SHREK - THE WHOLE STORY (BLU-RAY)
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2011-01-09
FILM
De filmquadrilogie die aanvankelijk bedoeld was om de concurrentie (zoals Disney) eens goed te kakken te zetten, werd onverwacht een hit. Het eerste deel kaapte de Oscar voor beste animatiefilm weg en is zelf een franchise geworden, zij het dat ze wellicht iets minder geschikt is voor de kleinere kijker, die de dubbele bodems en grappen van de film zullen ontgaan. De franchise ontvouwt zich als het verhaal over één groene griezel (Shrek) en zijn ongewenste compagnon de route, de sprekende ezel (Donkey), die op queeste moeten om een prinses te redden (Fiona). En ja, de lelijke ogre en de prinses worden verliefd op elkaar, ze moeten officieel zijne Groenheid voorstellen aan Fiona's ouders (Lilian en Harold), ze ontmoeten onderweg hun nieuwe vriend, de flamboyante Puss in Boots, waarna ze op zoek gaan naar de jonge Koning Arthur... Gaandeweg wordt de film gevuld met zowat alle sprookjesfiguren van Grimm en Andersen samen, die onze protagonisten ergens voor de voeten lopen, en uiteindelijk hebben we na vier films een prachtige synthese van wat het fictieve sprookjesland Far Far Away zo allemaal aan inwoners zou kunnen bevatten. De hele reeks is doorspekt met anachronismen, oneerbiedige humor en cynische oneliners, maar evolueert uiteindelijk toch tot een consistent geheel. Ik ga de films daarom niet apart quoteren maar een algemeen cijfer geven, omdat de wederzijdse invloed onmiskenbaar is.
FILMS
Shrek
Shrek (Mike Myers) is een ogre. Een watte? Een OGRE! Een groen, kaal, lelijk en vooral stinkend wezen dat in zijn moeras woont en daar liefst van al met rust wordt gelaten. Maar zelfs dat wordt hem niet gegund, want de boosaardige en grrrrrrrrrote Lord Farquaad (John Lithgow) is bezig met alle sprookjesfiguren uit zijn land te verbannen en ze als politieke vluchtelingen in Shreks moeras te dumpen. Shrek krijgt het op zijn heupen en reist samen met de babbelzieke ezel Donkey (Eddy Murphy) naar Duloc om zijn moeras terug te eisen. Lord Farquaad, die dringend op zoek is naar een bruid, gooit het met de groene engerd op een akkoordje: als hij prinses Fiona (Cameron Diaz) uit een door een draak bewaakt kasteel kan bevrijden, krijgt hij zijn moeras terug en voor hem alleen. Fiona weet niet wat ze ziet als Shrek en Donkey haar twee redders blijken te zijn? Zijzelf kunnen ook alleen maar hartelijk lachen om het misverstand. Shrek escorteert Fiona naar Lord Farquaad, maar onderweg blijken de twee iets voor elkaar te voelen.
Shrek is losjes gebaseerd op het kinderboek van William Steig, gekruid met een paar hedendaagse knipogen naar o.a. blinddateshows, Disneyland en The Matrix. Alhoewel het net het concept van de film is om de klassieke sprookjes van Andersen en Grimm een beetje oneerbiedig in het belachelijke te trekken, volgt Shrek uiteindelijk zélf toch de regels van het klassieke sprookjesverhaal, compleet met een en-ze-leefden-nog-lang-en-gelukkig-einde. Na een reeks ongelofelijke missers betekende de film ook een comeback voor de recent in artistiek slechte papieren verkerende Eddie Murphy, die met zijn flamboyante vertolking als Donkey de show steelt en ons voor even misbaksels als Pluto Nash doet vergeten. De manier waarop Mike Myers de eeuwige knorpot Shrek neerzet, is één van zijn betere prestaties, alleszins beter dan zijn afschuwelijk slecht konijnenbakkestypetje Austin Powers. Soit, de critici waren wild van het concept en beloonden Shrek met een Oscar voor beste animatiefilm. Is Shrek misschien inhoudelijk niet echt vernieuwend, het blijft vooral een benchmark op het vlak van CGI, waarmee Dreamworks en vooral Pacific Data Images groots hebben weten te scoren. Naast de klassieke score van Harry Gregson-Williams bevat de soundtrack eens niet de afgezaagde held-staart-naar-de-horizon-liedjes zoals de meeste Disneys, maar een frisse popmix met onder meer Smash Mouth, Willie Nelson, Herb Alpert, Eels, Joan Jett, The Proclaimers en de Baha Men. Dé topsong waarvoor u deze film moet zien is echter Hallelujah van Leonard Cohen in de hartverscheurende versie van Rufus Wainwright.
