FILM
De duistere onderbuik van de Stad van de Engelen is in de loop van de filmgeschiedenis een vruchtbare bron van inspiratie geweest voor Hollywood. Het hoogtepunt van deze obsessie situeert zich in de jaren veertig, in het era van de film noir, maar ook later zochten filmmakers keer op keer de donkere kanten van Los Angeles op. De laatste maal dat dit met groot artistiek succes gebeurde, ligt echter alweer elf jaar achter ons. In L.A. Confidential, een verbluffend misdaaddrama van Curtis Hanson uit 1997, zijn de personages schimmig, de straten onveilig en de motieven duister. En dat allemaal onder de stralende Californische zon en onder het goedkeurend oog van de droomfabriek Hollywood. Contrast en nuance gaan dan ook hand in hand in dit meesterwerk van ingetogen kracht. Meer zelfs: geen enkele prent kwam het voorbije decennium waarschijnlijk zo dicht bij de filmische perfectie, op elk vlak van de productie, als L.A. Confidential.

Voor de plot grasduinende scenaristenduo Curtis Hanson en Brian Helgeland in het gelijknamige boek van James Elroy. Zij wisten de lijvige roman met zijn vele personages en plots terug te brengen tot normale proporties voor een film van iets meer dan twee uur. De film opent op kerstavond 1952. Agent Bud White, een brute patser, pakt hardhandig een recidiverende vrouwengeweldenaar aan. Even verderop arresteert societydetective Jack Vincennes een overspelig stel voor de ogen van flitsende fototoestellen. Op het politiebureau heeft de ambitieuze jonge agent Ed Exley de verantwoordelijkheid over de nachtshift. Deze drie radicaal verschillende personages weten het dan nog niet, maar hun levens zullen in de loop van L.A. Confidential op een intrigerende manier met elkaar verweven worden. De drie dalen namelijk af in een poel des verderfs waarin hoertjes die op filmsterren lijken, corruptie in het korps, afpersing, moord en destructieve liefdesaffaires ronddrijven.

Dat Helgeland en Hanson er ooit in zijn geslaagd om James Elroys uitwijdende en vaak nodeloos exploitatieve roman te structureren tot een naadloos geheel dat van begin tot einde klasse uitstraalt, is een mirakel. Het moet voor de scenaristen een monnikenwerk geweest zijn om enerzijds stijl, sfeer en stuwkracht van het boek te behouden en anderzijds het verhaal aan te passen aan de specifieke noden van het audiovisuele medium. Het resultaat is dan ook een van de meest geslaagde adaptaties uit de filmgeschiedenis. Er is geen scène die overbodig is, geen personage (hoe insignificant ook) zonder diepgang, geen sequentie die niet mateloos intrigeert. Wat het script vooral zo goed maakt, is het feit dat de setting van de jaren vijftig nooit benadrukt wordt. De karakters spreken niet in Chandlereske volzinnen (op Danny DeVito's nieuwsgierige reporter na), de situaties waarin de personages verzeilen, gebeuren waarschijnlijk op dit eigenste moment nog in L.A. en de thema's - van plastische chirurgie tot verregaande corruptie - zijn ook vandaag nog brandend actueel. L.A. Confidential is bijgevolg een film noir die zich niet verliest in de vorm van het genre, maar wel perfect de sfeer en de boodschap ervan evoqueert.

