Greatest Military Clashes: Sherman vs Tiger & Messerschmidt vs Spitfire is een documentaire over wapensystemen. De uitkomst van militaire confrontaties in de ruime zin van het woord tussen Geallieerden en nazi’s tijdens W.O.II is in deze film niet aan de orde. Wél wordt aandacht besteed aan de technologische vooruitgang die in het begin van de jaren veertig aan beide zijden werd geboekt, met name inzake tanks en gevechtsvliegtuigen en wordt aan de hand van specifieke tests nagegaan in hoeverre beide kampen aan elkaar gewaagd waren.

 

In de eerste helft van de documentaire worden de Duitse Tiger-tank en de geallieerde Sherman-tank met elkaar vergeleken op essentiële en strategisch belangrijke kenmerken, want die kwamen tegenover elkaar te staan bij de invasie van Normandië. In 1942 liep in Duitsland de eerste Panzerkampwagen 6 van de band, bij de tegenstander bekend onder de naam Tiger. Het was een zwaar bepantserd en hoekig voertuig met een stevige schietkoepel die 88 mm-munitie op de vijand afvuurde van op een afstand van 1350 meter. Een vijandelijke tank die getroffen werd was onherroepelijk verloren, inclusief de bemanning. De Amerikanen ontwikkelden de M4 Sherman-tank, een voertuig dat maar half zo zwaar was wegens een dunner pantser en een kleiner volume en dat een vijandelijk doel tot op 250 meter moest naderen opdat de veel minder krachtige munitie enige impact zou hebben. Qua vuurkracht waren beide tanks niet te vergelijken: de Tiger was met voorsprong het gevaarlijkste wapen. Maar door z’n gewicht kwam de Tiger ook minder snel vooruit en was de wendbaarheid beperkt. Op natte en moerassige bodems reed de Duitse tank zich makkelijk vast in de modder en bovendien was de motor onbetrouwbaar. Maar veilig was ze wel: de Sherman slaagde er zelden in om het harde pantser te doorboren. Alleen de achterkant was minder beschermd en dus kwetsbaar. De Sherman had evenwel een ander voordeel: het was een tank die grotendeels met bestaande auto-onderdelen werd gebouwd en dus was het productieritme hoog. In totaal bouwden de Amerikanen ruim 50.000 stuks. Een vernielde Sherman kon binnen 36 uur vervangen worden door een gloednieuw of hersteld exemplaar. De Duitse Tiger was een nieuw en uniek ontwerp. Reserveonderdelen waren schaars, herstellingen kostten tijd en het productieproces was ingewikkeld. De Duitsers bouwden er in totaal zo’n 1400.

 

 

De Bitse Spitfire en de Duitse Messerschmidt traden tegen elkaar in het strijdperk in de Battle of Britain, Hitlers poging om Engeland op de knieën te dwingen en Europa volledig in zijn macht te krijgen. De Duitse Messerschmidt was een hoogwaardig technologisch gevechtsvliegtuig: het was zeer wendbaar en had krachtige kanonnen aan boord, maar de dode hoek achter de piloot – hij werd in de rug beschermd door een dik stalen schot – beperkte de achteruitkijkcapaciteit. Messerschmidt-piloten gaven er dan ook de voorkeur aan om de vijand te achtervolgen in plaats van zelf te worden achtervolgd. Qua snelheid waren beide gevechtsvliegtuigen aan elkaar gewaagd. De Spitfire was iets sneller, maar niet snel genoeg om geroutineerde Duitse piloten af te schudden. Bovendien was het Britse toestel heel wendbaar en sneller door de bocht dan de Messerschmidt, wat een belangrijk strategisch voordeel kon opleveren. Het Duitse gevechtsvliegtuig had als nadeel dat de brandstoftank vrij klein was. Gevechten mochten hooguit een kwartier duren, daarna ging het rode lampje branden. De Messerschmidt had een krachtige injectiemotor, maar door de hoekige vorm van de vleugels ging het toestel vaak trillen bij maximum snelheid. Weinige piloten durfden dat risico aan. De Spitfire had een krachtige motor, maar de brandstof werd via een carburator ingebracht. Tijdens een normale horizontale vliegbeweging leverde het toestel perfecte prestaties, maar wanneer het een loep maakte of gewoon vertikaal omlaag dook, bleef de brandstof tegen de bodem van de carburator plakken en ging de motor sputteren. Wanneer het toestel opnieuw horizontal ging vliegen kreeg de carburator een nieuwe lading brandstof toegediend en verslikte de motor zich: hij viel uit!

 

 

In Normandië schakelden de Duitse Tiger-tanks de Shermans met bosjes uit. Tijdens één van de grote confrontaties verloren de Geallieerden 300 exemplaren op één dag. In de lucht ging het er hard aan toe. De Britten – die er op dat moment alleen voorstonden - Amerika had Japan en Duitsland nog niet de oorlog verklaard – vochten met man en macht om het Duitse gevaar te bezweren. Uiteindelijk gooide Hitler de handschoen in de ring: hij had begrepen dat Engeland op die manier niet te bedwongen was.

 

De makers van Greatest Military Clashes: Sherman vs Tiger & Messerschmidt vs Spitfire deden een beroep op specialisten om na te gaan welke positieve eigenschappen de toestellen hadden en welke hun minpunten zijn. Gesprekken met Britse en Duitse piloten en tankcommandanten van toen gaan over hun ervaringen met het eigen materieel en met dat van de tegenstander. Ze testen ook elkaars materieel uit. Originele footage over de strijd in Normandië en boven het Kanaal dient ter illustratie van de beweringen en de resultaten. Voor de ultieme test is gebruik gemaakt van een simulator en zien we hoe een Duitse Messerschmidt de achtervolging inzet op een Britse Spitfire. De uitkomst is belangrijk voor de eindconclusie die vooral techneuten zal interesseren, hoewel sommige originele opnamen wel heel erg spannend zijn voor een ruimer publiek.

De documentaire bevat zwart-witopnamen uit W.O.II en dat heeft uiteraard de bekende gebreken. De recente opnamen zijn zo goed als perfect qua scherpte, detail en zwartniveau. De soundtrack is ondersteunend.

Greatest Military Clashes: Sherman vs Tiger & Messerschmidt vs Spitfire is een documentaire die vooral technische informatie bevat. Hij lijkt een beetje op een reportage van Testaankoop, maar de verhalen van Britse en Duitse betrokken én het oorspronkelijke beeldmateriaal zijn interessant en de moeite van het bekijken waard.