DOCUMENTAIRES
Door middel van vluchten met een ballon over diverse regio's van de aarde zien we met eigen ogen hoe het met de natuur is gesteld, maar ook wat de schade is die de mensheid heeft aangericht. De documentaire is nogal prekerig en duidelijk vanuit een groen politiek project gesteund. Vaak worden twee standputen tegenover elkaar in confrontatie gebracht, waarbij bijvoorbeeld de belangen van landbouwers, die hun gezinnen willen eten geven, lijnrecht tegenover die van natuuractivisten staan, die willen dat de bossen worden behouden. Het is een complex vraagstuk, maar het valt me op hoe er vaak met compleet wetenschappelijk nonsensikale argumenten wordt over en weer gegooid - iets waar alle partijen zich even schuldig aan maken - en dat de reporters daarbij duidelijk stelling kiezen, iets wat compleet niet thuishoort in het maken van reportages.

Elk van de vier discs bevat twee afleveringen uit de documentairereeks, in groepjes van twee rond een zelfde thema.

AFLEVERINGEN
1 - Zes miljard mensen om te voeden
Yann Arthus-Bertrand reist over de gebieden waar voedsel verbouwd wordt: er zijn de parmantige akkers van het idyllische Frankrijk, en de iets minder gedijende landbouwoppervlakken van Indonesië en India. Anderzijds vindt hij het weer nodig om een vieze steek uit de delen naar de industriële dierenkweek, en bezoekt hij een industriële kwekerij waar de eieren in één beweging worden omgezet tot een kipfilet. In de streken in de wereld waar ze zitten te creperen van de honger zullen ze ongefwijfeld zéér blij zijn dat politiek correcte dierorganisaties deze industrieën een halt willen toeroepen. En uiteraard worden er in de Camargue andere, meer bij de natuur aansluitende, kweekgewoonten gebruikt, maar de realiteit is dat de Camargue de wereld niet moet voeden. Daarna volgt een hele tirade over bananen, en vervolgens toont Arthus-Bertrand ons nog eens de uitgestrekte akkers van Beauce, om dan weer een klachtenlitanie af te steken tegen insecticiden, die inderdaad niet goed zijn, maar de minste suggestie van genetische manipulatie van planten opdat die minder insecten zouden moeten krijgen, wordt onmiddellijk onthaald op gesteiger. Yann Arthus-Bertrand is geen eerlijke journalist en laat maar één klokje, het ecofundamentalistische, horen. De vendetta tegen de genetisch gemanipuleerde gewassen gaat weer zonder enige vorm van nuance door. Dat de opbrengsten uit biologische landbouw aan geen enkele hygiënische of economisch verantwoorde standaard tegemoet komt, wordt met de mantel der liefde onder de kast geveegd. Hierbij komt nog eens de extra parameter dat de toename van de landbouw ook het inkrimpen van de natuurgebieden en de veestapel met zich zal meebrengen. In Zuid-Afrika houdt men echter een soort vorm op na waarbij de boeren de dierpopulatie controleren. Maar tenminste tegen het uitroeien van bepaalde diersoorten wordt er actie ondernomen. De consument in de westerse winkels worden echter ook weer eens verweten dat ze voorbij het prijsetiket moeten kijken en een hele studie in derdewereldeconomie volgen vooraleer ze weten wat politiek correct eten is. Terwijl men zich toch geen illusies moet maken: de mensen kiezen alleen de beste prijs/kwaliteitsverhouding, en alle andere onverwegingen zijn een druppel of een hete plaat. De boeren en verenigingen voor natuurbehoud hebben tijdelijk de strijdbijl begraven, en wijzen nu weer met evenveel gemak naar de overheid (die toch alles gedaan hebben).

2 - Mensen en dieren
Is er nog ruimte voor wilde dieren, tenmidden van de landbouw en de verstedelijking? Enkele diersoorten worden toch danig goed beschermd, zoals tijgers in Cambodja. Alhoewel illegale houtkap het probleem doet toenemen, vooral voor minder bekende soorten die minder telegeniek zijn. Probleemgevallen zoals de olifant en de neushoorn staan inderdaad onder druk van illegale jacht. De Britse antropologe Jane Goodal zet zich al jaren in voor de mensapen, dus spreekt met ervaring uit de eerste hand. Maar ook hier komt er een emotioneel vals argument piepen: Bertrand voert een zeehondenjager op, die op het scherm moet komen bekennen wat voor een beest hij wel geweest is; terwijl dit weinig eerbied vertoont voor de culturen als de Inuit die nog wel zeehond eten, dit overigens met respect voor het instandhouden van het bestand doet, maar ook door het jachtverbod hun inkomsten zien verdwijnen met verschrikkelijke drama's tot gevolg. De eerste aflevering eindigt niet heel subtiel met een bericht waar je hoeveel kan storten om bijvoorbeeld een giraffe te adopteren. De tweede film bevat een beschrijving van enkele diersoorten waar wij als mens weer eens allemaal over een kam geschoren worden dat we ze hebben laten uitsterven. Majestueuze giraffes en lieve pinguins zijn natuurlijk erg telegeniek, maar d'r worden domme dingen gedaan. Zo wilde een actiegroep in Frankrijk per sé een beer loslaten na jaren gevangenschap. Het gevolg laat zich raden: al het vee, vooral schapen, werd afgeslacht. En uiteraard zijn de schapenboeren pissed tegenover de burgemeester.

