:: BESPREKINGEN ::
DVDInfo.be >> Bespreking >> SHAWSHANK REDEMPTION, THE
SHAWSHANK REDEMPTION, THE
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2007-07-31
FILM
Bankier Andy Dufresne (Tim Robbins) wordt in 1949 veroordeeld tot tweemaal levenslang op verdenking van dubbele moord op zijn vrouw en diens minnaar, ondanks het feit dat hij zijn onschuld staande houdt. Hij is gedoemd om de rest van zijn dagen te slijten in de zwaarbewaakte Shawshank-gevangenis, waar schuld of onschuld van geen tel is. De gevangenisdirecteur, Norton (Bob Gunton) is een ziekelijk religieus man, die gelooft dat de enige weg naar verlossing te vinden is in de bijbel. Andy's eerste weken in de gevangenis zijn een hel, onder meer omdat een gewelddadige bende, de Zusters, regelmatig seksuele 'diensten' van hem verlangt. Gelukkig is er ook nog Ellis Boyd Redding (Morgan Freeman), Red voor de vrienden. Red is een handige jongen die zowat aan alles van buiten de gevangenismuren kan geraken, uiteraard tegen de nodige betaling. Je moet natuurlijk iets doen om te tijd te doden, want alle pleidooien van Red voor vervroegde invrijheidsstelling belanden zonder uitzondering in de prullenmand.



Wanneer Andy, Red en enkele vrienden als klusje een dak moeten teren, hoort hij hoe de hoofdbewaker, kapitein Hadley (Clancy Brown) erover klaagt dat hij een recente erfenis door zijn vingers ziet glippen ten voordele van de fiscus. Omdat hij per slot van rekening ex-bankdirecteur is, en de knepen van het vak kent, stelt hij de oorspronkelijk argwanende hoofdbewaker een financiele constructie voor zodat hij toch nog zijn geld kan behouden, en vraagt in ruil... enkele biertjes voor hemzelf en zijn vrienden. Hadley kan zijn oren niet geloven, maar gaat toch op het voorstel in, waardoor Andy aan respect en vertrouwen wint bij zijn medegevangenen. Wanneer Andy voor de zoveelste keer misbruikt wordt door de Zusters, slaat een dankbare Hadley hun leider zonder veel blikken of blozen kreupel.

Tot zijn grote verbazing wordt Andy de daaropvolgende maanden door tal van cipiers benaderd, die allemaal financieel advies komen vragen. Zelfs de directeur erkent Andy's talent, en laat hem een deel van de boekhouding van de gevangenis doen; het geld dat verdiend wordt met een door Norton uitgedokterd rehabilitatieproject, waarbij gevangenen buiten de muren van Shawshank als arbeidskracht (jawel, flink onder de prijs) worden ingezet, wordt door Andy beheerd, maar op verzoek van Norton gebeurt dit allemaal zonder medeweten van de fiscus. Voor hemzelf en zijn vrienden probeert Andy dagelijks het onmenselijke gevangenisregime te verlichten. Zo zet hij na lang aandringen een complete mediatheek op poten, met alles erop en eraan, en helpt hij ook zijn medegevangenen met het behalen van een diploma via schriftelijk onderwijs.

Enkele jaren later arriveert Tommy Williams (Gil Bellows) in Shawshank, een jonge kruimeldief met een haarcoupe zoals Elvis en het verstand van Eddy Wally. Hij klopt bij Andy aan om ook zijn diploma te behalen, en wanneer ze met elkaar vertrouwd geraken, vertelt Tommy dat hij ooit in de cel heeft gezeten met de echte moordenaar van Andy's vrouw, die daar nooit voor gepakt is geweest. Andy stapt met Tommy's getuigenis naar de directeur, maar die laat Tommy op gewetenloze wijze vermoorden door een van zijn bewakers. Als Andy immers zou vrijkomen, zou zijn zwarte boekhouding aan het daglicht komen, zelfs wanneer Andy hem strikte geheimhouding belooft. Om hem moreel te breken, laat Norton Andy enkele maanden (!) in de isoleercel gooien. Bij zijn terugkeer bij zijn medegevangenen lijkt Andy's wil totaal gebroken. Red vreest dat hij domme dingen gaat doen... Maar zelfs binnen gevangenismuren gaat hoop vaak een eigen leven leiden, en is er toch nog altijd een klein beetje gerechtigheid te bespeuren.



