FILM
In de familie Rivera is sinds jaar en dag alles wat naar muziek maken ruikt, verboden, op straffe van een paar flinke lellen rond de oren. De oorzaak hiervan is dat de betovergrootvader van de familie de betovergrootmoeder, Mamá Imelda (Alanna Ubach), heeft laten stikken met een klein kind om zijn droom na te jagen en de wereld in te trekken om een wereldberoemde muzikant te worden. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan, en de jongen Miguel (Anthony Gonzalez) wil, tegen de wil van zijn ouders en zijn bazige grootmoeder (Renee Victor) in tóch een muzikale carrière nastreven. De familie Rivera is er echter één van schoenmakers, en Miguel heeft voor zijn toekomstige carrière de keuze tussen schoenen poetsen en schoenen maken. Op de ofrenda, het tabernakel dat ter ere van de Dia de los Muertos wordt opgericht, vindt Miguel op een dichtgevouwen en afgescheurde foto van zijn betovergrootvader de gitaar van de wereldberoemde Mexicaanse charmezanger Ernesto de la Cruz (Benjamin Bratt), een muzikant die in de jaren '40 is omgekomen na een freak accident, en hij meent dat hij als achter-achterkleinzoon zijn talent geërfd heeft. Verlegen om een gitaar steelt hij uit het mausoleum ter ere van de la Cruz diens gitaar, en tja... stelen op Dia de los Muertos is natuurlijk de beste manier om de kwade geesten op te roepen...

 

 

Miguel betreedt zonder het te willen het rijk van de doden, waar hij al dadelijk de autoriteiten achter zijn veren krijgt omdat de wereld voor de levenden taboe is (dat, en er zijn geen toiletten!) Zijn (overleden) familie, met op kop betovergrootmoeder Imelda zélf wil hem weliswaar de zegen geven om terug te keren naar de wereld van de levenden, maar er hangt een voorwaarde aan vast: Miguel mag nooit van zijn leven nog één noot muziek maken. De koppige jongen gaat op de loop, op zoek naar Ernesto de la Cruz, in de hoop dat die hem wél zijn zegen wil geven zonder deze precaire randvoorwaarde. Onderweg maakt hij kennis met de lapzwans Héctor (Gael García Bernal), die beweert dat hij de la Cruz persoonlijk kent, en Miguel wel wil helpen op voorwaarde dat hij op het tabernakel in de wereld van de levenden zijn foto wil plaatsen, opdat hij op de Dag der Doden zou kunnen oversteken naar de wereld van de levenden. Héctor dreigt immers 'vergeten' te worden, wat zou betekenen dat hij zelfs in de wereld der doden definitief in rook zou opgaan om vervolgens nooit meer weer te keren. Gaandeweg ontdekt Miguel echter het verschrikkelijke geheim van zijn familie...

 

 

Net als in 2015, het jaar waarin Inside Out verscheen, ben ik van mening dat de beste film van het afgelopen jaar zonder de minste twijfel de nieuwste van Pixar is. Opnieuw scoort de studio stevig met een zeer origineel verhaal, geheel consistent aan zijn eigen wetten, dat het niet moet hebben van de herkenbaarheid van een reeds bestaande franchise, zoals bij Cars 3 wél het geval was. Met een cast van nagenoeg uitsluitend Spaanstalige acteurs waarvan de enige naam die bij de occasionele filmkijker misschien een belletje doet rinkelen Gael García Bernal is, bewijst Pixar ook een ongelofelijke eer aan de Mexicaanse cultuur. De personages zijn voldoende herkenbaar als Mexicaanse stereotypen, maar Pixar trekt de culturele erfenis van het land zeker niet in het belachelijke, zij het dat er al wel eens een steekje wordt uitgedeeld aan de onbegrijpelijke conceptuele kunst van Frida Kahlo. Bovendien weet Pixar als geen ander onderwerpen centraal in hun films te stellen waar andere tekenfilmstudio's zich vooralsnog niet aan wagen; was dat bij Inside Out nog kinderpsychologie en bij Cars 3 waardig ouder worden, dan is het centrale thema in Coco niets anders als de dood.

