FILM
Downton Abbey is in rep en roer wanneer Robert Crawley (Hugh Bonneville) een brief ontvangt waarin staat dat de koning (Simon Jones) en de koningin (Geraldine James) bij hun doortocht door York één (!) nacht zullen doorbrengen op het bekende landgoed. De praktische organisatie komt in de handen van oudste dochter Mary (Michelle Dockery) terecht, en omdat volgens haar butler Thomas Barrow (Robert James-Collier) niet opgewassen is voor de taak, roept ze éénmalig de oude butler Carson (Jim Parker) terug uit zijn pensionering. Uiteraard kan Carson niets weigeren voor de mooie ogen van Mary, en voor dag en dauw staat de oude butler opnieuw in zijn livrei aan de poorten van Downton Abbey om zich van zijn taak te kwijten. De hele heisa doet Mary echter twijfelen aan het voortbestaan van Dowton Abbey, en ze vraagt zich af of het niet tijd is om de handdoek in de ring te gooien en een onopvallender, meer bescheiden bestaan te gaan leiden. De politie komt bovendien vooraf de familie doorlichten, en ze ziet in Tom Branson (Allen Leech), Iers én republikeins, een mogelijke dreiging. Tom blijft echter in de eerste plaats loyaal aan zijn schoonfamilie.




Het wordt echter een koude douche: de koning brengt namelijk zijn eigen personeel mee, waaronder een zeer snobistische kok, Monsieur Courbet (Philippe Spall), en dit terwijl Mrs. Patmore (Lesley Nicol) bij de lokale kruidenier (Mark Addy) haar inkopen reeds heeft gedaan. Het personeel is duidelijk in haar eer gekrenkt, en onder impuls van onder meer Anna Bates (Joanne Froggatt) wordt een plannetje gesmeed waarmee de bedienden van de koning wandelen worden gestuurd en het personeel van Downton Abbey noodzakelijk moet inspringen. Vooral schoolmeester Molesley (Kevin Doyle), die voor één keer zijn livrei weer aantrekt, loopt zodanig over van vaderlandsliefde dat hij het protocol uit het oog verliest.

Door de komst van Carson is Thomas Barrow intussen technisch werkloos. Wanneer hij zijn vrije tijd op een avond gebruikt om een club te frequenteren waar alleen maar heren komen (if you know what I mean), wordt hij samen met de rest van de aanwezigen gearresteerd door de politie, die net een razzia in het homomilieu houdt. Enkel door tussenkomst van een lid van de Engelse hofhouding, Richard Ellis (Max Brown), zelf een praktiserend belijder van de herenliefde, kan Thomas uit een lastig parket bevrijd worden.




Wie niet zo blij is met de komst van Zijne Majesteit, is douarière Violet Crawley (Maggie Smith). Eén van de gezelschapsdames van de koningin is namelijk haar nicht Maud Bagshaw (Imelda Staunton), en die heeft net te kennen gegeven dat ze haar hele hebben en houden, inclusief het uitgestrekte landgoed Brompton, zal laten erven door haar kamermeid Lucy Smith (Tuppence Middleton), in plaats van naar haar dichtstbijzijnde verwant, Robert. Violet meent dat ze hiermee de hele Britse adel besmeurt, en ze heeft haar zinnen gezet op Maud met alle mogelijke middelen stokken in de wielen te steken. Enkel Lady Isobel (Penelope Wilton) kan haar nog behoeden voor stommiteiten.




De koning laat bovendien op het feest weten dat hij graag zou hebben dat markies Bertie Hexham (Harry Hadden-Paton) hem op een drie maanden durende reis naar Zuid-Afrika zou vergezellen. De timing is ietwat ongelukkig, want Berties vrouw, Lady Edith (Laura Carmichael) is zwanger en mogelijk net in die periode uitgerekend. Zelfs met die wetenschap dringt de koning aan op Berties aanwezigheid, maar wanneer Edith haar hart uitstort bij haar moeder Cora (Elizabeth McGovern), meent die dat het strategisch het verstandigste is om de zaak via de koningin te regelen. Het koninklijk echtpaar zit zelf met zorgen, want hun dochter, prinses Mary (Kate Phillips), staat op het punt te scheiden van haar knorrige echtgenoot Henry Lascelles (Andrew Havill), een schandaal dat ze kunnen missen als kiespijn.