Films krijgen hun legendarische reputatie niet opgespeld tijdens hun reguliere doortocht door de bioscopen, maar slechts achteraf, meestal na een goeie campagne van mondelinge reclame, valt hen toch het succes te beurt die ze feitelijk verdienen. The Shawshank Redemption is het prototype van zo'n film; brak de film aanvankelijk geen potten, is die intussen doorgegroeid tot wat één van de beste films aller tijden wordt beschouwd, die al sinds jaar en dag op de eeuwige nummer twee-positie is gestrand op de toonaangevende Internet Movie Database, slechts van de toppositie gehouden door de eerste Godfather-film - een film die naar mijn bescheiden mening zeker niet de positie van absolute nummer één verdient, maar soit. In 2000 was mijn eerste bespreking voor DVD Info net de eerder uitgebrachte Universal-versie van deze film. De rechten zijn intussen vervallen, en Dutch FilmWorks heeft haar kans schoon gezien om deze film te kunnen toevoegen aan haar fonds van "Essential Cinema", waarin een hoop films terug te vinden zijn waarvan het essentieel-zijn discutabel is. Maar niet voor deze Shawshank Redemption, een fijngevoelig en doorleefd verhaal met een bijzondere, bijna magische plot, gedetailleerd uitgewerkte realistische karakters en een vleugje eeuwigheidswaarde. Drie decennia lang, gesymboliseerd door de posters die Andy achtereenvolgens in zijn cel heeft hangen (Rita Hayworth voor de jaren '50, Marylin Monroe voor de sixties en Raquel Welch voor het decennium 1970) zien we het regime in de gevangenis evolueren van een harde haast Spartaanse leefwijze tot een iets gematigdere koers waar directeur Norton graag mee uitpakt en waar rehabilitatie het sleutelwoord lijkt te zijn. Lijkt, want uiteindelijk verandert er bitter weinig, en vooral diegenen die niet op vervroegde vrijlating of samendrukbare straffen moeten rekenen, komen op het einde van de dag telkens weer in hetzelfde straatje zonder einde terecht.



De acteerprestaties zijn zonder meer verbluffend. de onderkoelde maar doorleefde act van Tim Robbins (Arlington Road, Mission To Mars,The Hudsucker Proxy) bewijst eens te meer dat hij een rasechte karakteracteur kan zijn, wanneer hij wil. Van een onzekere fish - een verse gevangene - die tot voorwerp van een loterij wordt gedegradeerd wie er het eerst gaat instorten ontpopt hij zich tot compassieuze medegevangenen die respect af kan dwingen van zijn mede-lotgenoten. De verandering in zijn personage weet Robbins heel geleidelijk te brengen, zodat je niet te zeer gebruskeerd geraakt door het tijdverloop. De intussen legendarische status van The Shawshank Redemption heeft de acteur een dijk van een erkenning gegeven, waardoor hij ook rollen aangeboden kreeg in kwaliteitsfilms als Mystic River, maar af en toe struikelt de man toch ook over kalkoenen van het genre Anchorman: The Legend Of Ron Burgundy en Austin Powers 2 aan, films die een acteur van zijn klasse best in maar héél kleine lettertjes of beter al helemaal niet op zijn CV vermeldt. Het verbale pingpongspel tussen hem en de zichzelf als ouwe rot bestempelende Morgan Freeman, die met zijn rol hier mogelijk de beste in een al zeer rijk gevulde carrière neerzet, getuigt van grote klasse, en geeft de film een vaart dat je nauwelijks door hebt dat deze meer dan twee uur duurt. The Shawshank Redemption straalt als een heldere komeet aan de hemel: zonder te moeten rekenen op dwaze verhaalkronkels zoals in Stephen Kings werk al wel eens binnensluipen, of een paranormale insteek zoals het thematisch zeer gelijkende The Green Mile, overigens ook van de hand van Frank Darabont, is het verhaal tegelijkertijd eenvoudig en toch verfijnd, met een plot waar uiteindelijk iedereen kunnen opgekomen zijn, maar waar King toch met de pluimen gaat lopen als schrijver van de oorspronkelijke novelle Rita Hayworth And The Shawshank Redemption. Ondanks zeven Oscarnominaties greep The Shawshank Redemption naast de prijzen; jammer, want zeker het scenario en de bijrol van Morgan Freeman zouden terecht geweest zijn.