 

 

Griezelig ziet het er allemaal niet uit, want het hiernamaals lijkt op één groot carnavalbal tijdens hetwelke de skeletten van dienst zich kostelijk schijnen te amuseren. Toch hangt met de dreiging van wat ze in de film de ware dood noemen - het adagium dood ben je pas als iedereen je is vergeten - een duidelijke waarschuwing boven het hoofd van de personages; maar uiteraard kent deze film zoals alle Pixars uiteindelijk een happy end. Volwassenen zullen allicht ook iets kunnen voorstellen bij de bedenkingen die de makers presenteren inzake dementie. De plot twist ga ik niet bespreken, want hij is véél te goed gevonden, maar als ik een tipje van de sluier mag oplichten: er is een reden waarom de film Coco heet en niet Miguel. De critici waren lovend over het project, en Pixar mocht voor de zoveelste keer het Oscarbeeldje voor de beste originele animatiefilm naar huis meenemen, met als kers op de taart ook nog de prijs voor beste originele song ("Remember Me"). Pixar toont met Coco waarom het in dit marktsegment de onbetwiste leider is: prachtig design, een verhaal over een vader en een dochter die herenigd willen worden, amicale personages en een doortrapte slechterik. Shakespeare zou het niet beter gekund hebben. Deze gedurfde vertelling is in de eerste plaats een verhaal met een groot hart, waarin star power en misplaatste referenties naar populaire cultuur naar het achterplan worden verwezen. Want wie kent tegenwoordig Frida Kahlo nog?

 

 

BEELD EN GELUID
Coco is een film met hoge spektakelwaarde. Het kleurrijke Dia de los Muertos wordt in alle luister in beeld gebracht, en door slim te spelen met kleuren is het voor de kijker onmiddellijk duidelijk in welke wereld hij zich bevindt: de tinten in de wereld van de levenden worden gedomineerd door warm bruin en geel, terwijl in het rijk der doden grijs, wit en blauw de boventoon voeren. De transfer barst van de fijne textuur, of het nu het bed van blaadjes is waar de doden over moeten wandelen als ze de wereld van de levenden willen betreden, de uitkrassingen op de skeletten die het hiernamaals-equivalent van tatoeages moeten voorstellen, of de onregelmatigheden in de muren van het levendige stadje waar de Rivera's wonen. De kleuren zijn enorm bont, de zwarttinten zijn diep en aan de scherpte kan je je waarschijnlijk snijden. Mocht deze bespreking geschreven zijn door de leden van Spinal Tap, ze zouden er een 11/10 van maken. Qua geluid hebt u de keuze uit verschillende geluidssporen, waarin u alleen al in de originele taal keuze hebt uit een DTS-HD MA 7.1-track, een (in mijn ogen overbodige) DTS-HD HR 5.1-track en een simpele Dolby Surround 2.0-track. De hoogst aangeslagen van de tracks ondersteunt prachtig de actie, met levendige soundscapes in het hiernamaals, waarbij het feest dat Ernesto de la Cruz geeft ter ere van Dia de los Muertos het absolute hoogtepunt is. De dialogen zijn helder, de muziek van Michael Giacchino topwerk, en de songs blijven nog dagen hangen.

 

 

EXTRA'S
En wat we niét leuk vinden aan deze release, is dat we voor de zoveelste keer gedwongen worden om de 3D-versie te kopen als we al het bonusmateriaal willen, zelfs als 3D ons niet interesseert. Coco is ook de eerste Pixarfilm waarop u tevergeefs zal zoeken naar Pixar Short die de film gewoonlijk voorafgaat. De reden is dat deze film rond de kerstdagen in de zalen te bewonderen was, en er werd geopteerd om een 20 minuten durende short van moedermaatschappij Disney te tonen rondom de personages uit hun kassucces Frozen. Wellicht wordt deze short weerhouden voor een volgende Disney-release; het publiek reageerde hier overigens met gemengde gevoelens op, want door de extreem lange duur van het filmpje, dat je nog bezwaarlijk een short kan noemen, begonnen nogal wat van de jongere kijkertjes zich af te vragen wanneer de film nu begon.

