DOCUMENTAIRE
Ergens op het einde van de documentaire Fed Up zie je hoe Fred Flintstone schaamteloos de smaak van een Winston-sigaret aanprijst. Je kan niet anders dan schaterlachen. Hoe is het mogelijk dat er ooit een tijd was dat nicotine aan de man werd gebracht in reclamespotjes waarin koppels zij aan zij aan het strand lopen? Het duurde meer dan vijftig jaar vooraleer men de strijd tegen de tabaksindustrie won. Vandaag vinden we het normaal dat een pakje sigaretten een waarschuwingssticker heeft. In 2015 vinden we het gelukkig niet kunnen dat een kind naar de winkel wordt gestuurd om een pakje kankerstokjes te kopen. Nicotine staat gelijk aan longkanker. Fervente rokers ontkennen het wel, maar niemand kan blind zijn voor de vele tragische ziektes die sigaretten veroorzaken. Iedereen kent wel iemand in zijn omgeving die gestorven is aan de gevolgen van het kettingroken. En toch lijkt het erop alsof de mensheid een tweede keer in de fout gaat. De tabaksindustrie zal er wellicht nooit meer in slagen om het publiek om de tuin te leiden, maar de voedingsindustrie doet dat wel. 

Dezelfde mensen die eerder Amerika wakker schudden met de apocalyptische boodschap over klimaatverandering in An Inconvenient Truth zijn er vandaag weer met Fed Up. Deze keer trekken ze van leer tegen de voedingsindustrie die wellicht nog een grotere macht heeft dan de tabaksindustrie. De cijfers zijn verbijsterend: twee op drie Amerikanen lijden aan obesitas en de daaraan gerelateerde ziektes. Jarenlang heeft men zwaarlijvige kinderen wijsgemaakt dat ze gewoon minder moeten eten en meer moeten bewegen. Het kan zeker geen kwaad, maar het biedt volgens de wetenschappers die in deze documentaire aan het woord komen geen enkele oplossing. De industrie is erin geslaagd om de bevolking ervan te overtuigen dat vet de boosdoener is in het voedsel. Dat is ook zo, maar als je het vet uit voedsel haalt, dan heb je eten dat vies smaakt. Eten zonder vet smaakt zoals karton en niemand wil dat op zijn bord. De industrie zocht haar heil in het vervangen van vet door suikers. De vetarme producten die je in de winkel ziet bevatten dus inderdaad geen vet, maar wel tonnen suikers. Ze zijn zo slim om het woord suiker niet te gebruiken, maar allerlei termen die wetenschappelijk wel juist zijn, maar die geen kat begrijpt. De doorsnee Amerikaan is ervan overtuigd dat hij gezond eet door caloriearme producten te consumeren, maar zijn lichaam wordt volgepompt met gif. Misschien mist deze documentaire zijn boodschap als je geen Amerikaan bent. Want neen, bij ons is het gelukkig nog niet zo dat de maaltijden op school worden klaargemaakt door Pizza Hut of McDonalds (neen, dit is geen cynische grap). En toch zijn ook wij gehersenspoeld door de Amerikaanse fabrikanten. Niemand staat er bij stil dat hij zijn lichaam vergiftigd als hij een blik Coca-Cola Zero drinkt, niet? 

De boodschap van maker Laurie Lennard is duidelijk, alleen is de documentaire niet overtuigend genoeg. In de interviews graaft men niet diep genoeg naar echte antwoorden, ook al weigerde zo wat iedereen om aan Fed Up mee te werken, wat natuurlijk een verschrikkelijk groot handicap is. Men heeft daarom de documentaire vol weerzinwekkende feiten gestopt die geen mens begrijpen kan: zo worden officiële medische onderzoeken in de VS gesponsord door (zucht) Coca-Cola. Na anderhalf uur prevel je misschien wel het woord “domme Amerikanen”, en wedden dat je na deze documentaire je blik frisdrank inruilt voor een glas water, ook al is het misschien maar voor één uurtje?

BEELD EN GELUID

Spectaculaire dingen moet je van het beeld niet verwachten. De meeste beelden zijn interviews die worden afgewisseld met oude (hilarische) reclamefilmpjes en archiefbeelden uit de jaren 70 van politici die toen al op de barricade stonden om de wereld beter voedsel te gunnen. Ook het geluid is met zijn Dolby Digital 5.1-track standaard.

EXTRA’S

Er staan geen extra filmpjes op dit schijfje.

CONCLUSIE

Weet wat je eet, luidt de boodschap. Na afloop denk je misschien dat Amerikanen nog gekker zijn dan je dacht, tot wanneer je je eigen koelkast opentrekt. Fed Up is een matige documentaire, maar het onderwerp blijft wel aan je broek (of nog beter je maag) kleven.