BEELD EN GELUID
Zowat 7 jaar geleden kon U reeds de bespreking van de Universal-versie op deze site lezen. Nu de rechten in de handen van Dutch FilmWorks zijn beland, is ineens ook een nieuwe transfer gemaakt, die komaf moet maken met de imperfecties van de oude versie. Het kleurpatroon is ten opzichte van de oude versie iets naar beneden bijgesteld, wat voor een donkerder beeld zorgt, maar tegelijkertijd zijn de huidtinten er wat natuurlijker op geworden, en aan detaillering heeft de nieuwe transfer niet moeten inboeten. Wel is er af en toe een klein compressieprobleempje te zien, maar niets wat de scherpte en de detaillering in het gedrang brengt. Waar U wel mee zal moeten leven is dat het beeldformaat een ietsiepietsie is bijgeknipt van 1.85:1 naar 1.78:1, een minimale ingreep waar de compositie niet onder te lijden heeft. Wat niet zo in goeie aarde valt is dat de film slechts zes chapterstops telt, wat voor een film van dik door de twee uur eigenlijk niet aanvaardbaar is. Wie intussen ook de nodige bekendheid heeft verworven is componist Thomas Newman, die voor deze film een soundtrack heeft afgeleverd die in vele opzichten vergelijkbaar is met zijn minimale opzet voor American Beauty. Waar de Universal-versie alleen een 4.1-soundtrack bezat, vinden we hier zowel een Engelse Dolby Digital 5.1-track terug als een niet in de menuschermen te selecteren Dolby Surround 2.0-track, te activeren met de afstandsbediening. The Shawshank Redemption moet het meer hebben van de ingetogen sfeer en de opzet dan van groots klinkende subwooferscènes, maar toch heeft de 5.1-track dat streepje voor, dat onder meer de echo's in het gevangenencomplex een stukje dieper klinken.

EXTRA'S
De Universal-uitgave bevatte nog een bioscooptrailer, deze versie van Dutch FilmWorks bevat extragewijs helemaal niks. Uiterst jammer, omdat Universal tussen haar bare-bones release uit 2000 en het verlopen van de rechten in 2007 in onder meer Groot-Brittanië een buitengewoon mooi verzorgde 3-disc overladen met extra's heeft uitgebracht, waar we voorlopig hier alleen nog maar van kunnen dromen. Universal zou waarschijnlijk hier wel aan de nieuwe distributeur een prijs voor gevraagd hebben, wat tegen het principe van de goedkope Essential Cinema-reeks van Dutch FilmWorks indruist. Maar toch: extra's en Dutch FilmWorks, het blijft een moeilijk huwelijk.



CONCLUSIE
The Shawshank Redemption heeft nog altijd dezelfde eeuwigheidswaarde als weleer, maar heeft intussen de staat gekregen die de film verdient, ondanks het feit dat in de Oscaruitreiking van 1995 alle prijzen naar Forrest Gump gingen. Niet alle films uit de Essential Cinema-collectie zijn even essentieel, maar deze Shawshank Redemption is dat zeer zeker wel.


cover




Studio: Dutch FilmWorks

Regie: Frank Darabont
Met: Tim Robbins, Morgan Freeman, Bob Gunton, William Sadler, Clancy Brown, Gil Bellows, James Whitmore

Film:
9/10

Extra's:
0/10

Geluid:
8,5/10

Beeld:
8,5/10


Regio:
2

Genre:
Drama

Versie:
Benelux (NL)

Jaar:
1994

Leeftijd:
12

Speelduur:
136 min.

Type DVD:
SS-DL

Barcode:
8715664046609


Beeldformaat:
1.78:1 anamorfisch PAL

Geluid:
Engels Dolby Digital 5.1
Engels Dolby Surround 2.0

Ondertitels:
Nederlands
Extra's:
• geen

Andere recente releases van deze maatschappij