Dat net regisseur Curtis Hanson zo'n meesterlijke prent zou afleveren, kwam in 1997 nog als een verrassing. De cineast had een aantal sfeervolle, degelijk gemaakte thrillers op zijn actief - de bekendste was The Hand That Rocks The Cradle - maar niemand had durven vermoeden dat hij een zelfverzekerde, ambitieuze misdaadthriller van dit niveau kon produceren. Wat zich op het scherm afspeelt, is bovendien volledig zijn visie, zoals blijkt in de talrijke documentaires op de Blu-ray. Hanson zag de prent niet zozeer als een ode aan het verleden of een hommage aan de film noir, maar als een mogelijkheid om de eeuwige dilemma's die de mens kwellen op pellicule vast te leggen. Hij doet dat met uitgekiende shots, die steeds als doel hebben het verhaal verder te helpen en nooit de aandacht op zichzelf te vestigen. Een uitstekend voorbeeld is de dood van een belangrijk personage na anderhalf uur. De regisseur filmt de scène alsof het de registratie van een eenvoudige informatieoverdracht is, waardoor de onverwachte moord des te bruusker is. Nodeloos te zeggen dat hij met zijn sobere, louter op het narratieve gefocuste aanpak - die doet denken aan die van grootmeesters van de Hollywoodcinema uit de jaren dertig en veertig als Michael Curtiz en Raoul Walsh - de kijker continu op het puntje van zijn stoel vastpint. Ook het feit dat hij een plot met labyrintkenmerken opmerkelijk helder aan de kijker kan verkopen, is een prachtige pluim op zijn hoed.

Een even wezenlijke bijdrage tot het aanvaarden van de wereld die L.A. Confidential op het scherm tot leven brengt, leveren de crewleden. Zij verlenen een waarachtigheid aan de decors en de kostuums die het eenvoudig maakt voor de kijker om twee uur lang de werkelijkheid te vergeten. Production designer Jeannine Oppewall maakt gebruik van reële locaties in de stad en kleedt die minimalistisch aan. De uitzondering is het huis van Kim Basinger dat zo lijkt weggelopen uit een Busby Berkeley-film - maar dat was dan ook de bedoeling voor een personage dat Hollywoodromantiek moet verkopen. Ruth Meyers' kostuums ogen strak en elegant zonder hun functionaliteit te verliezen. Jerry Goldsmiths muziek is relatief weinig aanwezig - er is veel ruimte voor deuntjes uit de jaren vijftig - maar bouwt voort op de dreigende doch romantische sfeer die hij in een andere L.A.-klassieker gebruikte: Roman Polanski's Chinatown. De ritmische montage zorgt voor een elegante spanningsopbouw. Alle andere crewleden halen eveneens het maximum uit hun bijdrage.

Dat kan men overigens ook zeggen van de cast. Veel van de acteurs die de film bevolken waren in 1997 nog nobele onbekenden, maar hebben het voorbije decennium een serieuze reputatie opgebouwd en/of Oscars gewonnen. De grootste naam is ongetwijfeld Danny DeVito. Hoewel hij slechts de relatief kleine rol van papparazzo Sid Hudgens toebedeeld krijgt, werpt hij als occasionele voice-over voortdurend zijn schaduw over de productie. Nog zo'n grote naam in een bijrol is Kim Basinger als de op Veronica Lake lijkende luxehoer Lynn Bracken. Zij geeft de performance van haar leven als een zelfverzekerde vrouw die langzaam ontdooit voor de naïeve charmes van een harde politieagent. Die agent, Bud White, is het personage dat Russell Crowe groot heeft gemaakt. Het personage is ogenschijnlijk naïef en bruut, maar Crowe geeft de man onverwachte diepte mee. Een andere Australiër in een hoofdrol als Amerikaanse cop is Guy Pierce. Zijn Ed Exley begint als een hatelijk karakter, maar ontbolstert langzaam in de loop van de film en groeit zo uit tot het beste emotionele ankerpunt dat de kijker zich kan wensen. Kevin Spacey meandert met zichtbaar plezier door de plot als de derde agent op een missie en David Strathairn en James Cromwell zetten beklijvende nevenrollen neer. Maar L.A. Confidential behoort niet enkel toe aan de acteurs wier naam prominent op de affiche prijkt. Iedere acteur - met of zonder dialoogzinnen - past perfect in het plaatje dat Curtis Hanson voor ogen had.

