Walter Vale (Richard Jenkins) is ongeveer zestig, weduwnaar, kalend en grijzend, professor economie in Connecticut en schrijver van een drietal vakboeken en een vierde in wording. Maar zoals hij later zal toegeven heeft hij de laatste twintig jaar nog nauwelijks echt gewerkt. Z’n nieuwe boek schiet niet op en het vak dat hij al meer dan dertig jaar doseert kan hem niet meer boeien. Sinds z’n zoon in Londen woont en z’n vrouw zeven jaar geleden overleed, is het alleen maar erger geworden en het isolement en de onverschilligheid groter. Hij moet naar New York  - waar hij een appartement heeft uit de tijd dat z’n vrouw er als pianiste optrad - om een paper te verdedigen voor een hoogzwangere collega die het bed moet houden en stelt er met verbijstering vast dat een onbekende z’n flat verhuurd heeft aan een jonge Syriër en z’n Senegalese vriendin. Hij verrast de jonge vrouw in de badkamer en kan ternauwernood vermijden dat haar vriend Tarek (Haaz Sleiman) z’n gezicht verbouwt. De jonge illegalen pakken haastig hun spulletjes en staan even later op straat, zonder uitzicht op onderdak voor de nacht.

 

 

Walter slaat Tarek en Zainab (Danai Jekesai Gurira) van achter het raam in z’n woonkamer gade. Een vergeten lijstje met hun foto biedt hem de mogelijkheid om naar buiten te gaan en met ze te praten. Ze kunnen blijven, voor een paar dagen en dan voor onbepaalde tijd, misschien uit medelijden, want voor het eerst in z’n leven ziet Walter mensen die hulp nodig hebben en die het op eigen kracht nooit zullen redden. Heel anders  dan z’n reactie eerder die week tegen een student die z’n paper te laat bij hem inleverde wegens persoonlijke problemen. Toen weigerde Walter resoluut, haast zonder op te kijken en hij wilde ook niet weten welke problemen z’n student tot uitstel hadden gedwongen. Het interesseerde hem gewoon niet. Evenmin als die keer dat hij z’n oude  pianolerares botweg vertelde dat ze niet meer hoefde te komen. Omdat hij de piano opgaf? Nee, was Walters antwoord terwijl hij haar lippen negeerde die zich tot een fijn wit streepje samenpersten.

 

Na de onfortuinlijke confrontatie van de eerste kennismaking treedt de dooi in: Tareks ongedwongen vriendelijkheid en z’n ontwapenende openhartigheid missen hun effect op Walter niet: hij ontvriest. Als hij vermoedt dat Tarek niet in de buurt zijn, tokkelt hij in het geniep op diens drums zoals hij twee zwarte tieners in Central Park zag doen eerder die ochtend. Maar Tarek ligt gewoon op bed met z’n hoofdtelefoon op en verrast zijn gastheer. Hij leert Walter op de drums tokkelen en samen gaan ze een paar dagen later naar een drumcirkel in het park en vervolgens wordt Tarek voor een futiliteit opgepakt door de politie en opgesloten. Zainab besluit bij een verwante in de Bronx in te trekken en een paar dagen later staat Tareks moeder Mouna Khalil (Hiam Abbass) uit Michigan voor Walters deur want die heeft sinds een week niets meer van haar zoon gehoord. Mouna krijgt de kamer die Tarek en Zainab nog maar pas verlaten hebben en de advocaat die Walter in de arm neemt zegt z’n best te zullen doen om z’n cliënt zo gauw mogelijk vrij te krijgen.

 

 

The Visitor van regisseur Tom McCarthy (The Station Agent, 2003) begint als een luchtige en speelse komedie waarin de passie van de hoofdpersonages voor muziek centraal staat en die van daaruit langzaam en haast ongemerkt evolueert tot een meeslepend drama over het lot van illegale immigranten in de Verenigde Staten, over een starre en repressieve bureaucratie, over liefde en verlies. De regisseur gebruikt weinig woorden en laat ruimte voor stiltes die hij liever opvult met muziek dan met lege dialogen die de sfeer alleen maar kunnen bederven. Hoofdpersonage Richard Jenkins (North Country, 2005) heeft overigens niet veel woorden nodig om de graduele overgang van kurkdroge en verzuurde universiteitsprofessor naar nieuwe man en levensgenieter gestalte geven. Walter Vale maakt zich boos, hij schreeuwt z’n verontwaardiging uit en het klinkt overtuigd en geloofwaardig, want voor het eerst in z’n leven wordt hij als geprivilegieerde blanke geconfronteerd met de harde en meedogenloze kant van het Amerikaanse systeem en staat hij oog in oog met onrecht dat de vloer aanveegt met menselijkheid en barmhartigheid.

