John en Ann zijn al een tijdje getrouwd en wonen in een riante buitenwijk. Hij is advocaat en net vennoot geworden in een belangrijk bedrijf, zij heeft haar job opgegeven om voor het huishouden te zorgen. Alles lijkt koek en ei, maar dat is alleen schijn, want John doet het overdag met Cynthia, Anns nymfomane oudere zusje, omdat z’n eigen vrouw geen heil meer ziet in seks. Seks is overgewaardeerd, zegt ze, terwijl ze veel liever haar aandacht wijdt aan de honger in de wereld en het huisvuilprobleem in de buurt. Hun leven wordt overhoop gegooid als een oude vriend van John op de universiteit zich meldt na negen jaar afwezigheid. Graham doet iets met kunst, maar uitweiden daarover doet hij liever niet. John herkent z’n oude makker niet, want terwijl hij zelf flink wat carrière heeft gemaakt, is Graham schijnbaar een beetje tussen wal en schip terechtgekomen: hij is sjofel gekleed met haar tot op de schouders en z’n hele bezit zit in een middelgrote tas. Hij blijft een paar nachten logeren en John stuurt hem met Ann op pad om een flat te zoeken.
 

 

Bij een kopje koffie leren Ann en Graham elkaar beter kennen. Ze doen een spelletje: ze vertellen elkaar een zeer persoonlijk geheim, Ann over haar beperkte seksuele appetijt en Graham zegt dat hij impotent is. Zij gelooft hem niet, maar hij beweert dat hij het altijd al geweest is. Tijdens een bezoek aan haar zus vertelt Ann over Johns nieuwe vriend en Cynthia zegt dat ze hem wil ontmoeten en ze gaat zolang door tot Ann haar z’n adres geeft. De dag nadien klopt ze bij Graham aan om kennis te maken. Haar aandacht wordt getrokken door een aantal videobandjes die hij in een doos bewaart met alleen maar namen van vrouwen op de cover. Dat zijn interviews, zegt hij, een project waarmee ik bezig ben. Op haar vraag waarover de interviews dan wel gaan, zegt hij: over hun seksleven. Ze antwoorden op vragen die ik ze in dat verband stel. Cynthia kijkt verbaasd, want ze begrijpt het niet helemaal, maar kort daarna zit ze zelf op z’n sofa en doet haar verhaal voor de camera. Ann is geschokt als Cynthia haar over het voorval vertelt, maar dat heeft te maken met het feit dat haar zusje zich bij die gelegenheid heeft uitgekleed, want zelf heeft ze eerder al voor Grahams camera gezeten. Als Cynthia vervolgens over het interview opsnijdt tegen John tijdens een van hun middagontmoetingen, gaat de jonge advocaat uit de bol, want hij beseft dat de kans groot is dat ook z’n eigen vrouw over hun seksleven tegen Graham heeft verteld.
 

 

Regisseur Steven Soderbergh maakt van Sex, Lies and Videotape een intense film over een driehoeksverhouding. Z’n hoofdpersonage John Mullany is een vrouwenversierder die er alles aan doet om z’n huwelijk overeind te houden, maar die door de desinteresse van zijn engelachtige vrouw Ann een buitenechtelijke relatie is begonnen met z’n schoonzusje. Cynthia voelt zich niet schuldig want ze is van mening dat Ann haar echtgenoot in haar armen heeft gedreven door haar frigiditeit. Ann op haar beurt komt maar heel laat tot het besef dat John haar wellicht bedriegt, maar die ontkent en pas als ze onder haar eigen bed een oorring van Cynthia vindt beseft ze hoe de vork aan de steel zit. Maar ondertussen heeft Soderbergh z’n antagonist Graham geïntroduceerd als een hond in een kegelspel, een goeduitziende dertiger die puur door zijn manier van zijn en de aparte blik in z’n ogen zowel op Ann als op Cynthia indruk maakt. Door zijn impotentie is hij ongevaarlijk, maar via de sfeer van geheimzinnigheid die Soderbergh omtrent zijn persoon suggereert lijkt Graham psychisch veel impact te hebben op mensen, alsof hij in hun ziel kan kijken. Dat heeft John vanaf het begin aangevoeld en het maakt hem wantrouwig en argwanend en bovendien hebben zowel Ann als Cynthia zich schijnbaar spontaan aangeboden om het spelletje van Graham mee te spelen.
 

