Regie: Rama Burshtein
Met: Hadas Yaron, Yiftach Klein, Irit Sheleg, Chayim Sharir, Razia Israeli, Hila Feldman, Renana Raz, Yael Tal, Michael David Weigl, Ido Samuel, Neto Moran, Melech Thal
Shira schrikt als ze van het plan van haar moeder op de hoogte wordt gebracht, mede omdat haar oudere zus Frieda, voor wie men nog altijd geen geschikte partij heeft gevonden, eerder in aanmerking komt. Esther gaf in geval van een vroege dood de voorkeur aan Frieda, zegt ze tegen Yochai tijdens een ongemakkelijk eerste gesprek over de kwestie, waarmee ze de beleefdheidsregels overtreedt en de jonge weduwnaar kwetst. Maar als ze van haar vader verneemt dat de familie van haar eigen huwelijkskandidaat zich teruggetrokken heeft, voelt Shira zich in het nauw gedreven: een afwijzing is niet meteen een opsteker voor een volgende onderhandelingsronde. Langzaam groeit de gedachte dat een huwelijk met Yochai de beste oplossing is, maar als het plan voorgelegd wordt aan de rabbi wijst die het radicaal af: een huwelijk behoort niet op praktische gronden maar op basis van liefde en genegenheid gesloten te worden. Voor Yochai is er nog maar één uitweg: België. En Shira, die staat voor een verscheurende keuze: het spelletje meespelen of de weg opgaan van haar tante Hanna en haar zusje Frieda en een oude vrijster worden, een status die in chassidische kringen niet meteen op veel begrip kan rekenen.
Van Israëlische filmmakers verschijnen regelmatig producties die de aandacht trekken. Wellicht heeft het te maken met de complexiteit van de Israëlische samenleving, want uitstekende onderwerpen liggen er schijnbaar voor het rapen en wat belangrijk is: het gaat om thema’s die hun oorsprong vinden in de etnische en sociale situatie van de joodse maatschappij. Amos Gitay draaide in 1999 de ontroerende film Kadosh (1999) over het verstoten van getrouwde, maar onvruchtbare vrouwen door hun chassidische echtgenoten en Eytan Fox had het in 2002 in Yossi & Jagger over de eenzaamheid van joodse miliciens in de door god vergeten wachtposten aan de grens met de Palestijnse gebieden. In The Syrian Bride (2004) had Eran Riklis het over het onfortuinlijke lot van Druzische jonge vrouwen die in het nabijgelegen Syrië trouwen waardoor ze hun recht op terugkeer naar Israël verliezen en in Antarctica (2008) trok Yai Horchner van leer tegen de onmenselijke grenscontroles waaraan Palestijnen uit de Westbank en Gaza elke dag onderworpen worden. Michael Mayer trok in Out In The Dark (2012) ten strijde tegen krachten in de Israëlische maatschappij die intieme relaties tussen joden en Palestijnen proberen te verhinderen of ze voor politieke doeleinden proberen te misbruiken en Haim Tabakman wees de kijker in Eyes Wide Open (2009) op de discriminatie van homo’s in het chassidische milieu. Misschien een beetje vreemd dat het in de meeste van deze gevallen om gayrelatedfilms gaat, maar schijnbaar leeft vooral daar het gevoel dat er heel wat bronnen van discriminatie bestaan in de Israëlische samenleving.
