FIL, LE
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2011-08-31
FILM
In Le Fil doet regisseurMehdi Ben Attia het verhaal over de jonge architect Malik die na z’n studie in Frankrijk terugkeert naar Tunesië en er z’n intrek neemt in het riante huis van zijn moeder Sara. Maliks vader is al een tijdje overleden, maar hij laat z’n vrouw en zoon niet onbemiddeld achter. Meteen na z’n aankomst wordt alles in het werk gesteld om Malik te integreren, wat betekent dat z’n moeder echtparen uitnodigt met huwbare dochters en Maliks grootmoeder drukt hem op het hart dat ze eigenlijk al dood had moeten zijn, maar dat ze wacht tot ze haar eerste kleinkind gezien heeft. Het verhoogt de druk op een twintiger die eigenlijk niet geschikt is voor een dergelijk leven, want stiekem rijdt hij op z’n bromfiets naar het wat donkere deel van de Tunesische hoofdstad voor anonieme seks met gelijkgezinde mannen.
Als Malik in de dagen die volgend kennismaakt met Bilal, de jonge en aantrekkelijke tuinman van z’n moeder, en toevallig getuige is van een gesprek waaruit blijkt dat die eveneens een voorkeur heeft voor contacten met mannen, zoekt hij voorzichtig toenadering. Op een ochtend worden beide mannen door Sara in bed betrapt, maar ze had het kunnen weten, want ook toen haar man nog leefde was de geaardheid van Malik al een keer de aanleiding voor een gezinsconflict. Ze legt zich bij de situatie neer als blijkt dat Malik toch plannen heeft om te trouwen, niet met Bilal wat voor de hand zou liggen, maar met een lesbisch vriendinnetje dat zwanger is en een vader zoekt voor haar ongeboren kind, want in het bourgeoismilieu van Tunis kan al veel anno 2011, maar een kind behoeft er nog altijd een vader om uit de problemen te blijven.
Le Fil sleepte in 2010 de Publieksprijs op het Frameline Festival in San Francisco in de wacht en dat is op z’n minst verrassend, want heel veel nieuws heeft regisseur Mehdi Ben Attia niet te vertellen en wat hij in petto heeft over homorelaties in Noord-Afrika is naar onze normen kost van minstens 15 à 20 jaar geleden toen het coming-outproces van holebi’s een centrale plaats kreeg in gay related movies. Maar het genre heeft ondertussen een hele evolutie doorgemaakt, getuige uitstekende films zoals
Eyes Wide Open (2009) of
Ander (2009) waarin de problematiek een stuk opgeschoten is en veel beter aansluit bij de situatie in West-Europa. Dat de situatie in bijv. Noord-Afrika nog een stuk moeilijker ligt, maakt Mehdi Ben Attia zonder meer duidelijk in
Le Fil, de vraag is of de markt nog behoefte heeft aan een dergelijke productie. Dat de naam van Claudia Cardinale de cover van de dvd siert, is dan ook geen toeval, want die spreekt uiteraard tot de verbeelding, zeker bij een homopubliek van 50-plussers die haar nog kennen uit films van Luchino Visconti (
Il Gattopardo, 1963), Federico Fellini (
Rocco E I Suoi Fratelli, 1963) en natuurlijk Sergio Leone (
Once Upon A Time In The West, 1968). Cardinale, ondertussen de zeventig ruim voorbij en nauwelijks herkenbaar als de grote Italiaanse actrice van een halve eeuw geleden, levert een prima acteerprestatie, maar ze wordt – overigens net zoals de andere acteurs – daarin weinig geholpen door een scenario dat soms redelijk grote sprongen maakt qua karakterontwikkeling van de personages. Bovendien lijkt het intrige over
de draad alleen maar bedacht om
Le Fil artistieker en psychologisch net iets ingewikkelder te laten lijken dan nodig, want in werkelijkheid wordt met dat idee niets gedaan.
Regisseur Mehdi Ben Attia heeft het scenario zelf geschreven en het mag duidelijk zijn dat hij zich daarbij vooral heeft laten inspireren door de problematiek van homoseksuele relaties in Noord-Afrika. Dat die zich in een ander stadium bevinden dan in West-Europa en dat de context bovendien grondig verschilt, dat hoeft geen betoog, maar met het oog op een westers publiek had de regisseur er beslist beter aan gedaan om de culturele ballast achterwege te laten of tenminste te beperken tot het strikt noodzakelijke en zich veel meer te bekommeren om de driehoeksrelatie Malik-Sara-Bilal, want die vertoont uiteindelijk zoveel hiaten dat er sprake is van een ongeloofwaardige of minstens geforceerde afwikkeling met als doodsteek een conventionele en tenenkrommende eindscène.
BEELD EN GELUID
Qua technische prestatie voldoet Le Fil aan alle voorwaarden. Het beeld is altijd scherp met een intens zwartniveau en felle kleuren, wordt nooit ontsierd door ongerechtigheden of ruis en dobbert voort op een smaakvolle, maar niet erg opvallende soundtrack. Zowel Frans als Arabisch zijn gelukkig ondertiteld.
EXTRA’S
Een aantal Andere Trailers.
CONCLUSIE
Le Fil, het debuut van regisseur Mehdi Ben Attia, trekt vooral de aandacht wegens het optreden van de Italiaanse filmdiva Claudia Cardinale, die zich met volle overgave inleeft in de rol van Maliks bejaarde moeder Sara, maar dat redt de film uiteindelijk niet wegens een onevenwichtig scenario en een niet altijd consequente uitwerking van de verhaalstof, alsof de regisseur af en toe hete hangijzers uit de weg wil gaan, terwijl een flinke confrontatie net voor een frisse wind kon zorgen. Jammer.