Shrek 2
Het zit er bovenarms op tussen het pasgetrouwde stelletje Shrek-Fiona. Bij hun thuiskomst, na hun huwelijksreis, stellen ze niet alleen vast dat Donkey van hun gezellig hutje in het moeras een ezelsstal gemaakt heeft, er arriveert bovendien een uitnodiging van de ouders van Fiona om kennis te maken met hun kersverse schoonzoon. Shrek meent - terecht - dat het volk in Far Far Away niet opgezet zal zijn met twee ogres als troonopvolgers. Desondanks, omdat vrouwen nu éénmaal toch altijd het laatste woord hebben, reizen Shrek, Fiona en Donkey naar het mondaine Far Far Away. Terwijl de bevolking nog aan het bekomen is van de schok van de eerste kennismaking, laten Shrek en zijn schoonvader, koning Harold (John Cleese), tijdens het diner openlijk hun afkeer voor elkaar blijken, hoe hard koningin Lilian (Julie Andrews) ook probeert de brokken te lijmen ten einde haar man zich te laten verzoenen met de geliefde van zijn dochter. Harold wordt bovendien bedreigd door de Fairy Godmother (Jennifer Saunders), die niet echt opgezet is met het feit dat haar zoon, Prince Charming (Rupert Everett), die normaal de aanstaande van Fiona moest worden, in de toren van de draak in plaats van de prinses een gender-confused wolf (Aron Warner) heeft aangetroffen. De Fairy Godmother, die de grootste industriële speler is op het vlak van toverdrankjes en toverspreuken in Far Far Away, schijnt bovendien op de hoogte te zijn van één of ander geheim dat Harold angstvallig tracht te bewaren. Harold doet daarom een beroep op de huurmoordenaar Puss In Boots (Antonio Banderas) om Shrek om zeep te helpen. De zelfingenomen kater blijkt echter geen partij voor de ogre en zijn trouwe ezel, en uit dank sluit Puss zich aan bij Shrek in een poging om een middel te vinden om Fiona's hart terug te winnen.
De immens populaire en met een Oscar bekroonde Shrek krijgt met deze sequel zijn langverwachte vervolg. Sequels zijn altijd een beetje erop of erover: ofwel verwordt zoiets tot een waterig afkooksel van het eerste deel, ofwel voegt men aan het origineel een overtreffende trap toe. Shrek 2 is gelukkig in dat laatste geval: wie het eerste deel al goed vond - nagenoeg iedereen dus - zal in de wolken zijn over dit tweede avontuur. Het eerste deel bevatte een paar emotionele momenten, voor dit tweede deel is éénduidig gekozen om de kaart van de humor en de snel op elkaar volgende gags te trekken. Wat Shrek 2 zo goed maakt, is dat ook nu weer de humor op verschillende niveaus werkt. De film is nog geen vijf minuten bezig of we hebben al persiflages gezien op The Little Mermaid, The Lord Of The Rings en Spiderman. En gelukkig is dan het kruit nog niet verschoten: in de eerste film was het themapark in DuLoc één grote pastiche op Disneyland; dit keer: hoe meer Shrek en zijn gezelschap Far Far Away binnentrekken, hoe meer deze stad de aanblik krijgt van een sprookjesversie van Hollywood, inclusief de villawijken, de red carpet events en uiteraard de gigantische witte letters op de heuvelrug.
Desondanks is en blijft de wereld van Shrek een wereld van sprookjesfiguren: de Schone Slaapster valt al slapend uit een koets bij het koninklijke bal, kapitein Haak speelt piano in een louche kroeg en de Wolf worstelt nog altijd met zijn geslachtskeuze, wanneer hij zich alweer uitdost in het nachthemd van Grandma. De gelaagde humor wordt ook in vele gevallen aangereikt door de topcast van stemacteurs die voor dit tweede deel is opgetrommeld. Zo refereert John Cleese als King Harold duidelijk naar zijn rol als Basil Fawlty in Fawlty Towers wanneer hij zich tegen zijn echtgenote (Julie Andrews) beklaagt over de wonde aan zijn been met de bedoeling de aandacht van de netelige discussie af te leiden. Dé acteur die echter aan deze film het meeste bijdraagt is zonder twijfel Antonio Banderas, die met zijn interpretatie van Puss In Boots een erg geslaagde persiflage van zijn Zorro-rol in The Mask Of Zorro brengt. Mike Meyers, Eddie Murphy en Cameron Diaz hebben zich in deze tweede editie bovendien hun personages veel meer eigen gemaakt, waardoor je hun karaktertrekken veel beter kan inschatten en daardoor enorm kan sympathiseren met de diverse karakters, wat een erg sterke troef is bij films als deze.