De aanpak van Soderbergh is zonder meer ingenieus, want terwijl hij zo te zien de verstoorde relatie tussen John, Ann en Cynthia voort uitwerkt, dwingt hij de aandacht van de toeschouwer in de richting van de buitenstaander: Graham. Want wat voert die in z’n schild? Waarom maakt Graham interviews met vrouwen over hun seksleven en zit hij nadien de beelden urenlang te bestuderen? Dienen ze om hem op te geilen? Zijn ze een alternatief voor zijn zelfverklaarde impotentie? Wat heeft Graham in de voorbije negen jaar meegemaakt en hoe is het zo ver kunnen komen? Cynthia beweert dat er tijdens het interview niets is gebeurd en ook Ann beweert dat het allemaal onschuldig was. Heeft hij je aangeraakt?, vraagt John, en zij: Nee. - Heb jij hem aangeraakt?, en zij: Nee. En John weer: heeft er iemand iemand aangeraakt? Wel, ja…
 

 

Sex, Lies and Videotape is een film over lust en macht, onuitgesproken, maar in elke oneliner en in elk antwoord voelbaar. Het procedé werkt omdat Soderberghs timing keer op keer perfect is en z’n acteurs niet één keer de juiste toon missen, want sommige scènes balanceren op de dunne lijn tussen ernst en hilariteit en riskeren om bij de minste aarzeling of overdrijving compleet uit de bocht te gaan. Maar dat gebeurt niet, want de regisseur heeft de zaken stevig onder controle en zowel Andie MacDowell (Ann) als James Spader (Graham) kwijten zich voortreffelijk van hun taak. Het leverde Soderbergh de Palme d’Or op tijdens het Film Festival van Cannes in 1989 en Spader de prijs voor beste acteur. Dat is een terechte beloning, want James Spader neemt in Sex, Lies and Videotape grote risico’s en hij overtuigt met een spel waarin hij niet z’n fysieke aantrekkelijkheid uitspeelt, maar de charme en de verleidelijkheid van z’n personage.
 

 

Steven Soderbergh schreef het scenario van Sex, Lies and Videotape op z’n negenentwintigste als een intelligente tour de force, eerder dan als een emotioneel sprookje en met taal en dialoog als seksueel wapen. Veel actie hoeft u dan ook niet te verwachten, maar een intense belevenis wordt het wel en liefhebbers van het genre zullen zich geen moment vervelen.

Ondanks het feit dat deze film bijna 25 jaar oud is, is de beeldkwaliteit zeer acceptabel met een klein beetje grain en korrelvorming, maar voor de rest altijd scherp en gedetailleerd. De kleuren zijn iets aan de donkere kant en nooit overdreven fel of onrealistisch. De geluidsband staat in stereo, maar meer heeft een dialooggestuurde film als deze niet nodig. De muziek is vooral sfeerbepalend.
 

 

Geen

 

Sex, Lies and Videotape van de Amerikaanse regisseur Steven Soderbergh is een film over verdrongen, nooit uitgesproken en nooit eerder beleefde gevoelens. Het is geen gemakkelijke film met hapklare brokken, maar een intens en intiem schimmenspel waarin existentiële keuzes minutieus ontrafeld worden. Andie MacDowell (St. Elmo’s Fire, 1985) en James Spader (Less Than Zero,1987) leveren formidabel acteerwerk en de regie van Soderbergh is secuur en trefzeker. Een terecht Palme d’Or en een belangwekkende film.