ANCHE LIBERO VA BENE
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2007-08-17
FILM
Sinds het vertrek van zijn vrouw Stefania (Barbora Bobulova) woont Renato Benetti (Kim Rossi Stuart), een freelance cameraman, met z’n beide kinderen Tommi (Allesandro Morace) en Viola (Marta Nobili) in een flat op de hoogste verdieping in een voorstad van Rome. Met veel moeite weet Renato de eindjes aan elkaar te knopen en geld over te houden voor het competitiezwemmen van Tommi en de danscursus van Viola. Vader, zoon en dochter vormen een hecht gezin dat zoals elk ander gezin z’n eigen ups en downs kent wanneer de vuilnisbak niet op tijd is buitengezet, papa niet tijdig wordt uitbetaald door z’n opdrachtgevers of door koppigheid een opdracht mist en zoon lief een slechte tijd neergezet op de 100 meter. De voortdurende geprikkeldheid en de kortstondige vlagen van opvliegendheid van Renato en het meestal ernstig kijkende gezichtje van de elfjarige Tommi zijn de meest opvallende symptomen van de onderhuidse onrust die in huize Benneti hangt en het streepje ongemak dat het gezin uitstraalt.
De normale gang van zaken wordt verstoord door de terugkeer van Stefania. Op een avond staat ze huilend voor de deur. Viola is blij haar moeder te zien, Tommi kijkt alsof het een filmfragment betreft dat hij al een eindeloos aantal keren eerder heeft gezien: met weinig enthousiasme en slepende voetjes hijst hij zich de trap op om zijn moeder te omhelzen. Bij de thuiskomst van Renato breekt de hel los: de meermaals bedrogen echtgenoot noemt zijn ex een slet en een hoer en maant z’n beide kinderen aan om zich op hun kamer terug te trekken. Stefania smeekt om begrip en belooft het nooit meer te doen, maar Renato gooit de jonge vrouw aan de deur. Een hele tijd nadien vraagt hij z’n kinderen om naar de keuken te komen om samen een besluit te nemen. Op aandringen van Viola mag mama blijven. De vrouwen trekken zich terug in de badkamer om zich op te frissen terwijl vader en zoon zwijgend aan de keukentafel achterblijven.
Wat dacht je?, vraagt Renato aan z’n elfjarige zoon.
Ze gaat toch weer, antwoordt Tommi droogjes, die het al zo vaak heeft meegemaakt in z’n jonge leven.
De Benetti’s vormen opnieuw een normaal gezin: de kinderen gaan naar school en zijn met hun hobby’s bezig, Stefania gedraagt zich als een liefhebbende moeder en echtgenote en Renato probeert z’n onstuimige karakter in te tomen om z’n werkopdrachten niet te verliezen. Na een uit de hand gelopen confrontatie tijdens de opname van een reclamefilmpje kan er zelfs een weekendje aan zee af om de gemoederen te bedaren. Het leven gaat zijn gewone gangetje van alledag, maar het wantrouwen blijft, vooral bij Tommi die z’n moeder vanuit z’n geheime plekje op het dak met zijn verrekijker bespiedt terwijl ze een dramatisch telefoongesprek voert voor het raam van hun flat. Stefania doet haar best, haalt haar zoontje van school voor een middag in een pretpark en vertelt ’s avonds over zijn babytijd, maar de mobiele telefoontjes, telkens van een oude vriendin, aldus Stefania, houden de sfeer van onzekerheid en ongemak in stand.
Leuke mensen, zegt Viola tegen haar moeder over een stel dat ze op de vernissage van een tentoonstelling ontmoeten.
Het zijn fanatici, antwoordt Stefania.
Maar hij is wel rijk, is Tommi’s nuchtere commentaar. In de lift, een paar avonden later, zegt hij met een bang stemmetje:
het licht in huis is uit. Renato en Viola kijken ongelovig, maar ze begrijpen de korte boodschap. Stefania is met de noorderzon vertrokken.
Anche Libero Va Bene is het verhaal van een gebroken relatie door de ogen van een 11-jarig jongetje, net geen kind meer en tegelijk te jong om de gebeurtenissen te beïnvloeden. Regisseur Kim Rossi Stuart, zelf een begenadigd acteur (o.a.
Romanzo Criminale uit 2005 en
Le Chiavi Di Casa uit 2004), neemt de vaderrol voor zijn rekening en vertelt met veel liefde het verhaal van een dertiger die in moeilijke financiële en emotionele omstandigheden z’n gezin bij elkaar probeert te houden door tegelijk een vriend, een vader en een moeder voor zijn kinderen te zijn. Dat lukt hem vrij goed, tot de plotse en zoveelste terugkeer van zijn echtgenote Stefania roet in het eten gooit en onrust teweeg brengt in het leven van zijn overactieve puberale dochter en zijn zwijgzamere en verlegen zoontje Tommi.
