FILM
Bij de geboorte van prinses Aurora wordt de boze tovenares Maleficient - zo op het zicht te oordelen de zus van de Koningin van Onderland uit de Jommeke-strips - niet uitgenodigd, en om zich te wreken spreekt ze een vloek uit over het kind: voor ze 16 jaar zal worden, zal ze zich prikken aan een spinnewiel en sterven. Eén van de drie goede feeën, Flora, Fauna en Merryweather, kan de vloek enigszins verzachten: het kind zal niet sterven, maar inslapen tot ze door een prins zal worden wakker gekust. De drie feeën besluiten toch maar op zeker te spelen, en verbergen Aurora in een hut in het bos. Wanneer ze ouder wordt, blijft ze dromen van haar prins, en op een dag ontmoet ze Philip, die, zonder dat ze dat weet, bij haar geboorte aan haar is gekoppeld. Met het vooruitzicht om uitgehuwelijkt te worden prikt ze zich op de avond van haar zestiende verjaardag alsnog aan een spinnewiel, en de vloek voltrekt zich.

We bespreken naast elkaar zowel de Blu-ray als de dvd. Het heeft een tijdje geduurd, maar de Disneystudio's hebben een eerste klassieker uit hun rijkgevulde collectie aan het Blu-raymedium toevertrouwd. Jammer genoeg is hun eerste keuze niet echt naar het prijsbeest uit hun kudde gegaan. De PR van Disney probeert het u natuurlijk anders te vertellen, want de titel van Beste Disney Aller Tijden gaat daar, variabel in de tijd, altijd net naar de film die juist is (her(her(her)))uitgebracht. Vooraleer ik hier over ga uitweiden kruip ik even veilig en wel in mijn asbestkostuum, kwestie van de Disneyadepten die álles van de studio per definitie de hemel in te prijzen, te kunnen afweren. Als u na mijn uiteenzetting van plan was om mij een kwade e-mail te sturen: grow up and get a life. Alhoewel Sleeping Beauty visueel heel speels is, en eruit ziet als een beter Renaissance-schilderij overgoten met een Expo '58-sausje, is de film inhoudelijk één aaneenrijgen van simplismen, dat eeuwigheidswaarde mist. Het bronmateriaal is nu ook niet echt fantastisch uitgebreid, het oorspronkelijke sprookje uit Charles Perraults Verhalen Van Moeder De Gans telt welgeteld vier paragrafen, wat betekent dat er ontzettend veel paneermeel is aangevoerd om het geheel wat consistenter te maken. Nu zijn sprookjes per definitie simplistisch en vol met duidelijk afgelijnde zwart-wittegenstellingen, maar tegenover recentere films als The Little Mermaid, nochtans ook een klassiek sprookje vol uitgesproken goede en slechte karakters, is enige vorm van nuancering in deze prent nog niet met een vergrootglas te bespeuren. Om de haverklap onderbreekt een koor van falsetto's het verhaal om nog eens de gebeurtenissen van de laatste minuut te herkauwen, zonder enige meerwaarde toe te voegen. De dialogen bestaan grotendeels uit goedkope karamellenverzen; of wat te denken van stukjes proza als deze: "De weg naar de ware liefde kent vele gevaren die U moet bestrijden. Bewapen U met het schild der deugdzaamheid en het zwaard van oprechtheid. Met deze wapens kunt U het kwaad verslaan." In hemelsnaam, wie verzint er nu zoiets?

De film mist in alle opzichten ook duidelijk een komische noot - het gekibbel van de drie oude feeëntantes of de jurk van Aurora nu blauw of roze moet zijn is enerverend maar niet grappig, en uiteindelijk who cares? Er zit toch wel érg veel niet ter zake doend filler material in, en het geheel is verworden tot een toch wel zeer viskeuze stroop met een hoog Barbie en Ken-gehalte, bloemetjes en regenbogen inbegrepen, waar normaal gezien eigenlijk alleen meisjes van maximum zes jaar van in katzwijm vallen. Er zit ook een pijnlijke discrepantie tussen de spraakstemmen en de zangstemmen van de personages - het lieftallige stemmetje van Aurora wordt in haar zangpartijen plots vervangen door wat we op het gehoor kunnen onderscheiden als een operazangeres met de stembanden van een bronstig nijlpaard. Sleeping Beauty heeft jammer genoeg geen inhoudelijke kwaliteiten die bijblijven: de personages zijn niet innemend of charmant zelfs compleet emotieloos - en de liedjes zijn niet om over naar huis te schrijven, en borduren ad nauseam door op hetzelfde Tchaikovsky-thema. Sleeping Beauty is voorlopig spijtig genoeg recordhouder in vergeetbaarheid. In plaats van volledig de registers open te scheuren bij de vele parades, worden we getrakteerd op een paar zeer beschamende verliefde puberlyrics, die Philip en Aurora in het bos uitwisslen.

