FILM
De Amerikaanse architect Stourley Kracklite (Brian Dennehy) reist met zijn veel jongere vrouw (Chloe Webb) naar Rome waar hij een tentoonstelling over de Franse architect Etienne-Louis Boullée organiseert. In de nachttrein tussen Parijs en Rome is alles nog koek en ei tussen de echtgenoten en terwijl de trein de Italiaanse grens overrijdt bedrijven ze nog uitgebreid de liefde. Eens ter plekke verandert de situatie compleet: Kracklite stort zich op zijn werk en laat zijn vrouw een beetje aan zichzelf over. Die wordt het hof gemaakt door Casparian Speckler (Lambert Wilson), ook architect en financieel beheerder van de tentoonstelling, en gaat op zijn avances in. Kracklite heeft alleen maar oog voor het werk van Boullée, hij is geobsedeerd door de man en blijft soms 's avonds vrij laat op zijn kantoor rondhangen. Ondertussen verdwijnt Speckler met zijn vrouw tussen de lakens.

Kracklite wordt ziek. Hij heeft zeer pijnlijke krampen in de buikstreek. Hij voelt zich slecht en zijn werk lijdt onder de moeilijke situatie. Uiteindelijk wordt hem de organisatie van de tentoonstelling afgenomen omdat men vreest dat hij het tijdschema niet zal kunnen respecteren. Kracklite verliest zijn werk, zijn job en straks ook nog zijn leven. Mevrouw Kracklite blijkt inmiddels zwanger na de stoeipartij op de trein.

The Belly Of An Architect is vergelijkbaar met een moeilijk stuk Brugse kant: Peter Greenaway vertelt op het eerste oog een vrij banale, maar eigenlijk vrij ingewikkelde relatie tussen mensen, quasi voortdurend gestoffeerd met ongebruikelijke metaforen en losse stukjes dialoog die pas veel later betekenis krijgen en in hun ware context worden geplaatst. De regisseur van The Cook, The Thief & Her Lover is minder geboeid door het verhaal dat hij vertelt, door de karakterontwikkeling van zijn personages dan door het thema van de film zelf – in dit geval de ondergang van zijn hoofdpersonage - en de sfeer die wordt opwekt. Vandaar de vele prachtige beelden uit nachtelijk Rome, de dreigende gevels, de exuberante beeldhouwwerken en de ruimere shots in het halfduister van interieurs in Felliniaans aandoende huizen en op historische sites.

Kracklite is een speelbal in de handen van Peter Greenaway: wordt de architect ziek omdat het zijn bestemming is, is voor hem hetzelfde lot weggelegd als voor zijn afgod Boullée of grijpt hij zelf in om er voor te zorgen dat hij de weg van Boullée opgaat? De anonieme figuur van de Franse architect wordt alzo een actief personage in de film. De overleden meester is voelbaar aanwezig en oefent zijn invloed uit. Voor Greenaway een alleraardigst speeltje. En daar blijft het niet bij, er is ook nog die andere fixatie die de aandacht van de regisseur krijgt: de buik. Eerst laat hij Kracklite in de overtuiging dat zijn vrouw hem, naar een gewoonte uit het historische Rome, probeert te vergiftigen en vervolgens dat ie een tumor heeft die hem van binnenuit opvreet. De architect bezoekt een specialist en gaat als een gek buiken van historische beeldhouwwerken fotokopiëren, kopieën die hij voor zijn eigen buik houdt, vervolgens overal ophangt en over de vloer van zijn kamer uitspreidt.

En dan is er zijn zwangere vrouw en haar minnaar. Het is geen liefdesrelatie, zoveel is duidelijk. Het gaat om macht van de ene macho tegenover de andere en over ontrouw van een echtgenote wegens jaloersheid op een dode kunstenaar die haar echtgenoot in de ban heeft en hem van haar weghoudt, fysiek en mentaal. Greenaway levert via allerlei wegen de nodige informatie over zijn thema’s, het is aan de kijker om de puzzel te ontwarren. Geen makkelijke opdracht omdat de suggestie vaak niet direct is of niet meteen voor de hand ligt en/of omdat de afstand tussen oorzaak en gevolg soms groot is. De kijker moet voortdurend een aantal verhaallijnen in het oog houden om te voorkomen dat hij in de loop van de film de draad verliest, want Greenaway componeert zijn film niet noodzakelijk logisch en is bovendien niet vies van bruuske verschuivingen of snelle evoluties in het scenario. The Belly of an Architect zakt na een vinnige start een beetje in, zo halfweg de film, omdat Greenaway niet goed lijkt te weten welke richting hij met de personages van mevrouw Kracklite en haar minnaar uit moet, maar zijn apotheose is bij het adembenemende af. Tegelijk kan je de finale ook grotesk en over-the-top vinden, het hangt een beetje af van ingesteldheid en verwachtingspatroon. Brian Dennehy is in elk geval een overtuigende architect Kracklite, een brok menselijk leed, een personage dat boeit en emotioneert en dat met kop en schouders boven de andere prestaties uitsteekt – mede omdat het hier om de enige echt uitgewerkte rol gaat. Meest pakkende beeld is wellicht het moment waarop Kracklite thuiskomt, gestommel hoort van op de gang en door het sleutelgat kijkt en zijn vrouw en haar minnaar naakt in de huiskamer ziet stoeien. Hij haalt er een stoel bij om zich wat comfortabeler te installeren terwijl achter hem een klein meisje vraagt wat hij doet. De stoel klapt uiteindelijk door zijn gewiebel onder zijn gewicht in elkaar en Kracklite komt met zijn grote, zware lichaam en het dossier op zijn schoot op de grond terecht: pijnlijk, erg pijnlijk, maar gebracht met een verbazingwekkende naturel.

De soundtrack voor deze film werd geschreven door onze eigen Wim Mertens en is gewoon subliem. De muziek wordt zeer expliciet gebruikt en is medebepalend voor de sfeer die in de fragmenten hangt: koel en afstandelijk op de tonen van pianotokkels die als ijspegels naar beneden vallen. De bekende Proximus-tune is uiteraard ook van de partij. Mertens slaagt erin om voor een grote portie dramatiek te zorgen door de toetsen de ene keer heel zachtjes te beroeren en de volgende keer hamerend als op een glockenspiel.

BEELD EN GELUID
Peter Greenaway zorgt in deze film voor een schitterend palet van warme, donkere kleuren en heel veel speciale lichteffecten die de architectuur en de grandeur van Rome helemaal tot hun recht laten komen. De transfer is netjes gebeurd zonder achtergebleven vuil of beschadigingen. Het geluid staat in 5.1 waardoor de klanken van Wim Mertens vrije baan krijgen in de huiskamer. Voor het overige is dit een vrij rustige film qua geluid.

EXTRA'S
Deze dvd bevat geen extra's.

CONCLUSIE
The Belly Of An Architect is een aparte film, maar past precies in het oeuvre dat Peter Greenaway sinds jaar en dag opbouwt. De handeling is ondergeschikt aan de sfeer en geeft voorrang aan de thema’s waarmee de regisseur bezig is. Dat laat sporen na op de vertelling die niet altijd consequent, consistent en logisch verloopt, want films zijn bij Greenaway in de eerste plaats en bij voorkeur vehikels voor persoonlijke frustraties en fixaties. Maar de liefhebbers zullen ervan smullen, beslist.