FILM
India vóór de onafhankelijkheid, in de buurt van Calcutta: de kleine Ravi is verkocht aan een tapijtenweverij. Hij schraapt er het rondslingerend afval bijeen voor een hongerloon. Daarvan moet hij aan de fabriekseigenaar elke maand afdragen voor zijn slaapplaats en het kommetje rijst waarmee hij zich in leven probeert te houden. ’s Avonds als de anderen al op hun plankje liggen, leert een oudere werkmakker hem met het weefgetouw om te gaan. Ravi is net tien geworden, maar hij weet al dat geld een noodzakelijk kwaad is waarmee hij zich op termijn kan vrijkopen. Dus spaart hij elke zuurverdiende roepie in een houten kistje en spendeert zo weinig mogelijk aan eten. Je wordt zo mager als mijn pink, zegt de man van de uitbetaling elke eerste dag van de maand. Maar Ravi heeft een doel en verliest dat niet uit het oog. Hij is klein voor zijn leeftijd en zijn mede-dwangarbeidertjes schelden hem uit voor dwerg. Hij voelt zich alleen goed in het gezelschap van Masha, een meisje van zijn eigen leeftijd dat door haar vader voor 25 roepie in de weverij wordt achtergelaten met de belofte dat hij haar zo gauw mogelijk komt ophalen. Daar is uiteraard geen sprake van, maar dat beseft Masha niet. Als Ravi het haar vertelt is ze boos en ontwijkt z'n gezelschap. Maanden later vertelt Masha aan Ravi dat een rijke man interesse voor haar heeft en haar wil laten studeren. Daar komt niks van in huis, zegt Ravi gelaten, hij wil jou voor zich alleen. Om te voorkomen dat Masha het statuut van hoertje krijgt, koopt Ravi haar vrij: 25 roepie haalt ie uit z'n kistje. Maar de fabriekseigenaar wil meer, 100 roepie, en dus maakt Ravi z'n geldkistje tot op de bodem leeg. Ik zal op je wachten, zegt het kleine meisje voor haar vertrek, elke maand bij volle maan aan de Shiva tempel in Calcutta.

Tien jaar gaan voorbij. In de weverij is Ravi (Prashant Narayanan) opgeklommen tot één van de beste wevers. In Calcutta heeft Masha (Tanishta Chatterjee) het minder goed getroffen: haar vader heeft ze niet gevonden. Zonder bestaansmiddelen en onvoorbereid op het harde leven in een grootstad is ze opgepikt door mensenhandelaren en in een bordeel terechtgekomen. Op het moment dat Ravi zich vrijkoopt is ze topdanseres in een rendez-voushuis en wordt het hof gemaakt door een steenrijke zakenman. Ondanks de spot van haar collega’s gaat Masha nog iedere maand naar de Shiva tempel om er bij volle maan op Ravi te wachten, ook al koestert ze nog weinig hoop hem ooit terug te zien. De eerste volle maan na zijn vrijlating haast Ravi zich naar de Shiva tempel in Calcutta, maar in de massa vindt hij Masha niet. De dag nadien treedt hij in dienst bij een kleine tapijthandelaar tegen kost en inwoon. De arme man kan nauwelijks genoeg verdienen om zichzelf en zijn inwonende kleindochter elke dag een portie rijst te bezorgen, maar hij is bereid om Ravi van straat te halen. Tijdens de volgende volle maan zijn Ravi en Masha allebei in de Shiva tempel, maar ook dan vinden ze elkaar niet, zij het dit keer door een misverstand. Masha zal nooit meer naar de Shiva tempel terugkeren.

Shadows of Time of Schatten der Zeit zoals deze film in zijn oorspronkelijke versie heet, is de internationale debuutfilm van de jonge Duitse regisseur Florian Gallenberger. In 2000 won hij de Oscar voor de Best Short Film met zijn 35 minuten durende productie Quiero Ser (Gestohlene Träume) over twee broertjes in Mexico City. Voor Shadows Of Time kon Gallenberger rekenen op producers Helmut Dietl (Schtonk!) en Norbert Preuss (Das Experiment) en een uitsluitend Bengaalse cast met Tanishta Chatterjee en Prashant Narayanan, twee aankomende sterren uit de Indiaanse cinema, in de hoofdrol. Qua aankleding en sfeerschepping heeft deze film erg veel weg van een Bollywoodproductie, een genre dat in India wordt geproduceerd en van Afrika tot China grote bijval geniet. Maar schijn bedriegt, want qua scenario, problematiek en mentaliteit is Shadows Of Time grotendeels een westerse aangelegenheid. Gallenberger laat de film beginnen als een pure Daens en wijdt ruim een derde van de beschikbare tijd aan de penibele leefomstandigheden van Ravi en Misha als kind. De typisch westerse verontwaardiging over grootschalige kinderarbeid en nauwelijks verholen uitbuiting van minderjarigen in het algemeen, wordt breed uitgesmeerd. Pas nadien komt het echte melodrama op gang, waarbij de driehoeksverhouding Ravi-Misha-kleindochter zich ontwikkelt volgens bekende patronen uit de 19de eeuwse West-Europese literatuur.

