DOCUMENTAIRES
Als we aan India denken, denken we vooral aan meer dan een miljard mensen, aan overbevolkte steden, nattedweilachtige luchtvochtigheid, koeien en stof. En ook in India is er de voorbije 25 jaar – zoals in de rest van de Derde Wereld - sprake van een massale trek naar de stad. In Dehli in het noordoosten, woonden in 2011 volgens Wikipedia ruim 11 miljoen mensen. Recente studies hebben het over bijna 26 miljoen inwoners (2015), waardoor Delhi alleen Tokio (38 miljoen inwoners) voor moet laten gaan in de top 10 van ’s werelds grootste steden. Maar de toename is al even spectaculair in de twee andere grote steden van India: in Mumbai (voormalig Bombay) steeg het aantal inwoners van 12 miljoen (2001) naar 21 miljoen (2015) en in Calcutta van 4.5 miljoen (2001) naar 13 miljoen. Ondanks het feit dat ook de plattelandsbevolking nog steeds toeneemt, heeft deze gang van zaken redelijke consequenties voor de natuur in het enorme land, want die blijkt veel minder schade op te lopen dan gelijksoortige landoppervlakken in bijv. Centraal-Afrika.

In drie documentaires laat Sir Richard Attenborough u kennismaken met de zgn. wilde natuur in het immense land en het resultaat is vrij verrassend, want dankzij de ongunstige geografische omstandigheden zijn grote delen van India vrij van menselijke bewoning. Het aantal wilde dieren kan je moeilijk vergelijken met de immense kuddes in Afrika, maar qua diversiteit moet India beslist niet onderdoen, terwijl grote zoogdieren (olifanten, kamelen, buffels) en katachtigen (tijgers, poema’s, tijgers) er zich hebben gehandhaafd, ook al is er sprake van een flinke daling van het aantal exemplaren in sommige gebieden.
 

1. Elephant Kingdom
In de noordoostelijke staat Assam, zo’n 160 km ten zuiden van de Himalaya, trekken nog wilde olifanten over de uitgestrekte vlakte.  Het zijn maar een paar kuddes, maar hun aantal blijft stabiel ondanks de aanwezigheid van een vrij groot aantal Bengaalse tijgers die er niet voor terugdeinzen om af en toe een olifantenkalf aan te vallen. Ook wilde buffel staat op hun menu, maar dat zijn gevaarlijke beesten met hoorns die wel twee meter lang kunnen worden. Maar tijgers zijn koppige beesten en dat beseffen ook de neushoorns, want die maken zich uit de voeten als ze de geur van de katten gewaarworden. In de enorme grasvlakte langs de Brahmaputra, die vanuit de Himalaya in Tibet via India naar de Stille Oceaan stroomt, zo’n 3000 km verderop, leven Indische otters vreedzaam naast neushoorns en dat is een unieke situatie. Koningscobra’s behoren er tot de gevaarlijkste jagers wegens het dodelijke gif dat ze hun prooien inspuiten, maar uit onderzoek blijkt dat ze zich meestal tot slangen beperken, alhoewel wilde zwijntjes – een soort waarvan men dacht dat ze uitgestorven was – regelmatig op het menu staan.
 

In januari begint het droogteseizoen in Assam en een paar maanden later loopt de temperatuur overdag vaak op tot 38 graden. Olifanten, en Bengaalse tijgers zoeken dan ondiepe plassen op om af te koelen en neushoorns blijken een voorkeur voor modderpoelen te hebben, want modder biedt een goede bescherming tegen insectenbeten. Begin juni staat de Brahmaputra op z’n laagst peil. De grasvlakten langs de oevers (ruim 30.000 km2 of de oppervlakte van België) zijn veranderd in droge woestijnen, branden hebben de laatste droge grassen tot as gereduceerd en de olifanten voeden zich met waterplanten, die ze eerst ontdoen van de modder. De rivier heeft een gemiddelde breedte van 3 km en voor dieren die niet kunnen zwemmen of vliegen is het een natuurlijke barrière die ze nooit overschrijden. Zo hebben de Hoelokgibbons (apensoort) op de zuidelijke oever van de Brahmaputra nog nooit de Gouden Langoeren (aapachtigen) op de noordelijke oever ontmoet.
 

In de loop van juni begint de moesson. Het is tijd voor de kuddedieren om droge plekken in de heuvels op te zoeken, want de gigantische graslanden worden in geen tijd overspoeld door het wassende water van de Brahmaputra. Herten en klein wild die worden ingesloten door het snel stijgende water, zijn een gemakkelijke prooi voor de Bengaalse tijgers…
 

2. Tiger Jungles
Ten zuiden van Mumbay ligt de Jungle van Centraal-India, een landmassa die zich uitstrekt tot aan het meest zuidelijke punt van het grote continent. Ze inspireerde Rudyard Kipling toen hij z’n Jungle Book schreef. De dieren die Mowgli er ontmoette (beren, wolven, panters) leven er ook vandaag nog, maar de Jungle is niet de sprookjesachtige plek uit Kiplings roman, maar een natuurgebied met een normaal ritme van leven en dood. Het is het rijk van de Bengaalse tijgers, de drie meter lange en 260 kg zware katten die er aan de top van de voedselketen staan. Maar voor dat voedsel moeten ze wel een inspanning leveren, want axisherten – hun lievelingskostje - komen er weliswaar massaal voor, maar ze hebben een uitstekend gehoor en een scherpe neus en bovendien zijn ze sneller dan de tijgers. Ze hebben ook een uniek waarschuwingssysteem om soortgenoten te alarmeren: ze stampen met hun voorpoot op de harde ondergrond.

Maar niet de Bengaalse tijgers zijn de gevaarlijkste bewoners van de jungle, want de Indische wilde honden, die in roedels van wel 40 exemplaren de streek onveilig maken, zijn een stuk efficiënter en kunnen ook veel grotere dieren makkelijk aan. Als in mei de waterplassen uitdrogen en water schaars wordt, installeren de Bengaalse tijgers zich langs de waterkant en laten ze de prooi naar zich toe komen. Da’s altijd makkelijker dan zelf te jagen bij temperaturen die oplopen tot wel 46°.
 

En mocht je je afvragen waar onze pauw vandaan komt, dan verneemt u dat in deze aflevering. In Rajastan leven de dieren nl. in het wild en spelen ze een grote rol in het signaleren van jagende luipaarden. Maar de meest indrukwekkende beesten in het gebied zijn de Indische leeuwen. Het zijn de dieren die in Rome in de arena’s werden gebruikt voor gladiatorengevechten en het verslinden van christenen en ze zijn een flink stuk groter, zwaarder en vooral indrukwekkender dan hun neefjes uit Afrika.