 

Haaz Sleiman brengt een prachtige interpretatie van het personage Tarek. Zijn enthousiasme en zijn gedrevenheid werken aanstekelijk waardoor hij de toeschouwer meteen op de hand heeft. Zijn vriendin Zainab (Danai Jekesai Gurira) is zijn ultieme tegenpool. Zij is introverter, heeft een minder positieve kijk op haar verblijf in de States en ze gunt de buitenwereld maar af en toe een blik op haar warme inborst. Tom McCarthy houdt haar bewust een beetje op de achtergrond om vervolgens ruim baan te maken voor de Palestijnse actrice Hiam Abbass (The Syrian Bride, 2004 en Paradise Now, 2005) als Tareks moeder Mouna die voor eens en voor altijd haar grote talent bewijst als de bezorgde moeder die, verscheurd door een pijnlijk dilemma, een logische en wellicht niet voor iedereen acceptabele keuze maakt, waardoor regisseur Tom McCarthy zich een grandioos happy end bespaart.

 

 

The Visitor begint in tinten van grauw en grijs in de flat van Walter in Connecticut. Het interieur is koel en klassiek en het weerspiegelt perfect de innerlijke toestand van het hoofdpersonage. In New York wordt hij geconfronteerd met de veelkleurigheid van een multiculturele stad. Meteen is ook de zon van de partij en wordt elke wandeling door Central Park een feest van felle en heldere kleuren die contrasteren met de donkere kleren van het jeugdige volkje en het bruin en zwart van de kortgeschoren kopjes. Voor het interieur van Walters flat in New York kiest de regisseur voor wit op muren en deuren en donker meubilair dat er duur uitziet, want de Vale’s zijn/waren very well to do. De drums en de drumhoezen zorgen voor de exotische accenten die de aanwezigheid van Tarek en Zainab suggereren. Meteen worden de gordijnen opengetrokken en verandert de donkere en beklemmende flat in een luchtig en zonnig appartement. De soundtrack klinkt prettig en veelzijdig. Walter houdt uiteraard van klassieke pianomuziek en die wisselt de gerenommeerde en uit Polen afkomstige componist Jan A.P. Kaczmarek (Evening, 2007) af met eigen moderne klassieke composities die Walters gestoorde mentale gesteldheid perfect illustreren. In Central Park en in de metrogangen maakt Walter kennis met Afrikaans drums en Japanse snaarmuziek en Tarek neemt hem mee naar een muziekclub waar jazz wordt gespeeld en hij geeft hem als compensatie voor het verblijf in zijn appartement een cd cadeau met muziek van de Nigeriaanse afrobeatsuperster Fela Kuti. Het resultaat is een dialoogfilm met heel veel verschillende en spannende muziek naast en door elkaar, vier geluidsboxen die voortdurend in de weer zijn om het allemaal netjes door de huiskamer te jagen en een subwoofer die bij momenten fel te keer gaat waardoor The Visitor uitgroeit tot een speelse en prettige kijkervaring, ondanks de dramatische ondertoon van het scenario.

De Originele Bioscooptrailer en Interviews met de Hoofdacteurs en met Regisseur Tom McCarthy die verklaart dat hij met het oog op deze film gedurende anderhalf jaar verschillende asielcentra in de V.S. bezocht heeft om zich precies te informeren over de aanpak van de Amerikaanse immigratiedienst en de sfeer in de centra.

The Visitor van regisseur Tom McCarthy is een bekijvende en innemende film die vanuit het hart is gemaakt. Zijn zelfgeschreven scenario is veelzijdig en bij momenten verrassend met ruimte voor emotie, humor en medeleven. Dankzij McCarthy’s doordachte aanpak en de sterke acteerprestaties wordt The Visitor nooit een melig melodrama, maar blijft deze film tot op het einde een spontaan en passioneel samenspel.