Na bundelingen van de beste Europese kortfilms, kinderfilmpjes en het kruim van het jonge Vlaamse filmgeweld, focust Selected Shorts 5 op de humor. Althans, daar schijnt de subtitel Comedy Shorts naar te verwijzen. Want in de praktijk zijn de verzamelde kortfilms op deze dvd vaak allesbehalve grappig. De meeste producties gaan nochtans uit van een centraal gegeven dat een rijke bron voor komische verwikkelingen zou moeten bieden: commentators die het ontwaken van een jongeman als een Olympische sport verslaan, het onverklaarbaar opduiken van een gigant en een dwerg in iemands leven, een kloonproces dat uit de hand loopt. Maar een mix van onervarenheid, een gebrek aan timing en onderontwikkelde scenario's, maken dat slechts twee filmpjes uit de collectie als volkomen geslaagd te benoemen zijn: Oedipus en Harvie Krumpet

Opvallend is dat de kortfilms afkomstig zijn uit amper een handvol landen. Het Verenigd Koninkrijk en Ierland zijn met drie producties het best vertegenwoordigd en komen als collectief ook kwalitatief het beste uit de hoek. De twee Noorse kortfilms op Selected Shorts 5 blinken dan weer uit in originele vondsten, die ze helaas niet kunnen rekken tot tien minuten. De dooddoener als zouden de woorden Duitser en humor nooit in dezelfde zin mogen voorkomen, schijnt te worden bevestigd door Meine Eltern. Maar wat dan gezegd van de francofone wereld, als je het belabberde niveau van de inzendingen uit België en Frankrijk voor ogen krijgt? De Amerikaanse kortfilm in de bundeling oogt niet verwonderlijk als een uit de hand gelopen commercial en Oscarwinnaar Harvie Krumpet heeft het grote voordeel dat de tijdrovende animatietechniek een solide scenario een must maakte.

Als de tien kortfilms die in Selected Shorts 5 verzameld worden werkelijk de grappigste, meest hilarische prenten zijn die de voorbije twee jaar het festivalcircuit afschuimden, dan moet je je vragen stellen bij zowel de toekomst van humor in film als bij de bekwaamheid van de jury's die prijzen op kortfilmfestivals uitdelen. Niettemin is het eens te meer een verademing dat de mensen achter het Internationale Kortfilmfestival van Leuven de moeite doen om dit ondergewaardeerde genre een podium te geven in het dvd-tijdperk. Het is alleen te hopen dat hun volgende selectie iets meer kritische geest aan de dag legt.



KORTFILMS
Home Game
Regie: Martin Lund
Stijn komt iedere dag te laat op zijn werk. Zijn dagelijkse strubbelingen met de alarmklok worden vakkundig becommentarieerd door twee verslaggevers, die een eigen commentaarbox hebben in Stijns kamer. Het idee achter deze Noorse kortfilm is origineel, maar de makers slagen er niet in het concept te rekken zodat het meer wordt dan een gimmick die op zijn best slechts twee minuten grappig is. Het voortdurende supportersgezang op de soundtrack werkt bovendien op de zenuwen. De ontknoping, in slow-motion en inclusief Chariots Of Fire-muziek, kan dan weer wel op goedkeuring rekenen. Winnaar van het Leuvens Kortfilmfestival in 2005.

Oedipus
Regie: RONG
Een jongeman verfrist het geheugen van de kijker betreffende Oedipus Rex alvorens de gruwelijke sequentie van gebeurtenissen op te sommen die zijn eigen leven in een kopie van de Griekse tragedie veranderde. Als het om komische timing gaat, is Oedipus ongetwijfeld de beste kortfilm van Selected Shorts 5. Het filmmakerscollectief RONG spreidt bovendien een intelligente regie tentoon en de hoofdacteur draagt de prent met verve op zijn schouders. Dat dialoog – of beter: monoloog – in rijmvorm is opgesteld, is niet altijd een pluspunt, maar de geestigheid van de verzen maakt veel goed. Won de begeerde BBC New Filmmakers Award in 2005.