3 - De grote rivieren
Ook hier weer wordt dezelfde techniek gebruikt: eerst krijgen we een keure aan de meest fantastische dieren voorgeschoteld, waaronder babykrokodilletjes. Maar de habitats van de boeren zijn bedreigd, omwille van, raad eens? Inderdaad, de irrigatieconstructies van de arme boeren, die toch proberen om nog maar iéts te planten. Natuurlijk zijn er - terecht - klachten over aberranties zoals schepen die hun rotzooi lozen in dit gebied. Maar hiervoor dringt een wereldwijde aanpak zich op, want van Afrika tot in China en in Zuid-Amerika, de problemen zijn allemaal legio. En in het tweede deel krijgen we weer eens de banvloek over ons gestort dat onze levenstandaard feitelijk roofbouw is op de natuurlijke rijkdommen. Met name onze waterconsumptie wordt op de hak genomen. Maar deze dvd bevat ook een boodschap dat kleine, bescheiden projecten vaak de tendens kunnen keren, zoals een stam Indianen die al het mogelijke doen om door hun wateren terug vissen te laten zwemmen. Tijdens de aftiteling wordt er nog eens op gedrukt dat deze dvd koolstofneutraal gemaakt wordt, wat weer een synoniem is voor een ingewikkeld proces met heel veel relaisstations waar telkens veel geld aan blijft plakken. Maar we krijgen toch tenminste de indruk dat we iets tegen de opwarming van de aarde doen; we geven geld en ons geweten is gesust.

4 - Het bos
Bossen zijn misschien nog het delicaatste in het ecosysteem. Ze zetten niet alleen CO2 om in zuurstof, maar zijn ook een bron van onder meer de eerste geneesmiddelen. D'r zijn problemen van illegale boskap, maar dat stuit weer op een groep lokale arbeiders die zich met de houthandel van de grootste armoede willen bevrijden. Herbeplanting is natuurlijk een key issue in bosbeheer; desondanks gaan de ecologen vaak op hun achterste poten staan als er zieke bomen moeten worden gekapt ten voordele van gezonde, alleen al om ervoor te zorgen dat bepaalde bomenziektes geen uitbreiding nemen. Langs die kant zijn de ecologische actievoerders duidelijk langs één kant blind, en ze laten hun oordeel afhangen van de esthetische uitstraling van de vlinders die in de bomen leven, daarbij alle rationale wetenschappelijke argumenten terzijde schuivend. En ja hoor, daar steekt het monster van de opwarming van de aarde weer de kop op. De mensen proberen uit het hout wat te verdienen om meubelen te maken om hun levensstandaard te verhogen, maar door speculatie onstaan er al eens al dan niet moedwillig aangestoken brandjes... En als klap op de vuurpijl heeft de intense landbouw ook gronderosie veroorzaakt.

BEELD EN GELUID
De documentaires zijn met een high definition-camera geschoten, dus vonden we het een beetje gek dat we ze niet aangeboden kregen op dvd. De beelden van de reportages spreken voor zichzelf; er is niet altijd in de beste omstandigheden gedraaid, maar u kan alleszins genieten van spectaculaire luchtbeelden, afgewisseld met mooie natuurlandschappen vanop de grond. De 5.1-track is meer dan voldoende om een redelijk concise materie als een natuurdocumentaire te bedienen. Ik heb echter de indruk dat het hier weeral om een 2.0-track gaat die unwrapped is en niet om een authentieke 5.1-track.

EXTRA'S
We hebben geen bonusmateriaal terug kunnen vinden.

CONCLUSIE
Alle problemen van het milieu anno 21ste eeuw worden zonder enige vorm van nuance op deze dvd op een hoopje gegooid, waarbij vaak de belangen van twee groepen tegenover elkaar komen te staan. Dat de makers dan ook nog eens de ene keer partij voor de ene, dan weer voor de andere, kiezen, maakt het niet dadelijk tot een eerlijke documentaire. De wetenschappelijke technieken voor natuurbehoud komen nauwelijks aan bod. Uiteindelijk wordt alle schuld doorgeschoven naar de overheid, wat het interessantste is om inhoudelijk te doen, want die zijn er toch niet. Voor de rest is dit voer voor liefhebbers van doomsday-profeten.