En het gratuite potje zelfverheerlijking dat bij het standaardpromotiepraatje hoort waarbij Maleficent wordt verheerlijkt als "de grootste Disney-vilain ooit", komt  ronduit belachelijk over als we haar vergelijken met zeg maar een Cruella DeVil (101 Dalmatians) of Madame Medusa (The Rescuers). Slotsom: deze film is alleen maar gemaakt om alweer een prinses toe te kunnen voegen aan het rijtje van de erg goed in de leeftijdscategorie tussen zes en negen draaiende merchandisinglijn, alhoewel dat in 1959 zeker en vast nog niet de intentie was.

Dit allemaal van mijn lever zijnde moet ik toch toegeven dat de animatie enige filmhistorische waarde heeft. Dat ik deze in mijn vorige bespreking, alweer zes jaar geleden, van de oude dvd-versie nog omschreef als een verschuiven van onbeweeglijke figuurtjes heeft alles te maken met de pan & scan-versie die we toen kregen voorgeschoteld; in de openingsscène waarin de blijde geboorte van Aurora wordt aangekondigd is pas helemaal goed te zien hoe deze film in 1.33:1 hopeloos verminkt is geweest. Deze versie heeft tenminste de verdienste dat de oude glorie van de tekenfilm is hersteld. Acht jaar is Sleeping Beauty in productie geweest, en heeft een centje gekost - bij de eerste theatrical run werden de kosten niet gerecupereerd, alhoewel er redelijk wat kaartjes over de toonbank gingen. De tekenfilmcellen zijn nog met de hand geschilderd, alhoewel in deze film voor het eerst ook de ruwere aanpak werd gebruikt om potloodtekeningen onder de fotokopieermachine te leggen, een techniek die vanaf 101 Dalmatians gemeengoed zou worden. Toch slaagde Disney met de film erin om de kwakkelende naoorlogse tekenfilmindustrie, zwaar geplaagd door de massale invasie van de televisie, min of meer uit het slop te krijgen, en de keuze voor cinemascopeformaat én een 6-track stereogeluidsopname was één van de technische verbeteringen die aansloegen bij het publiek. De animatie zelf is ten opzichte van eerdere films ervoor veel hoekiger en minder pompeus geworden. Onder meer de gezichten van de menselijke personages worden er wat cartoonesker door.

BEELD EN GELUID
Het moment is eindelijk aangebroken om uw pan&scan-versie in de prullenbak te kieperen. Het 2.55:1-formaat benadert het cinemascopeformaat nog het best, en om de rijke details van de handgetekende animatie optimaal weer te geven is al bijna een medium als Blu-ray onontbeerlijk. Dat niet alleen computeranimatiefilms als Ratatouille, maar ook traditioneel geanimeerde films enorm kunnen profiteren van een goede aanpak, wordt met deze disk uitvoerig bewezen. Eerst en vooral is de film bijna beeld per beeld opnieuw opgepoetst, waardoor de print enorm helder en kleurrlijk overkomt. De pasteltinten zijn diep en helder, de scheidingslijnen zijn netjes fijn afgeinkt, en er is nergens sprake van colour bleeding. De sterretjes die uit de toverstaffen van de feeën schieten en vervolgens uit elkaar spatten als een zeepbel, en ook de texturen van de kasteelmuren, zijn zeer mooi rijk gedetaillerd en van erg hoge resolutie, waar geen enkele dvd-transfer aan zal kunnen tippen. De enige instantie waar het beeld er iets softer uitziet is de openingsscène, waarin het sprookjesboek wordt geopend, maar daarna gaat het met de beeldkwaliteit steil naar eenzame hoogten, en daar blijft die. Wat het nut is om een oudere film zonder veel noemenswaardige geluidseffecten ineens te gaan vorozien van een DTS-HD MA 5.1-track is me een raadsel, en Disneys reputatie kennende om enkel DTS-tracks in de meest onmogelijke dubbings op Blu-raydisks te zetten is dit een atypische keuze, maar het resultaat is zeker niet slecht te noemen. De audio is net als het beeld compleet gerestaureerd, en klinkt daardoor fris, nergens hol, en solide. Waar anders bij oude herwerkte tracks al eens het verschijnsel optreedt dat het geluid klinkt alsof het door een windtullen echo't, is deze geluidstrack onvervormd, rijk aan details en beschikt deze over voldoende punch. De originele 4.0-track is in tegenstelling tot de regio A-versie op deze disc niet terug te vinden, wat de puristen onder ons niet vrolijker zal stemmen.