De eerste disk bevat alvast een audiocommentaartrack, ingesproken door regisseur Lee Unkrich, coregisseur Adrian Molina en producente Darla Anderson, die een inzichtelijk document bieden bij deze qua concept vrij originele film, en toelichting geven bij onder meer hun onderzoeksreizen naar Mexico, ingrepen in het scenario, praktische effecten en diens meer. Het kortfilmpje "Welcome to the Fiesta" (2:16) is een geanimeerde test waarin de look and feel van de film wordt uitgestest, zodat de makers een idee van het eindresultaat zouden kunnen krijgen vooraleer ze aan het echte werk begonnen. Het kortfilmpje is van optioneel commentaar voorzien. In Mi Familia (10:00) vertellen de makers over enkele van de van de pot gerukte regeltjes waarmee ze zijn opgegroeid. We vernemen ook dat de crew op studiereis naar Mexico is geweest. Al bij al een raar filmpje. Dante (6:14) toont ons hoe de makers het personage van de ietwat rasonzuivere hond met hier en daar een paar tanden te kort hebben bedacht. How to Draw a Skeleton (3:18) is een korte instructievideo van het soort dat je anders vaak op releases van Dreamworks vindt. De eerste schijf bevat ook nog een cross-promotionele trailerwaaruit blijkt dat voor de volgende Pixarfilm Mr. Incredible zijn superheldenkostuum weer van onder de mottenballen zal halen.

 

 

Voor de rest van de bonus moet u zoals gezegd verkassen naar de 3D-versie. A Thousand Pictures a Day (20:03) is een uitgebreider verslag van de reis van de crew naar Mexico, om ondergedompeld te worden in de cultuur, en we zien onder meer de animatoren gewapend met een schetsboek de straat op gaan. The Music of Coco (13:12) belicht de in de film gebruikte muziek, een zeer centraal thema in de film, en Land of Our Ancestors (6:19) toont ons hoe de crew het concept van de wereld van de doden vorm heeft gegeven. De uitgebreide kostuums met authentieke Mexicaanse invloeden komen aan de beurt in Fashion Through the Ages (8:39), en in The Real Guitar (3:08) zien we hoe de betoverde gitaar die in de film een centrale rol speelt, vorm werd gegeven. In Paths to Pixar: Coco (11:44) vertellen enkele van de medewerkers aan de films hoe ze van zijn leven bij de Pixar-studio's zijn aanbeland. How to Make Papel Picado (2:19) toont ons hoede typische Mexicaanse decoraties worden gemaakt aan de hand waarvan aan het begin van de film de voorgeschiedenis van de familie Rivera wordt verteld. De laatste documentaire, You Got the Part! (2:12), toont ons hoe Anthony Gonzalez de hoofdrol in de film in de schoot geworpen kreeg. De disk bevat nog zeven verwijderde scènes (33:07) met enkele alternatieve paden die het scenario had kunnen bewandelen, zes diverse trailers & promos (14:01).

 

 

CONCLUSIE
Señores e señoritas! Koop deze film niet voor uw koters. Koop hem voor uzelf! Naar mijn bescheiden mening dé beste film van 2017 kwam opnieuw uit de Pixarstal. Niets is de animatoren te dol, zelfs niet een leuk en onderhoudend verhaal over doodgaan. De Blu-ray verdient het predikaat topstatus, maar het ware beter geweest als de rijke selectie aan bonusmateriaal ook gewoon op de 2D-versie was toegevoegd, want voor de huidige omschrijving hebben we maar één woord veil, en dat is geldklopperij.