John Lennon is zonder twijfel de Beatle die het meest tot de verbeelding spreekt, getuige de vele boeken en documentaires die aan hem zijn gewijd, plus sinds kort twee films, Lennon Naked (2010) als een BBC-tv-biopic en de voor 4 Bafta Film Awards genomineerde bioscoopfilm Nowhere Boy (2009). Lennons spraakmakende huwelijk met Yoko Ono, z’n uitgesproken politieke keuzes en z’n mediatieke bed-inacties in de Hiltons van Amsterdam en Toronto hebben daar beslist in hoge mate toe bijgedragen en niet te vergeten z’n soloalbums waarop hij op een vrij expliciete manier afrekent met gebeurtenissen en situaties uit z’n jeugd. Ondanks een veel grotere eigen productie en een solocarrière van ruim 40 jaar is Sir Paul McCartney nooit uit de schaduw van de man met het ziekenfondsbrilletje kunnen treden. McCartney is beslist een veel grotere allround muzikant en componist, maar Lennon wist veel beter diepe pijn en persoonlijke eenzaamheid te verwoorden en bovendien groeide hij uit tot een figuur die op veel meer terreinen dan de pop- en rockmuziek actief was waardoor hij een gediversifieerd publiek wist te bereiken, for good and/or for bad, want met z’n uitspraken over Jezus Christus en de oorlog in Vietnam maakte hij ook heel veel vijanden in Europa en de Verenigde Staten. Lennon was omstreden, niet zozeer als muzikant, maar als publieke figuur tout court, want niet iedereen nam z’n engagement voor liefde en vrede au serieux en vond de acties van de steenrijke working class hero misplaatst of onoprecht.
 

 

In Lennon Naked neemt regisseur Edmund Coulthard de periode 1964-1971 onder de loep. De Beatles staan op het hoogtepunt van hun roem als manager Brian Epstein een ontmoeting organiseert tussen John en z’n vader Fred, een zeeman met een drankprobleem – Epstein noemt hem een zwerver – in de hoop de plotse interesse van de pers voor de afwezige vaderfiguur te counteren en negatieve kritieken voor z’n protegé én voor de Fab Four te vermijden. Maar de confrontatie is een vergissing, want John neemt het zijn vader kwalijk dat hij hem als zesjarige in de steek heeft gelaten. Fred Lennons argumenten dat hij van Johns moeder Julia en van z’n tante Mimi het verbod opgelegd kreeg om met z’n zoon om te gaan, kunnen de rockmuzikant niet overtuigen. De breuk van 17 jaar is niet te lijmen en John verlaat al na een paar minuten de kamer. Pas na de dood van Brian Epstein, drie jaar later, wordt de relatie hersteld en woont Fred Lennon een tijdlang in het riante buitenhuis van de Lennons in Londen, tot groot ongenoegen overigens van Johns vrouw Cynthia die ook de permanente aanwezigheid van Derek Taylor, de officiële perschef van The Beatles, moet verdragen. Tussen de echtelieden boert het op dat moment niet meer en als in het voorjaar de relatie met Yoko Ono de pers bereikt, kapseist het huwelijk op korte termijn. Yoko Ono heeft nog datzelfde jaar een eerste miskraam.

 

 

John en Yoko stappen in maart 1969 in het huwelijksbootje, maar op dat moment is ook de relatie met de overige Beatles verzuurd. Vooral George Harrison moet de Japanse niet die zowat alle opnames van het dubbele witte album bijwoont en voor wie Lennon na een auto-ongeluk een kingsize bed in de opnamestudio laat aanrukken tijdens de opnamen van het Abbey Road-album. Na de harde confrontaties met z’n vader Fed en met z’n echtgenote Cynthia ontaarden ook de gesprekken met de andere Beatles in kleine scheldpartijen. Nog tijdens de opnamen voor Abbey Road kondigt John de opheffing van de groep aan. Als zgn. oprichter van The Beatles meent hij die autoriteit te kunnen claimen. Paul geeft nog wat weerwerk, de beide anderen zwijgen. Een lange reeks negatieve kritieken op publieke optredens van John en Yoko in de Britse pers en een aanhouding wegens drugsbezit doen de emmer overlopen: het echtpaar neemt uiteindelijk op 31 augustus 1971 het vliegtuig richting New York. Daar behandelen ze ons als kunstenaars, zegt Yoko nog tegen de verzamelde pers. John Lennon zal nooit meer naar Engeland terugkeren.
 