Une Fameuse Journée
Regie: Jean-Marie Buchet
Twee mannen en een vrouw proberen er een mooie dag van te maken, tot het huis van de vrouw ineens verdwenen blijkt. De enige Belgische kortfilm uit de selectie blinkt uit in tenenkrullende slechtheid. Het tempo ligt retetraag en het ontbreken van muziek nagelt de doodskist definitief dicht. De dialogen zijn banaler dan die uit de slechtste soepserie – take your pick – en Buchet enige kunde van regie toedichten zou een buitenproportionele vergissing zijn. Het is overduidelijk dat de regisseur zich spiegelt aan Buñuels trage, surreële meesterwerk Le Charme Discret de la Bourgeoisie, maar hij faalt miserabel in de executie. Niettemin won Une Fameuse Journée de SACD-prijs op het BIFFF in 2005.

Meine Eltern
Regie: Neele Leana Vollmar
Maria Schönfeld schaamt zich voor haar ouders, die na 22 jaar in een saai, liefdeloos huwelijk gevangen zitten. Ze liegt haar nieuwe vriend dan ook voor dat ze liberaal en ruimdenkend zijn. Las de jongen echter een weekendje blijft slapen, moeten de ouders die schijn ophouden. Een overdaad aan plot en een te lange filmduur doden de charme die deze kortfilm had moeten hebben. Neele Vollmar bewijst echter dat ook vrouwelijke cineasten nu en dan talent hebben met een solide regie. Helaas mist het scenario een duidelijke focus en een evident doel, waardoor de kijker zich halverwege gestrand weet in Niemandsland. Winnaar van de publieksprijs op het prestigieuze festival in Clermont-Ferrand.

Coming-Out
Regie: Olivier Ayache-Vidal
Een man tracht een meisje dat hij zeven dagen geleden ontmoette te dumpen door een schokkende onthulling over zichzelf te doen. Het duurt vijf minuten eer die twist opduikt, en tegen dan is de aandacht van de kijker al zo verslapt dat het je geen barst meer kan schelen. Zoals de meeste Franstalige kortfilms van de voorbije jaren is een hip-realistische stijl belangrijker voor de cineast dan een degelijk scenario. De mislukte pogingen tot subtiele maatschappijkritiek en absurdisme hebben de allure van een brandend autowrak.



There Is An Extraordinarily Tall Man And An Extraordinarily Short Man That Follow Me Around Wherever I Go
Regie: Luke Franklin
Een man wordt van de ene dag op de andere achtervolgd door een reus van een vent en een dwerg. Omgaan met die bizarre situatie is niet eenvoudig. Het idee achter deze film zou een slamdunk moeten hebben opgeleverd, maar door de mogelijkheden van zijn premisse bewust te fnuiken via een simplistische aanpak, produceert Luke Franklin enkel een intrigerende bijna-film. Het ontbreken van een plot speelt de prent nog het meeste parten, waardoor de korte lengte – vijf minuten – nog als een lange zit aanvoelt. De te goedkope videostijl van de regisseur zet evenmin zoden aan de dijk.

Hopp
Regie: Magne Pettersen
Torbjorn woont onder een brug waarvan zelfmoordenaars zich met de regelmaat van de klok naar hun dood storten. Omdat de bevoegde diensten geen reling willen plaatsen, zet hij zelf maar prikkeldraad rond de brug. Zwarte Scandinavische humor is een van de pluspunten van Hopp, en één scène wekte zelfs een abrupte bulderlach op bij me, maar eens te meer wordt de premisse niet genoeg uitgewerkt om tien minuten aan op te hangen. De regie oogt daarenboven te 'clean' voor een onderwerp als het deze en een ronduit tegenvallende clou maakt dat de kortfilm nooit zijn potentieel waarmaakt.