EXTRA'S
De extra's van de vorige versie waren, kort samengevat, een lachertje. De Blu-raydisk krijgt de koninklijke 2-diskbehandeling, en Disney kan pochen met een schatkamer vol goed bewaard bonusmateriaal. De eerste disk bevat naast een reeks sneak previews, waar de disk ongewenst mee opstart, een commentaartrack door filmcriticus Leonard Maltin, animator Andreas Deja en nieuwe grote baas van Disney, John Lasseter. Het drietal reikt ons een schat van informatie over de film aan, en bezitters van een speler met Profile 1.1 kunnen dezelfde track ook nog bekijken door een Cine-explore optie waarin het commentaar nog eens wordt aangedikt met extra beeldmateriaal waarvoor de film onderbroken wordt. Het nut van het fragmentje "Dragon encounter" (5 min.) is me niet helemaal duidelijk; enerzijds moet dit dienen om de mogelijkheden van het HD-beeld en de DTS-HD-geluidstrack te demonstreren, maar de film zelfs spreekt wat dat betreft al voor zichzelf. Bij de initiële biscooprelease werd de (met 75 minuten redelijk korte) film voorafgegaan door een natuurdocumentaire over de Grand Canyon (29 min.). Vijftig jaar na datum kan u deze cinema-ervaring opnieuw beleven dankzij de toevoeging hiervan op de Blu-ray. Het begint een ergerlijke gewoonte te worden om alle klassieke Disney-liedjes opnieuw in te laten zingen door would-be kindsterretjes uit allerlei Amerikaanse Disney-talentenjachtprogramma's, die nodig een raket in hun aars moeten krijgen om hun carrière naar nieuwe hoogten te tillen. De twijfelachtige eer gaat ditkeer naar Emily Osment (yep, de zus van de kleine uit The Sixth Sense die het al niet veel om het lijf hebbende liedje Once Upon A Dream naar nieuwe hoogten (laagten?) mag tillen in een videoclip (4 min. te lang). De liedjes van de film zijn overigens nog eens apart te selecteren in Disney Song Selection en u kan de zatte Japanner in uzelf loslaten met een karaoke-spoor. In plaats van ondertiteling kan er ook nog geopteerd worden voor een trivia-track, met slechts een beperkte graad van belangrijkheid.

Disk twee start op met drie spelletjes voor de allerkleinsten. Hierna volgt er een resem documentaires. "Original Disneyland Sleeping Beauty Walkthrough Attraction" (8 min.) toont ons een computerrecreatie van de in onbruik geraakte kermisattractie. De attractie lijkt in eerste instantie belangrijker dan de film zelf, want ook een tweede documentaire, "History of the Sleeping Beauty Castle Walkthrough Attraction" (10 min.) is aan hetzelfde onderwerp gewijd. De twee documentaires hebben echter een niet te grote overlap, wat een goede zaak is. De documentaire "Picture Perfect: The Making of Sleeping Beauty" (44 min.) is een goeie, recente documentaire waarin een mooi beeld wordt opgehangen van de monsterproductie die de film voor zijn tijd was, en waarin in het précomputertijdperk de crew mocht zeggen dat ze mooi werk hadden geleverd als ze drie tekeningen op één dag hadden geproduceerd. "Eyvind Earle: The Man And His Art" (8 min.) is een kleine biografie over de art director van de film, die zich vooral bezighield met de rijk gedetailleerde achtergronden van de film. "Scene 8" (6 min.), de sleutelscène in het bos, was een beetje een commerciele uitglijder, en kostte op de duur zoveel dat deze het budget van de ganse animatiestudio opslorpte. Ook van Sleeping Beauty is een deel uiteidenlijk inde vuilnisbak verdwenen: een alternatief openingslied (4 min.), en drie verwijderde liedjes (12 min.) zijn in deze sectie toegevoegd, maar aangezien de film muzikaal niet veel voorstelt is hiervan ook de artistieke impact redelijk beperkt.De artistieke kanten worden voorts belicht in een deelschermvergelijking van de storyboards (4 min.), een streepje referentiemateriaal met levende modellen (2 min.) en een uiterst uitgebreide, van alle toeters en bellen voorziene galerij, ingedeeld volgens de verschillende fasen van afwerking. En dan nog is het feest niet gedaan. De documentaire "The Sound of Beauty: Restoring a Classic" (11 min.) toont ons het hoe en waarom van het opschonen van de geluidsband naar een DTS-HD MA 7.1. Dan volgen drie trailers voor de film, en dan nog eens twee documentaires. In "The Peter Tchaikovsky Story" (49 min.) zien we een documentaire uit 1959 over de Russische componist, een historisch (nu ja, gedramatiseerd) document omdat het, voor die tijd ongebruikelijk, in stereo werd uitgezonden. Niet alle kleurbeelden zijn geconserveerd, en de kwaliteit is er met de jaren niet beter op geworden. In "Four Artists Paint One Tree" (16 min.) krijgen we dan nog een artistieke impressie van vier verschillende animatoren die een studie maken over hetzelfde onderwerp, een boom.

En dan is het echt afgelopen. Maar het is mooi geweest.

CONCLUSIE
Sleeping Beauty is niet mijn ding (verkeerd geslacht, verkeerde leeftijd) maar heeft toch bepaalde artistieke kwaliteiten die je niet over het hoofd kan zien. Wellicht ben ik door de recentere, moderne animatiefilms een andere standaard gewoon. My bad. De Blu-raydisk is fenomenaal van kwaliteit.