 

In Lennon Naked kiest scenarist Robert Jones voor een mengeling van feiten en fictie, waarbij vooral de dialogen tussen de hoofdfiguren uit de pen van de schrijver zijn gevloeid. Zijn John Lennon is een cynische, vaak gedrogeerde, spottende, vijandige en onvriendelijke twintiger wiens doen en laten in de kijker wordt geteld tussen 1964 en z’n definitieve vertrek naar de States in de zomer van 1971. Het is algemeen bekend dat Lennon geen gemakkelijk man was, maar in deze biopic wordt geen enkele moeite gedaan om de goedaardige kant van de muzikant, inclusief z’n grote talent, op enige manier toe te lichten. Christopher Eccleston die de rol voor z’n rekening neemt, kwijt zich voorbeeldig van z’n opdracht, hoewel hij iets te oud is om de jonge Lennon op een geloofwaardige manier gestalte te geven, maar met ziekenhuisbrilletje, lange haren en verstopt in een wit kostuum met witte schoenen lijkt hij sprekend op de Lennon uit de periode 1986-1971. Het lijzig Liverpools accent van Lennon weet hij voor continentale oren op een voortreffelijke manier te reproduceren en tijdens de scènes met Naoko Mori (Yoko) komt z’n zachtaardige kant gelukkig wel eens aan de oppervlakte. Vooral de scène over het eerste bezoek van Yoko aan Johns huis (Cynthia is op dat moment met vakantie met hun zoontje Julian), de allereerste geluidsopnamen die ze die nacht samen maken (voor het later te verschijnen Two Virgins-album) en de naaktscène die leidt tot de controversiële naaktfoto voor de cover van het album, is prachtig in beeld gebracht. Mori kan haar personage van flink wat inhoud voorzien, net zoals Christopher Fairbank als Johns vader Freddie tijdens de beide langere confrontaties met z’n zoon, maar noch Claudie Blakley (Cynthia Lennon), die u beslist herkent als de immer bezorgde Emma Timmins uit de tv-serie Lark Rise To Candleford (2008-2010), noch Andrew Scott (Paul McCartney) krijgen de kans om hun personage enige diepgang te geven. Ze zijn niet meer dan een boksbal voor het hoofdpersonage, waarbij Paul McCartney vooral van schaapachtige trekjes is voorzien.
 

 

John Lennon maakt in Lennon Naked m.a.w. een zeer slechte beurt en kan op geen enkel moment op de goodwill van de toeschouwer rekenen. Hij is giftig, hautain en opgefokt en nauwelijks herkenbaar als de Beatle die op de persconferenties tijdens de Amerikaanse tournees de grappige en humoristische antwoorden verzon als reactie op de domme vragen van de journalisten. Robert Jones legt het volle gewicht op Lennons zgn. onverwerkte trauma als zesjarige na de scheiding van zijn ouders waarbij hij voor de keuze werd gesteld, voor z’n vader koos, maar uiteindelijk meeging met z’n moeder die hem nog dezelfde dag bij z’n tante Mimi dropte en een paar honderd meter verderop een nieuw leven begon met haar kersverse vriend met wie ze een gezin stichtte. Van de componist en muzikant John Lennon krijgt de toeschouwer nauwelijks een glimp: een stukje Mother dat John voor z’n vader op de platendraaier speelt tijdens hun tweede ontmoeting in Lennons huis en hier een daar een kort introotje van ander materiaal. De makers van Lennon Naked hebben de Lennon-erven er m.a.w. niet van kunnen overtuigen om hun het gebruiksrecht op de muziek van de artiest te verlenen, waardoor de slogan inclusief zijn muziek! op de hoes van de dvd de lading op geen enkele manier dekt.
 

Technisch is deze tv-film in orde zonder dat er sprake is van opvallende hoogstandjes. Het zwart-witmateriaal uit de periode van de Beatlesmania is een beetje grauw en wazig, de rest van de opnamen wordt gedomineerd door het felle wit van de kostuums van John en Yoko met warme vleeskleuren voor de naaktscène in Johns huis en zachte tinten voor de lange toiletten van Cynthia. Het materiaal is vrij van ongerechtigheden en andere tekortkomingen en het zwartniveau is in orde. De geluidsband staat in stereo, wat voldoende is voor een tv-film, maar wat uiteraard geen potten breekt in een homecinemasysteem.

 

Geen 

Lennon Naked is een interessante film over John Lennon tussen 1964 en 1971, maar wegens de selectieve keuze van de scenarist, het overwegend negatieve beeld dat van de rockster wordt opgehangen en het invoegen van gefabuleerde conversaties en situaties die historisch weinig correct zijn, is deze productie niet meer dan een acceptabele vingeroefening.