The Morning Guy
Regie: Mark W. Gray
Een vrouw ontwaakt iedere zondag langs haar echtgenoot, de stem van een dagelijkse ochtendshow op de radio, die iets te nadrukkelijk opgaat in zijn job. Het gegeven van de film zou erg leuk zijn om een reeks korte commercials aan op te hangen, maar als onderwerp voor een kortfilm schiet het danig te kort. De humor zakt dan ook gaandeweg als een pudding in elkaar, en een korte opflakkering na drie minuten ten spijt, kabbelt The Morning Guy dan ook naar een onbevredigend einde toe. De regisseur is ongetwijfeld een vakman, maar om scenario's te schrijven zal hij nog veel brood mogen eten. Winnaar van de Canal+ Award op het Spaanse Cinema Jovefestival.

Dupe
Regie: Chris Waitt
Luie twintiger Adam denkt dé oplossing te hebben gevonden voor zijn groeiende afwas: hij koopt een kloonmachine en kopieert zichzelf. Maar zijn kloon is nog luier dan hijzelf. Het idee van Dupe werd eerder al geëxploreerd in de afgrijselijke langspeler Multiplicity, zodat je de makers beslist geen originaliteit kan aanwrijven. Gevoel voor komische timing heeft de regisseur gelukkig wel, zodat zelfs de meest voorspelbare scènes toch nog de aandacht vasthouden. De ontknoping zou met de gehanteerde verhaallijn altijd een probleem geweest zijn, en dus eindigt de kortfilm op een wrange noot. Dat weerhield Dupe er niet van een Schotse Bafta te winnen in 2005.

Harvie Krumpet
Regie: Adam Elliot
Aan de oppervlakte is er weinig grappigs aan het verhaal van Harvie Krumpet. Hij werd geboren in de jaren twintig in een arm houthakkersgezin in Polen, emigreerde naar Australië – waar hem het ene ongeluk na het andere overkwam – en belandde ten slotte in een tehuis voor Alzheimerpatiënten. Maar deze met stopmotiontechnieken gefilmde animatieprent balanceert knap op de dunne lijn tussen tragedie en komedie, en koppelt mooi geboetseerde plasticinefiguurtjes aan een zeemzoet, ontroerend script. Dialogen zijn er niet of nauwelijks, enkel de wijze voice-over van Geoffrey Rush, die dit Oscarwinnend verhaal het prestige geeft die het verdient.



BEELD EN GELUID
Zoals wel vaker gebeurt bij compilatie-dvd’s varieert de kwaliteit van het beeld aanzienlijk van filmpje tot filmpje. Over het algemeen is de kwaliteit vrij degelijk, maar in enkele filmpjes zijn digitale overzettingsfoutjes waar te nemen. De meest problematische facetten van de transfers zijn de contrasten en de te opvallende kleuren. De Britse en Ierse segmenten zijn als enige anamorfisch op de schijf gezet, maar ook bij de andere producties werd in ieder geval de originele aspectratio behouden. De soundtracks, allen in stereo, staan nogal luid op de disc, met verschillen in intensiteit van filmpje tot filmpje. Dialogen zijn altijd goed verstaanbaar, maar de mix blijft vrij vlak.

EXTRA'S
De dvd bevat enkel een korte digitale Infofiche per film, waarop de korte inhoud, cast & crew, en de gewonnen prijzen vermeld worden.

CONCLUSIE
Selected Shorts 5: Comedy Shorts koppelt twee prima humoristische kortfilms aan acht veel wisselvalligere pogingen. Kwaliteit is dan ook geen constante in deze verzameling, maar er circuleren genoeg goede ideeën en interessante mislukkingen rond om de kijkervaring op zijn minst fascinerend te noemen. Beeld en geluid zijn van een degelijk niveau, maar noemenswaardige extra's ontbreken.