Regisseur Rama Burshtein kiest in navolging van Amos Gitay en Haim Tabakman voor een filmthema dat zich in het milieu van de ultraconservatieve chassidische joden in Jeruzalem afspeelt, een wereld waarin de vrijheid en de rechten van het individu het vaak af moet leggen tegen de belangen van de groep. Shira Mendelman kan volgens haar ouders zelf beslissen wat ze met haar leven aan wil vangen, maar de onzichtbare druk is dermate hoog, dat het jonge meisje er bijna onder bezwijkt. Ze zal uiteindelijk de schade voor zichzelf proberen te beperken door te kiezen voor de minst slechte van twee ongunstige opties, want voor oude vrijsters is er in het chassidisch milieu nauwelijks ruimte: vrouwen moeten trouwen en kinderen krijgen, want zo wil het God. Dat ze om dat doel te bereiken zelf wat krom is recht zal moeten maken, is haast cynisch en het getuigt van een gebrek aan respect voor de individualiteit van de medemens. Dat de weduwnaar in kwestie zich intussen aangetrokken voelt tot de veel jongere vrouw is nauwelijks een bruikbaar argument, want omdat er geen sprake is van wederkerigheid, is er eigenlijk toch sprake van zeker misbruik. De emoties lopen heel hoog op in Fill The Void, maar ze worden nauwelijks gedeeld, want zo zit het chassidisch milieu niet ineen en dus moet regisseur Rama Burshstein zich op een enkele uitzondering na (het protest van tante Hanna tegen de gang van zaken) beperken tot fysieke elementen (gelaatsuitdrukkingen, verkramping van het lichaam, etc.) om de gevoelens van haar hoofdpersonage zichtbaar te maken. De debuterende jonge actrice Hadas Yaron (Shira) heeft daar nauwelijks problemen mee en ze leidt de toeschouwer op een zeer geloofwaardige manier binnen in de belevingswereld van chassidische meisjes die op een zeker moment in hun leven door hun milieu en cultuur in de richting van een gearrangeerd huwelijk gedwongen worden om als een volwaardig lid van de gemeenschap te kunnen blijven functioneren. Wat het alternatief is ziet ze in de schoot van haar eigen familie: een oudere tante (Hanna) die wegens een handicap nooit een interessante huwelijkkandidaat is geweest, maar die net als getrouwde vrouwen een hoofddoek draagt opdat nieuwsgierige blikken en pijnlijke vragen achterwege zouden blijven, en een ouder zusje (Frieda) dat zeer ongelukkig is omdat er nog geen enkele huwbare man (of zijn familie) interesse heeft getoond terwijl ze volgens de gebruiken van het milieu eigenlijk al geruime tijd echtgenote en moeder zou moeten zijn.
In Fill The Void hangt vanaf het prille begin een zekere spanning waarvoor Shira’s moeder en haar vader Aharon verantwoordelijk zijn, omdat ze ondanks het feit dat ze beweren dat het om een vrije keuze gaat, hun dochter toch onder druk zetten om met Yochai in het huwelijk te treden. Shira’s moeder kiest voor een vrije directe manier (gesprek onder vier ogen), haar vader gaat subtieler te werk en stelt Shira’s ev. huwelijk met een jonge huwelijkskandidaat elke keer opnieuw uit, goed en wel beseffend dat de tegenpartij na korte tijd zal afzien van verdere contacten en dus van een huwelijk. Het hele proces wordt traditioneel begeleid door een huwelijksmakelaar, in dit geval een zekere Shtreicher (Michael David Weichel), die met emoties en smaken geen rekening hoeft te houden, want de onderhandelingen tussen de verschillende partijen worden gevoerd met de ouders van beide kandidaten. Ook heeft hij er geen probleem mee dat praktische oplossingen voorrang krijgen op emotionele noden en verzuchtingen, want als weduwnaar zoekt hij zelf in de eerste plaats een vrouw die hem kan verlossen van huiselijke taken en de zorg voor kinderen. Dat in een dergelijk gesloten milieu een afwijkende houding quasi onmogelijk is, wordt perfect geïllustreerd via het personage Frieda (Hila Feldman), een jonge en aantrekkelijke vrouw die stilaan te oud is voor de normale procedure. Met een beetje geluk wil een jonge weduwnaar haar nog in huis nemen, maar het komt bijvoorbeeld niet in haar op om een andere weg te kiezen, want dat zou hoogstwaarschijnlijk betekenen dat ze haar familie en haar milieu verliest.