U kan best deze Downton Abbey - The Motion Picture beschouwen als een dubbele bonusaflevering die na het zesde seizoen thuishoort. De gehele cast van een 20 à 30 regulars uit de serie tekent opnieuw present, en dat mag op zich al een huzarenstukje genoemd worden. Scriptschrijver Julian Fellowes heeft bovendien ervoor gezorgd dat alle personages minstens een keer mogen schitteren, en door opnieuw gebruik te maken van de diensten van componist John Lunn die exact dezelfde composities de revue laat passeren als in de televisiereeks, is het feitelijk gewoon een blij weerzien met de bewoners van het statige huishouden in York. Daartegenover staat dat wie compleet niet bekend is met de televisiereeks, aan deze film geen ruk zal beleven, want er worden als een spervuur personages op de kijker losgelaten waarvan u tenminste behoort te weten waar ze zich ergens in de stamboom van de Crawleys situeren, of u loopt hopeloos verloren. Wie wil instappen in het universum van Downton Abbey raad ik daarom eerder aan om te beginnen in seizoen 1.




Toch blijft deze prent een mooi tijdsdocument voor wie maar niet genoeg krijgt van Engelse paleizen zoals het in de film gebruikte Highclere Castle, dat in het werkelijke leven dankzij de reeks is uitgegroeid tot een knoert van een toeristische trekpleister. In het interbellum waren hoffelijke omgangsvormen gemeengoed, en het is opmerkelijk dat dit boeiende cinema oplevert, zelfs al is er van echte slechteriken nauwelijks sprake, hoogstens van een paar omhooggevallen snobs in de koninklijke huishouding, en valt er nergens in de hele film een dode (zelfs geen lichtgewonde) te betreuren. Echte verrassingen bevat de film niet, en door de vele door elkaar lopende subplots manoeuvreert regisseur Michael Engler vlot van het éne personage naar het andere, volledig in de lijn van de televisieserie. Typisch cinema om van te genieten onder een fleecedeken met een kop warme thee.




BEELD EN GELUID
Voor de eerste keer krijgen we Highclere Castle, pardon, Downton Abbey, te zien in 2.40:1-formaat, en het resultaat is een lust voor het oog, zeker in een landhuis dat beladen is met tierlantijntjes en waarvan de bewoners zich om de vijf minuten noodgedwongen moeten verkleden (met het koninklijk bezoek in aantocht zelfs om de drie minuten). Downton Abbey is vooral een feest van interbellum-extravaganza dat zeer tastbaar en smaakvol wordt uitgevoerd. Het contrast met de wereld downstairs, waar de butlers en kamermeiden elkaar voor de voeten lopen, is ook zeer mooi weergegeven. De DTS-HD MA 7.1-track is ruim bemeten voor een film die het vooral van dialogen moet hebben, maar het moet gezegd worden dat bijvoorbeeld op het koninklijk bal de registers eens flink opengetrokken worden.




EXTRA'S
Downton Abbey - The Motion Picture bevat een bescheiden aantal supplementaire materialen, want veel wat er over de wereld van de Crawleys te vertellen valt, is al uitvoerig in de seizoensboxen aan bod gekomen. Regisseur Michael Engler is verantwoordelijk voor een audiocommentaartrack, waarbij het een beetje spijtig is dat scenarist en Dowton Abbey­bezieler Julian Fellowes over het hoofd werd gezien. Desondanks is het een onderhoudende track met veel weetjes. De interviews Cast Conversations (16:25) zijn geheel volgens het protocol opgesplitst in Upstairs Cast (7:26) met Laura Carmichael (Edith), Elizabeth McGovern (Cora), Michelle Dockery (Mary), Allen Leech (Tom), Hugh Bonneville (Robert) en Imelda Staunton (Maud), en Downstairs Cast (9:26) met Jim Carter (Carson), Joanne Froggatt (Anna), Michael Fox (Andy), Phyllis Logan (Mrs. Hughes), Sophie McShera (Daisy) en Robert James- Collier (Thomas Barrow). Ze vergelijken onder meer hun eigen karakter met de personages die ze spelen, en vertellen hoe ze omgaan met het succes dat de fans hen toebedelen. The Royal Visit (3:15) weidt wat meer uit over de centrale plot van deze film, en True to the Twenties (2:15) laat ons zien hoe men 1927 nauwkeurig heeft willen recreëren. Welcome to Downton Abbey (2:47) toont ons hoe cast en crew terug zijn gekeerd naar Highclere castle, en in The Brilliance of Julian Fellowes (2:14) wordt de bedenker uitgebreid bejubeld. Dan is er nog een Downton Abbey Series Recap (10:09), een samenvatting van zes seizoenen televisiereeks, voor wie toch zonder voorkennis deze brok tot zich zou willen nemen, en als afsluiter zijn er enkele verwijderde scènes (5:33).

CONCLUSIE
Het enige wezenlijke verschil tussen de televisieserie en de film is het afwijkende beeldformaat (van 1.78:1 naar 2.40:1). Voor de rest is de Downton Abbey-bioscoopfilm één lange bonusfilm waarin we op de hoogte worden gebracht van de nieuwste beslommeringen van de familie Crawley. Liefhebbers van kostuumdrama weten weer wat gedaan.