FILM
Op haar zestiende wordt Georgiana Spencer (Keira Knightley) uitgehuwelijkt aan de hertog van Devonshire (Ralph Fiennes), die haar vader had kunnen zijn. Lady Spencer (Charlotte Rampling), haar moeder, is maar wat blij dat ze haar dochter kan koppelen aan een goede partij met een titel om U tegen te zeggen, en de hertog is vooral op zoek naar een jonge deerne die hem een mannelijke nakomeling kan schenken, en wat dat betreft hebben de dames van de familie Spencer nog niet gefaald. Tot nu dan. De hertog schijnt geen greintje affectie op te kunnen brengen voor om het even wat, behalve dan voor zijn twee honden, en de copuleringsdaad is koud en afstandelijk.




En er komen wel degelijk kindjes van, maar tot grote spijt van de hertog zijn het meisjes. Georgiana kan zich anderzijds wel schikken in de mondaine setting van feestjes en extravagante kledij, en ze wordt al snel bekend als stijlicoon. De hertog zelfs poept langs alle kanten scheef, en Georgiana moet zelfs een kind grootbrengen, Charlotte (Eva Hrela / Poppy Wigglesworth) dat de hertog bij een dienster heeft verwekt, die kort daarop is gestorven. Op één van die feestjes maakt Georgiana kennis met Elizabeth Foster (Hayley Atwell), en laten we het erop houden dat de twee de beginselen van de liefde volgens Sappho bedrijven. Georgiana is dan ook woedend wanneer Foster aanpapt met de hertog: voor haar is het een koele berekening omdat ze zo de voogdij over haar drie zonen kan krijgen die haar echtgenoot zichzelf wederrechtelijk heeft toegeëigend. Georgiana begint daarop een affaire met Charles Grey (Dominic Cooper), een oude jeugdliefde. Maar als de hertog daar achter komt, is het kot te klein, "het kot" nochtans een groots paleis zijnde.




Het kostuumdrama The Duchess van Saul Dibb, gebaseerd op het boek van de biografe van de hertogin, Amanda Foreman, is een zeer degelijk maar ietwat traag tijdsdocument dat het extravagante leven van Georgiana, de hertogin van Devonshire, door een ietwat revisionistische bril bekijkt. De hertog wordt hier getoond als een zwakke figuur, die, eens het aan tafel over politiek gaat, gewoon opstaat en weggaat omdat het hem allemaal geen reet interesseert. Knightley is daarentegen zoals in de meeste van haar films haar frêle zelf, die ongemakkelijk gewrongen zit in een triootje met haar echtgenoot en haar beste vriendin, en er dan maar een kwartet van maakt door haar jeugdvriendje erbij te sleuren. Feitelijk heeft de hele plot niet zo veel om het lijf, en is die vooral een excuus om de meest extravagante kostuums en paleizen voor de lens te halen. Als het evenwel Saul Dibbs bedoeling was om de leegte in het leven van de hertogin te parafraseren, dan is hij daar goed in geslaagd. De obsessie van de hertog met het produceren van een mannelijke afstammeling neemt schrikwekkende proporties aan, en het is des te cynischer wanneer achteraf de wetenschap heeft bewezen dat het uiteindelijk de man zelf is die het geslacht van een kind bepaalt.




De strijd van Keira Knightley's personage is er dan ook één om gelijkberechtiging: de hertog mag zoveel hoeren en tamboeren als hij wil, en dat wordt hem niet aangerekend, maar de éne scheve schaats die de hertogin rijdt, komt haar duur te staan. Georgiana zit dan ook gewrongen in het keurslijfje van de aristocratie, en kan haar lot niet ontsnappen zonder afstand te nemen van de vele materiële voordelen die haar stand met zich meebrengt. Of ze dan gemakkelijkheidshalve voor het laatste kiest, laat zich raden, maar haar rebelse natuur wordt zeker niet gevoed door de twijfels die ze over haar lotsbestemming heeft. Uiteindelijk blijft de grote confrontatie uit, en eindigt de film redelijk abrupt met de boodschap dat Georgiana uiteindelijk heeft gekozen voor de status quo.

We kozen overigens expliciet voor de UK-versie van dit drama omdat de US-versie danig gecensureerd is. Vooral op gebied van seksscènes hebben de preutse Amerikanen nogal driftig met de schaar omgesprongen, en zijn bepaalde scènes anders geframed zodat de borsten van Keira Knightley telkens verstopt worden, en ook de zowel heteroseksuele als lesbische scènes met Knightley in de hoofdrol, zijn gekuist. De Amerikanen laten zich met andere woorden weer van hun meest hypocriete kant zien.

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van The Duchess is prima voor wat u van een kostuumdrama mag verwachten. Er zijn grootse scènes aanwezig in paleizen die boven uw en mijn budget liggen, waarin het barokke kader volledig wordt uitgespeeld. De rijkversierde achtergronden springen dus werkelijk in het oog. The Duchess blijft echter een sombere film, waarbij het kleurpalet baadt in koele, afstandelijke kleuren, die de gemoedstoestand van het hoofdpersonage reflecteren. De geluidstrack is uitgevoerd in DTS-HD MA 5.1, en deze klinkt warm en rijk, zij het dat de achtergrondkanalen slechts spaarzaam gebruikt worden. Alleen bij de score van Rachel Portman komt het gehele soundscape tot leven en baden we in de surrounds. De overige geluidseffecten, zoals voorbijrijdende koetsen en diens meer, klinken toch vooral gefocust op de frontkanalen.




EXTRA'S
In een zesdelige Making-Of-documentaire (40:27) krijgen we eerst en vooral wat historische voetnoten bij de echte hertogin van Devonshire in The Real Duchess (10:00). Casting a Marriage (8:03) bevat interviewfragmenten met onder meer Keira Knightley en Ralph Fiennes. In Locations (8:38) maken we een tour rond de historische Engelse sites waar de film zich afspeelt, begeleid door Amanda Foreman, met onder meer het kasteel in Chatsworth dat als paleis van de hertog fungeerde. A Political Woman (6:35) behandelt de promotie die de hertogin maakte voor de Whig-partij, des te opmerkelijk omdat vrouwen toen geen stemrecht hadden en hun politieke mening er feitelijk niet toe deed. Uiteraard komen de extravagante kostuums ook nog eens aan bod in The Empress of Fashion (7:09). Er zijn 3 verwijderde scènes (11:48), een slideshow met foto's (2:23), een trailer (2:16) en wat cross-promotionele trailers.

CONCLUSIE
Als u de ongecensureerde versie van The Duchess wil, dan moet u naar de UK-versie uitwijken. Deze Blu-ray heeft goed beeld en een solide maar weinig ruimtelijke audiotrack, en een bescheiden hoeveelheid extra's.