FILM
The Great Mouse Detective voert ons terug mee naar het mistige, mysterieuze Londen van 1893. Onder de fundamenten van het huis in Baker Street waar de beroemde detective Sherlock Holmes woont, resideert zijn muis-evenknie Basil (Barrie Ingham), enerzijds een briljante geest wanneer het op logische deductie aankomt, anderzijds sociaal gezien een rampzalige klungel, die zich onledig houdt met viool spelen, chemische experimenten en vooral de strijd tegen zijn aartsvijand, de rat Ratigan (Vincent Price). Ratigan noemt zichzelf graag professor, krijgt ongecontroleerde driftbuien als hij aan zijn rattenidentiteit herinnerd wordt, en deinst er niet voor terug om al wie hem dwars zit, aan de kat te voeren, die hij commandeert met een belletje. Zijn handlanger, de vleermuis Fidget (Candy Candido) met maar één poot, krijgt de opdracht om speelgoedmaker Hiram Flaversham (Alan Young) te ontvoeren. Afghanistanoorlog-veteraan Doctor Dawson (Val Bettin) vindt Flavershams dochtertje Olivia (Susanne Pollatschek) op straat, en hij kan Basil overtuigen om de zaak na te speuren, zeker wanneer Ratigan mogelijk bij de zaak is betrokken. De zoektocht leidt langs enkele louche cafés langs de Londense Docklands, een destructief bezoekje aan een speelgoedwinkel, tot aan de ultieme confrontatie met Ratigan, die het plan heeft opgevat om de muizenkoningin op Buckingham Palace te onttronen en zelf de macht over het Rijk over te nemen. Basil kan de aanslag op het nippertje verhinderen, en tijdens een spannende tocht die eindigt met een crash op Big Ben, gaan Basil en Ratigan uiteindelijk hun laatste duel aan.




The Great Mouse Detective is te situeren in de eerste schuchtere vernieuwingspogingen van het genre in de jaren '80, waaronder ook geslaagdere (The Black Cauldron) en minder geslaagde (Oliver And Co.) films terug te vinden zijn. Het grote publiek in de bioscoopzaal liet het echter terdege afweten, wat Basil en zijn vrienden noodgedwongen heeft doen terugplooien op een tweede leven in het video-circuit. De film is één grote transmutatie naar de dierenwereld van de wereld van Sherlock Holmes, iets wat de kleintjes niet dadelijk zullen vatten: Basil woont in Baker Street, speelt viool (zijn cocaïneverslaving is wijselijk uit het script verwijderd), Dawson is nagenoeg een anagram voor Watson,... alleen dr Moriarty is nergens te bespeuren, en er is gekozen voor een meer stereotiepe Disney-slechterik in de vorm van Ratigan, schitterend gevoict door slechterikken-veteraan Vincent Price. Stemacteur Barrie Ingham (Basil) heeft meer een TV-georiënteerde carrière achter zich, terwijl Val Bettin twee jaar geleden nog te horen was als de bisschop in Shrek die het huwelijk van prinses Fiona moest inzegenen. Buiten Price dus geen echte bekende namen op de voice-affiche. Regisseurs waren er echter in overvloed, want niet minder dan vier regisseurs (Ron Clements, Burny Mattinson, David Michener en John Musker) waren uiteindelijk nodig om het project tot een goed einde te brengen. Interessant is dat dit zowat de eerste film moet geweest zijn waarin een bescheiden stukje computeranimatie in werd verwerkt, namelijk de raderen van het mechanisme van Big Ben in de finale. Leuk maar intussen wel door de techniek achterhaald. Volwassenen zullen vooral de meerwaarde appreciëren van de referenties naar het werk van Arthur Conan Doyle, want het scenario is redelijk rechtlijnig én voorspelbaar, maar één of twee keer zit er toch wel eens een redelijk cartooneske gag in die je toch niet op voorhand had zien aankomen. Er zitten toch een paar scènes in die voor al te jonge kijkertjes niet echt geschikt zijn (cat eats mouse...) Maar door de beugel genomen is dit een amusant tussendoortje.




BEELD EN GELUID
Het beeld van deze film is net als de dvd gecropt, maar gelukkig slechts van 1.85 naar een aanvaardbare 1.78:1. In de periode dat deze Blu-ray in de Verenigde Staten verscheen, werden er sloten geld aangegooid tegen Diamond en Platinum-edities van films als Beauty And The Beast, terwijl deze film stiefmoederlijk behandeld werd. De film is dan ook een stuk meer grainy dan zijn soortgenoten, maar tegelijkertijd zijn de kleuren redelijk origineel bewaard zonder dat er digitale ruisonderdrukking of iets anders naars werd toegepast. De animatie doet meer aan de films van Don Bluth denken, wat van de film donkere en niet altijd voor kinderen geschikte prenten maakt. Ook zie je duidelijk dat deze film nog met de hand is ingekleurd, want er zitten soms subtiele kleurverschillen in opeenvolgende animatiecellen die op deze Blu-ray meedogenloos naar voor komen. Laten we het erop houden dat we voor deze Blu-ray vooral punten geven op de originaliteit van de presentatie. Er is een DTS-HD MA 5.1-trak voorzien die wat overkill is voor een film met de respectabele ouderdom van The Great Mouse Detective, waarbij het subwooferkanaal en de surrounds eerder aan de bescheiden kant zijn. Toch wordt in scènes zoals die in Big Ben zijn best gedaan om de effecten zo goed mogelijk te maximaliseren. Het had veel slechter kunnen zijn.




EXTRA'S
So you think you can sleuth? (4:41) is een kort historisch overzicht over detectivewerd door de eeuwen heen. The world's greatest criminal mind (2:00) is een flauwe opgewarmde karaoke-clip, en de enige redelijke extra, The making of The Great Mouse Detective (7:53), waar onder meer Vincent Price uitgebreid bij aan het woord komt, duurt te kort om te overtuigen.

CONCLUSIE
The Great Mouse Detective kwam voor de grote Disney-renaissance van begin jaren '90 en passeerde bijna geruisloos in de cinema's. En dat is jammer, want het is een film die na al die jaren zijn charme nog niet verloren is.