De regisseur richt z’n camera hoofdzakelijk op de vader-zoon-relatie die hij met sobere en zeer realistische dialogen en een perfect gevoel voor timing en sfeer tot leven wekt. Daarbij krijgt hij de steun van de debuterende jonge Alessandro Morace, een waar natuurtalent, die elke nieuwe ontwikkeling in de verhaallijn met een perfect ingeschaalde terughoudendheid opvangt. Zijn karakter Tommi, een jongen in de prepuberteitsfase, heeft het moeilijk met de wispelturigheid en de loze beloften van zijn moeder. Zijn overtollige energie en ingehouden woede raakt hij kwijt tijdens het competitiezwemmen, terwijl hij liever middenvelder zou zijn bij een voetbalploeg. Hij creëert zijn eigen geheime wereldje op het dak van het flatgebouw waar hij z’n zakgeld bewaart en de verrekijker waarmee hij de bewoners van de overkant bespioneert. Tommi bekijkt de wereld waarin hij leeft met een zekere aarzeling en afstandelijkheid. Door omstandigheden is hij vroegrijp en past hij niet helemaal meer bij zijn luidruchtige klasgenootjes en vriendjes. Hij is wat je een ernstig kind zou kunnen noemen dat te vroeg met de minder leuke kant van het leven is geconfronteerd om nog spontaan gelukkig en zorgeloos te zijn.
Anche Libero Va Bene is vormelijk een eerder klassieke film in de oeroude en degelijke Italiaanse traditie. Het acteertalent van de acteurs (Alessandro Morace, Barbora Bobulova en regisseur Kim Rossi Stuart) draagt de productie veel meer dan de actie, hoewel het hier hoegenaamd niet gaat om een louter dialooggestuurde film. Stuart zorgt voor een voorzichtig evenwicht tussen korte en soms heftige praatscènes en stillere passages waarin hij Tommi van de rest van de cast isoleert. Tevens houdt hij de dramatische ontwikkelingen op elk moment voldoende onder controle om ze geloofwaardig te houden en zijnde geregistreerd via de ogen van een kind, zonder dat hij daarbij afglijdt naar goedkoop sentiment of te veel vereenvoudiging.
BEELD EN GELUID
Anche Libero Va Bene is meteen herkenbaar als een Italiaanse productie. Stuart gebruikt warme en bruinachtige kleuren voor zijn interieuropnamen en net genoeg licht om de sfeer van de oude gebouwen waarin het leven in Italië zich hoofdzakelijk afspeelt op film vast te leggen. Voor het contrast zorgt het
Italiaanse licht, intens en sprankelend en zo anders dan het licht in andere zuiderse landen, heftig en tegelijk gefilterd zonlicht dat ook in
La Finestra Di Fronte zo bepalend was voor de algemene sfeer.
Het geluid staat in een 5.1-versie. De stemmen klinken zuiver en verstaanbaar met af een toe een piek naar rechts wanneer Renato in een woedeaanval z’n stem flink verheft. De muziek kabbelt rustig voort zonder de aandacht te trekken. Ze is eenvoudig en functioneel en van de hand van Banda Osiris, eerder, in 2002, verantwoordelijk voor de soundtrack van de opmerkelijke productie
L'Imbalsamatore.
EXTRA'S
Jammer genoeg niet heel veel goed nieuws wat de extra’s betreft: een nauwelijks vier minuten durend
Interview met de regisseur, opgenomen in Amsterdam en in tegenstelling tot de vermelding op de dvd wél ondertiteld, de korte niet ondertitelde bijdrage
Backstage, die de meeste kijkers dan ook zullen overslaan wegens Italiaans gesproken, de
Originele Bioscooptrailer en twee
Andere Trailers, nl. die van de spannende Duitse thriller
Das Leben Der Anderen en het heftige moeder-zoon-drama
Mon Fils à Moi.
CONCLUSIE
Anche Libero Va Bene of
Libero is ook goed van regisseur Kim Rossi Stuart is een aantrekkelijke, verrassende en ontroerende film over een familiedrama door de ogen van een jongetje van 11. De kracht van de productie schuilt grotendeels in het sterke acteertalent van de hoofdrolspelers en de fijnzinnige regiestijl van de maker. Het resultaat is een meeslepende en bij momenten ontroerende vertelling over de prettige en minder prettige kanten van intermenselijke relaties tussen volwassen, ouders en kinderen in onzekere tijden. Een buitengewoon goed geslaagd debuut.