DOCUMENTAIRE
Hitlers Holocaust is een driedelige dvd-serie van de Evangelische Omroep in samenwerking met het Duitse ZDF over Hitlers plannen om de joden in Europa uit de samenleving te weren en op te ruimen, samen met het Sovjet Bolsjewisme en zijn medestanders. Het materiaal is verdeeld over zes afleveringen en de beeldfragmenten zijn bij momenten heftig. Hitlers Holocaust 2, aflevering 1 gaat over het lot van de joden in het getto van Warschau; aflevering 2 schenkt aandacht aan het functioneren van de KZs, de concentratiekampen.

Getto
In het getto van Warschau worden 400.000 joden samengedreven na de bezetting van Polen. De Duitsers hebben onderdak nodig voor hun administratie. Achter de muren van het getto, een plek waar voor de oorlog 100.000 mensen wonen, leven nu 5 tot 8 mensen in één kamer. Water is er nauwelijks, warm water al helemaal niet, de toiletten raken onklaar. In de winter gooien de inwoners uitwerpselen en urine op de binnenplaatsen van de woonblokken. Na het smelten van de sneeuw verschijnen de eerste ziekten en is er sprake van massale sterfte. Hongersnood en dwangarbeid doen de rest. In 1943 openen de Duitsers Chelmno: de Poolse joden worden er massaal vermoord en verbrand. Een stroom van treintransporten komt op gang en voeren ook Duitse, Franse, Belgische en Nederlandse joden naar de vernietigingskampen. Op het einde van de oorlog, bij de bevrijding door de Russen, blijven er in het getto van Warschau nog een paar tienduizend joden over.



Moordfabriek
De eerste getroffenen van Hitlers machtovername zijn de Duitsers zelf. In 1933 bouwt het regime de eerste kampen voor andersdenkenden, opposanten, communisten, zigeuners en homoseksuelen. Dachau, bij München, is het allereerste kamp, in 1933, spoedig daarna gevolgd door Treblinka, Chelmno, Sobibor en Auschwitz. In 1941 wordt Zyklon B, een product voor de vernietiging van luizen en ander ongedierte, voor het eerst met succes uitgetest op 600 politieke gevangenen in Auschwitz. Een overlevende ziet hoe de verluchtingsroosters onderaan een omgebouwde militaire slaapzaal dichtgestopt zijn met modder om gasontsnapping te voorkomen. De test is een succes: dé oplossing voor het jodenprobleem is gevonden. In Auschwitz 2, Birkenau, nauwelijks enkele kilometers buiten Auschwitz, verrijst een nieuw kamp met gaskamers en crematoria. Heinrich Himmler en Adolf Eichmann komen aan het hoofd van een speciaal commando dat moet instaan voor de bevoorrading van de ovens. Miljoenen joden worden vanaf dat moment aangevoerd, vergast, verbrand en hun as uitgestrooid in de rivier. De getuigenissen in deze documentaire zijn van overlevenden van de georganiseerde massamoord en van een ss-arts die in het kamp werkzaam is geweest: het was alledaagse kost, zegt hij, het was gewoon werk.

BEELD EN GELUID
Het materiaal dat voor deze beide reportage is gebruikt bestaat hoofdzakelijk uit footage van de Nazi's en beeldmateriaal van de Russen, gemaakt bij de bevrijding van de kampen. Het wordt afgewisseld met interviews van overlevenden van de concentratiekampen van Auschwitz-Birkenau, een ss-arts en verzetsstrijders die zich ingezet hebben om het bestaan van de moordfabrieken in het westen bekend te maken, maar op een muur van onbegrip stootten. De recente opnamen zijn van zeer goede kwaliteit. Het oude materiaal is getekend door de tijd, maar het is vaak in kleur. Het beeld is een paar keer gestoord en het blijft een tweetal keren hangen. Het geluid is eenvoudig of afwezig en vervangen door zachte bijpassende klassieke muziek. Soms is het gestoord. Er is uiteraard veel ruis. De geluidsband staat in een 5.1-versie, maar het effect is niet overdonderend, tenzij in de surround. Dat is trouwens niet nodig. De beide documentaires zijn in al hun opgesmukte kaalheid indrukwekkend genoeg. In de ondertitels duiken vreemde symbolen op (voor speciale tekens: ê, é, à) die het lezen bemoeilijken. De titels staan niet altijd op de juiste plaats. Af en toe verdwijnt een titel zo snel dat hij nauwelijks leesbaar is.



EXTRA'S
Als extra staan er twee Trailers op de dvd van andere EO Tweede Wereldoorlog Documentaires.

CONCLUSIE
Hitlers Holocaust, Deel 2 – Getto/Moordfabriek geeft een vrij volledig beeld van de situatie in het getto van Warschau waar honderdduizenden Poolse joden werden opgesloten en daarna vermoord. De tweede documentaire toont het ontstaan van de concentratiekampen en de Zyknon B-methode, oorspronkelijk ontwikkeld om luizen te doden, dat achteraf efficiënt bleek om ook joden over de kling te jagen. Vanaf dan is het uitroeiingsproces een industriële activiteit en een belangrijk onderdeel van de Nazi-strategie.