Wie vlijtig onze pagina's bijhoudt weet ondertussen al lang dat het Britse Second Run het uitgesproken label is voor Oost-Europese cinema. De nieuwste aanwinst in hun catalogus is Tenderness uit 1989 van cineast Martin Šulík die vooral bekend werd door Gypsy uit 2011 en die geselectered werd als de Slowaakse Oscar-inzending voor de beste buitenlandse film, ook al haalde de film uiteindelijk de shortlist niet. Šulík is naast cineast ook schilder, en dat zie je maar al te goed want de film lijkt wel een ode aan grootmeester Tarkovsky met prachtige shots die één voor één op een sober schilderij lijken. Een cineast die karig omspringt met zijn kleuren, maar ze steeds goed weet te kiezen.

De film vraagt door zijn traagheid enige investering en wie een broertje dood heeft aan arthouse laat deze kelk maar beter aan zich voorbij gaan. Voor wie nu al zit te schuimbekken, kunnen we de film alleen maar aanraden. Zelf noemt Šulík Tenderness, de eerste film uit zijn "vader-zoon"-trilogie, gevolgd door Everything I Like uit 1993 en The Garden die twee jaar later het levenslicht zag. In zekere zin noemt Šulík het zijn poging om Siddhartha van Hermann Hesse (een roman over de spirituele reis van een Indische jongen) in cinemavorm om te zetten. De soms botsende wereld tussen vader en zoon, veroorzaakt door een generatiekloof die niet gemakkelijk te dichten valt. Tenderness was trouwens één van de laatste films uit de befaamde Koliba-studio's uit Bratislava waar meer dan 350 films zijn gemaakt.

Vanaf het begin merk je dat deze tweede speelfilm van deze Slowaakse filmmaker zeer apart zal worden. We zien het beeld van 20-jarige Šimon (Geza Benkö) die voor zich uitstaart. In de kamer daarnaast ligt een oudere man op een bed die bijna levensloos naar het plafond staart. Zijn moeder vertelt hem dat hij net zijn vader in elkaar heeft geslagen. Even later zien we Šimon op het perron van het treinstation met een tas in één hand. De kerel weet met zichzelf geen blijf. Hij knipt zijn haar kort, experimenteert met scheermesjes en even later zien we hem doellos over een spoorbrug rennen. Een beeld dat we bij ieder hoofdstuk terug zullen zien. Even later zijn we in een bijna leeg restaurant aanbeland waar een oudere vrouw Mária (Maria Pakulnis) met haar vriend Viktor (György Cserhalmi) dineert. Het koppel krijgt ruzie en de vrouw begint met Šimon te flirten. Het wordt het begin van een zeer vreemde driehoeksverhouding. 

Net zoals met zijn beelden of verhaallijn is Martin Šulík ook zuinig met de dialogen, en laat hij de interpretatie vaak aan de kijker zelf over. Je hebt het gevoel dat de drie protagonisten elkaar als geen ander begrijpen, maar toch slagen ze er niet in om met elkaars emoties om te gaan. Een film die eveneens uitblinkt in nihilsime. Alles lijkt uit het grote niets te bestaan, zelfs de wereld waarin ze leven. Ze komen zelden iemand tegen (de film heeft, als we goed geteld hebben, zeven personages) en het leven is niet meer dan de radertjes van een klok die nooit stopt. Voor niet getrainde ogen zal Tenderness zeker geen gemakkelijke rit worden, wie er echter voor open staat...

BEELD EN GELUID