FILM
Na het wereldwijde succes van de eerste nieuwe Sherlock Holmes-film in twee decennia, kon een vervolg niet uitblijven. Helaas kijken de makers eerder naar het maximaliseren van de dollars dan naar getrouwheid aan de literaire creatie, want A Game of Shadows voert een Britse detective op die in naam alleen nog gelijkenissen vertoont met de schrijfsels van Arthur Conan Doyle. De prent draait de actieknop op 11 maar laat Holmes zelden tot nooit tonen waarom zijn intellect gevreesd wordt door alle criminele breinen van Europa. Zelfs de relatie tussen de detective en zijn trouwe bondgenoot John Watson, die in de Sherlock Holmes uit 2009 nog zo charmant was, kan in deze sequel maar weinig bekoren. Een pluspunt is dat de film de beroemdste aartsvijand van Holmes opvoert als de antagonist, maar hoewel de occasionele cerebrale steekspelletjes met Moriarty zonder meer de beste momenten opleveren, kan het niet voorkomen dat Sherlock Holmes: A Game of Shadows de naam detectivefilm amper waard is.

De prent opent met een bomaanslag in Straatsburg die tot een escalatie in de relaties tussen Duitsland en Frankrijk kan leiden, met een potentiële wereldoorlog als gevolg. Holmes vermoedt de hand van professor Moriarty in dit alles: die kocht immers de laatste tijd opvallend veel wapenfabrieken op in de hoop op grootse winsten bij een conflict. Het spoor leidt naar een zigeuner-waarzegster wier broer al een tijdje vermist. Na tussenstops op Watsons vrijgezellenfuif, een huwelijksreis op een aan flarden geschoten trein en een vernietigende confrontatie in een wapenfabriek, belanden Holmes en Watson in het Zwitserse Reichenbach. Daar hoopt Moriarty een staatsleider om te brengen en zo de kans op vrede tot nihil te herleiden. De fans van de boeken weten uiteraard dat dit de voorbode zal zijn van een van de meest tot de verbeelding sprekende scènes uit het oeuvre van Arthur Conan Doyle: de finale confrontatie tussen Holmes en Moriarty bij de watervallen van Reichenbach.

Een held als Sherlock Holmes is niet kapot te krijgen. Dat bewijzen zowel zijn status als meest verfilmde romanfiguur als de verkoopcijfers van de boeken. Het maakt het des te vreemder dat de makers ervoor kozen om de hoofdrolspeler zo weinig uitgesproeken en uniek te maken. De Holmes in deze film verschilt niet zoveel van een John McClane, James Bond of Jason Bourne en is daardoor eerder een Victoriaanse actieheld dan een enigmatische speurder. Bovendien legt Robert Downey jr. in veel te veel scènes de nadruk op de humor die het publiek vanhem verwacht, met als triest dieptepunt een verkleedpartijtje in een lelijke damesjurk en weinig overtuigende make-up. Hetzelfde kunnen we zeggen van de verstandhouding tussen Holmes en Watson. IN de eerste prent had die nog een zekere gravitas en oprechtheid, maar in A Game of Shadows zijn er meer gelijkenissen met een komische dubbelact, met Watson in de rol van aangever.