Shadows Of Time is een film voor romantische zielen. Het liefdesverhaal van Ravi en Misha, dat zich uitstrekt over een periode van ruim zestig jaar, ontwikkelt zich in het resterende uur als een Griekse tragedie. De gunstige voortekenen ten spijt, is het heel vroeg duidelijk dat de kans op een goede afloop klein is. De omstandigheden zijn ongunstig, waarbij Ravi en Misha zich op crisismomenten gedragen alsof ze zijn weggeplukt uit een roman van Jane Austen of de gezusters Brönte, met dezelfde restrictieve sociale en culturele regels als leitmotif. Het is maar de vraag of een oosters publiek zich zou terugvinden in een dergelijke verhaallijn, maar gezien Shadows Of Time nadrukkelijk voor westerlingen is gemaakt, gaat het hier om een puur theoretische veronderstelling. Het moet trouwens gezegd dat Gallenberger op geen enkel moment voor makkelijke oplossingen kiest en zijn scenario zeer bewust door een paar interessante bochten manoeuvreert en – zij het zijdelings – vragen opwerpt over het kastensysteem en de bijhorende discriminatie. Wat hij niet doet – en dat ligt normaliter toch in de stijl van westerse moeials – is vragen stellen over wie er opdraait voor de spotgoedkope tapijten die Ravi als gearriveerd zakenman in het westen aan de man brengt. Ook als Ravi op latere leeftijd in de rosse buurt van Calcutta op zoek gaat naar een verstoten Misha, reageert hij nauwelijks verontwaardigd op de pooiers die hem hun minderjarige koopwaar voor een prikje aanbieden. Maar misschien is dat nu net authentiek oosters: zich neerleggen bij bestaande wantoestanden omdat het altijd al zo was. Het zijn uiteraard bedenkingen bij een film die de sociale problematiek puur als achtergrond gebruikt en niet als hoofdthema. Maar politiek correct is het niet, of tenminste niet voor het volle pond.

BEELD EN GELUID
Shadows Of Time put zijn kracht uit het grootse panorama dat Florian Gallenberger ophangt van India en de Indiase cultuur. Visueel levert hij een indrukwekkend tableau af met een kleurenpalet waarin alle tinten van bruin en roestbruin de boventoon voeren. De opnamen in de weverij zijn sepia-achtig en gedempt van toon en laten de oude tijd helemaal herleven, waarbij moet worden opgemerkt dat de kiekjes vaak té mooi zijn en ze de harde realiteit dus in zekere mate verhullen. Maar Shadows of Time is dan ook eerder een romance. Het zand van de woestijn krijgt een kurkdroge en desolate teint van beige over lichtbruin, met fel zonlicht over een sidderende horizon. Nadien worden de kleuren donkerder, warmer en intimistischer en de eerste lichamelijke toenadering van Ravi en Misha wordt in moessonregens gedompeld en nachtelijk blauw. De interieurs zijn weelderig en luxueus en de aankleding van de figuren typisch Indiaas, hun opsmuk exotisch. In de hele donkere scènes ontstaat de indruk dat grote kleurenvlekken geabstraheerd worden tot kubusachtige vlakken, maar dat is een nadeel dat zich hoofdzakelijk beperkt tot LCD- en plasmaschermen. Gewone televisies hebben er geen last van. De transfer is in orde en de gebruikte master is vrij van ongerechtigheden. De geluidsband staat in 5.1, maar het effect heeft meer weg van stereo surround. De stemmen zitten vooraan in het midden met de belangrijkste bijgeluiden links en rechts. De prachtige Indiase muziek zorgt voor het grote effect en draagt de sprookjesachtige sfeer in de Shiva tempel-scènes en de cruciale emotionele momenten in de film.

EXTRA'S
De dvd bevat een aantal Andere Trailers.

CONCLUSIE
Shadows Of Time is een groots opgezet drama over de tragisch liefde tussen Ravi en Misha, twee jonge Indiase kinderen die zich voornemen om ooit samen een leven te delen. De omstandigheden zijn evenwel ongunstig en het lot is hun niet goed gezind. Florian Gallenberger maakt er een indrukwekkend episch verhaal van over onschuldige liefde, levenslang verlangen, intens verdriet, onontkoombare teleurstellingen en vermomt zijn film als een westerse Bollywood. De film begint vrij traag, maar neemt na een klein halfuurtje snelheid. De opnamen van Calcutta en het Bengaalse landschap zijn prachtig, de binnenopnamen adembenemend, muziek en sfeer exotisch, het geheel een miniatuurtje uit Duizend en één Nacht.