
WWII Limited Metalbook Edition is een collectie van vier films over het thema Tweede Wereldoorlog. Het tegen de werkelijkheid aanschurende Saints and Soldiers en het puur fictionele The Eagle Has Landed vallen nog het meest onder de noemer 'traditionele' oorlogsfilm, The Scarlet And The Black is een boeiende film in de rand van WOII, Hitler, The Rise Of Evil een omstandig portret van Adolf Hitler. Met een gemiddelde score van 8/10 is dit zeer verscheiden aanbod de aanschaf zeker waard. De vier films zitten samen in een pastic verpakking die op haar beurt in een metalen box is gestopt, een zgn. $Limited Metalbook Edition, fraai uitgevoerd met de titel in reliëf. Een hebbeding.