In de eerste film uit deze reeks was ik al niet overtuigd van Downey jr. in de hoofdrol en deze prent rechtvaardigt die opinie nog meer. De acteur kweekte sinds de Iron Man-films een excentriek, lucratief alter ego op het witte doek en gaat daar in deze film volledig op door. Daardoor is het karakter van Sherlock Holmes slechts een bijzaak: de makers willen het publiek vooral een grote Robert Downey jr. show aanbieden. Daardoor verdwijnt Jude Law als Watson ook meer naar de achtergrond. Zijn karakter is minder grondig gewijzigd, maar toch hebben de scenaristen de neiging om hem enkel te gebruiken als de plot een breekijzer nodig heeft. Rachel MacAdams herneemt kort haar rol van Irene Adler, maar de voornaamste vrouwelijke rol is voor Noomi Rapace, als waarzegster Madam Simza. Het ontbreken van enige seksuele spanning tussen haar en Holmes komt de film helaas niet ten goede. Ronduit schabouwelijk is dan weer de vertolking van Holmes' broer Mycroft, die als een wereldvreemde halvegare overkomt, niet als de nog excentriekere (en meer intelligente) broer van de protagonist. Gelukkig is er nog Jared Harris. Hij treedt in de voetsporen van illustere voorgangers, maar maakt zich de rol van professor James Moriarty toch volledig eigen. Uit zijn ogen straalt een tomeloos intellect en al zijn bewegingen lijken getimed als het raderwerk van een onfeilbaar horloge. Nooit verliezen acteur of karakter de controle, wat Moriarty tot een zeer beangstigende vijand maakt.

Zoals ik al zei: Holmes is niet kapot te krijgen en daardoor is A Game of Shadows amusanter dan waar de film recht op heeft. Ook het voortreffelijke werk van de crew speelt daarin mee. De sets brengen levendig het Europa van vlak voor de 20ste eeuw tot leven, de muziek van Hans Zimmer bouwt ritmisch voort op het prachtige werk uit de eerste film en de snedige montage zorgt ervoor dat je je geen moment verveelt. Zelfs de regie van de wisselvallige Guy Ritchie oogt doordacht. Wellicht daardoor evenaarde deze film in de bioscopen het succes van zijn voorganger en is het wellicht slechts een kwestie van tijd eer nummer drie in de reeks er aankomt. Goed voor wie houdt van Victoriaanse actie. Maar wie gefascineerd is door de personages Holmes en Watson, heeft hier weinig te zoeken. Die zoekt beter zijn heil in de uitmuntende, moderne BBC-reeks.

BEELD EN GELUID
De beeldtransfer van deze film is zeker geen teleurstelling, maar het is ook niet het oogstrelende visuele festijn waarop je hoopt bij een moderne film. Daarvoor ogen de kleuren iets te flets, is het contrast in bepaalde scènes voor verbetering vatbaar en ogen de zwartniveaus niet altijd even consistent. Het zwakste broertje is de scherpte. De (kleine) mankementen in het beeld worden echter geconpenseerd door een soundtrack waarop je amper iets kan aanmerken. Met name in een sequentie waarbij de protagonisten in een bos beschoten worden door zowel geweren als kanonnen wekt ontzag op.

EXTRA'S
Wie een Blu-rayspeler bezit die deze extra kan afspelen, zal wellicht in zijn nopjes zijn met de Maximum Movie Mode, waarbij Robert Downey jr. je begeleidt langs diverse featurettes terwijl de film speelt. Onder de noemer Focus Points (35 min.) verzamelt de disk dan weer een aantal extra's die je meer inzicht geven in het tot stand komen van diverse scènes. Er is nog meer bonusmateriaal, maar om dat te kunnen bekijken moet je gebruik maken van een Movie app. Wie zijn extra's liever op de schijf zelf ziet, is er dus aan voor de moeite. Positief is dat Warner durft te innoveren, maar de studio houdt zo wel extra's verborgen voor fans die niets zijn met een app.

CONCLUSIE
Sherlock Holmes: A Game of Shadows mist de charme van zijn voorganger en behoudt nagenoeg niets van de essentie van het hoofdpersonage. Als standaard actiefilm is de prent niettemin geslaagd, terwijl ook de vertolking van Jared Harris als Moriarty er mag wezen. De beeldkwaliteit op de schijf is degelijk, de soundtrack kan je zelfs als uitmuntend bestempelen. Dat geldt helaas niet voor de bonussectie, die heel wat inzichten bevat, maar die slechts al zijn geheime prijsgeeft voor iemand die volledig mee is met alle nieuwe technologische snufjes.