Dat een film op alle fronten angstaanjagend dicht de perfectie benadert, hoeft niet noodzakelijk te betekenen dat de prent een topper zonder weerga is. L.A. Confidentials bloedbroeder Chinatown is bijvoorbeeld even perfect, maar lijdt onder een gebrek aan emotionele betrokkenheid. Dat kan je van Curtis Hansons film gelukkig niet zeggen: je wordt 140 minuten lang meegesleept in een enigmatische, fascinerende, beklijvende, nostalgische, spannende en onvergetelijke trip naar een vervlogen wereld vol glamour en misdaad. Dat L.A. Confidential bij iedere volgende kijkbeurt de kijker nog meer nuances openbaart, zegt veel over een film die reeds bij de eerste visie een briljante indruk nalaat.

BEELD EN GELUID
L.A. Confidential is amper elf jaar oud, maar dateert toch uit een heel ander filmtijdperk, een periode waarin speciale effecten en digitale opnamen nog geen schering en inslag waren in prestigefilms. Dat is deels te zien in de transfer die wat grain bevat, niet altijd haarscherp is en waarin de beeldbewerkingen wel opvallen. Toch slaagt de print er uitstekend in om de sfeer van de jaren vijftig in een zo hoog mogelijke kwaliteit weer te geven. Men kan zonder twijfel zeggen dat de Blu-rayversie van L.A. Confidential de schoonheid van een allereerste filmpositief benadert. De soundtrack maakt geen optimaal gebruik van de mogelijkheden van de vijf kanalen. Het geluid weerklinkt dan ook voornamelijk uit de voorste boxen. Niettemin profiteren vooral de actiesequenties van de 5.1-mix, dankzij een helder sound design en de onopvallende maar zeer aanwezige muzikale score van Jerry Goldsmith. De TrueHD-track en de reguliere Dolby 5.1-track houden elkaar qua impact redelijk in evenwicht.

EXTRA'S
Niet alleen bulkt deze editie van de extra's, het aanwezige materiaal is ook kwalitaief om duim en vingers af te likken. Om te beginnen bevat de schijf een Audiocommentaar waarin god en klein Pierke hun zeg mogen doen over de prent. Enkel regisseur Curtis Hanson schittert door afwezigheid. Dat maakt de cineast echter ruimschoots goed in de vier retrospectieve documentaires op de disk. De eerste, Whatever You Desire (29 min.) is een algemene making of. Sunlight and Shadow (21 min.) focust op de cinematografie en het production design, A True Ensemble (24 min.) bekijkt de cast in detail en From Book to Screen (21 min.) behandelt het adaptatieproces. Daarnaast zijn er interviews met de belangrijkste betrokkenen in Off The Record (18 min.) en kan je de originele Photo Pitch (8 min.) van Curtis Hanson (waarmee hij de beoogde visuele stijl van de prent aan zijn medewerkers uitlegt) bekijken. De extra The L.A. of L.A. Confidential gidst je dan weer interactief door enkele belangrijke locaties. Zijn ook op de schijf geperst: een Music Only Track die als showcase dient voor Jerry Goldsmiths bezwerende muziek en een mislukte Pilootaflevering (50 min.) voor een tv-reeks die op het succes van de film wilde inspelen door Kiefer Sutherland op te voeren als Jack Vincennes. De laatste extra's op de exhaustieve lijst zijn diverse Trailers voor L.A. Confidential.

CONCLUSIE
L.A. Confidential is een complexe, suspenserijke film die de kijker na meerdere visies nog meer beloont dan bij de eerste kijkbeurt. Van het verbluffende script tot de geniale regie, van de meeslepende acteerprestaties tot het evocatieve production design, van de treffende muziek tot de snedige montage: deze film presenteert filmische perfectie op alle fronten. Het beeld oogt uitstekend op blu-ray en de audiotrack klinkt ook prima. De bonussectie blijkt een meesterklas voor iedereen die interesse heeft zelf ooit een film te maken. Een niet te missen disk kortom!