Voorts zie je in deze prent bij een tweede of derde visie nog steeds nieuwe grappen in de verschillende opschriften en pictogrammen die het decor sieren; in de travestietenbar The Poison Apple hangt er bijvoorbeeld een reclamebord voor het "Unhappy Hour" en brengt een bordje de klant op de hoogte dat "No Skin, No Bones, No Service" het huismotto is. Andere ingrediënt dat van de reeks Shrek een buitenbeentje in de animatiefilms maakt is het gebruik van een soundtrack met popdeuntjes (waaronder David Bowie en Counting Crows), alhoewel met Jennifer Saunders' personage ditmaal ook één van de nevenkarakters in zingen uitbarst op het moment dat ze zichzelf en haar onderneming aan Fiona voorstelt. Ook zien we diverse nevenfiguren uit het eerste deel hun hilarische rentree maken, zoals de Draak, Pinocchio, de Wolf en de drie Biggetjes, de Drie Blinde Muizen en uiteraard de Gingerbread Man. De manier waarop die toch op een functionele manier in het verhaal worden ingepast, geeft aan dat ze niet louter figureren ter versiering of ter versterking van deel 1 zijn. Shrek 2 is dus minstens even goed als zijn voorganger, zo niet beter, maar om de film ten volle te kunnen appreciëren is enige voorkennis over deel 1 geen overbodige luxe.
Shrek The Third
Prince Charming is na zijn beschamende vernedering uit Shrek 2 gedoemd om de rest van zijn leven in achteraftheatertjes te slijten en brengt er een opvoering waarin hij eindelijk het groene monster Shrek (Mike Myers) te grazen neemt. Zijn laatste kans op de troon van het sprookjesachtige Far Far Away krijgt hij wanneer hij een paleiscoup leidt van boze sprookjesfiguren die het beu zijn om eeuwig en drie dagen de slechterik te spelen. Shrek zelf kan zich intussen maar moeilijk inpassen in de hofhouding en als koning Harold overlijdt, laat hij zijn zwangere vrouw Fiona achter en trekt met zijn spitsbroeders Donkey en Puss In Boots de wijde wereld in op zoek naar zijn verre neef Arthur (Justin Timberlake), die eventueel in zijn plaats de troon kan bestijgen. In de privékostschool in Worcestershire vindt hij Arthur terug, de voetveeg van de school, die door steekspel-jock Lancelot (John Krasinski) als oefenmateriaal gebruikt (of misbruikt) wordt en die zelfs door de dorks gepest wordt. Min of meer tegen de zin van Arthur kan Shrek hem meeslepen en met behulp van de ietwat overspannen tovenaar Merlin (Eric Idle) keren hij en zijn vrienden terug naar Far Far Away. Daar zijn prinses Fiona en haar vriendinnen, de getatoeëerde nimf Sneeuwwitje, een kuiszieke Assepoester, een aan narcolepsie lijdende Doornroosje en een Rapunzel met een postiche samen met schoonmoeder Lillian en de verdwaalde travestiet Doris (Larry King), van de baby shower weggerukt en in de cel beland. Prince Charming heeft grootste plannen om een show te geven waarin hij definitief met Shrek afrekent, maar hij zou natuurlijk graag het originele monster te kakken zetten.
Alhoewel de makers van Shrek nu al voor de derde keer uit hetzelfde vaatje, of moeten we zeggen uit hetzelfde zompige moeras tappen, zit er blijkbaar nog geen sleet op de formule. Het scherpe randje is er echter na drie keer duidelijk af en ook al blijft het leuk om te zien hoe de scenaristen de klassieke sprookjes op de hak nemen, wat een paar leuke scènes oplevert - Doornroosje heeft narcolepsie en Cinderella de poetsziekte! Pinokkio denkt er niet aan om geen gebruik te maken van de mogelijkheid om niet te opteren voor geen zevendubbele ontkenning en probeert er zich uit te kletsen om maar niet te moeten liegen - is het verhaal vrij braaf en voorspelbaar. De makers verdienen wél bewondering omdat ze niet alleen uit de Eddy Murphy en Mike Myers, maar zelfs uit een uitgedroogde druif als Justin Timberlake aanvaardbare prestaties weten te persen - en dat laatste toch nog voor elkaar krijgen is een speciale honorary Oscar waard. Inhoudelijk en qua inspanning os dat ongeveer gelijkwaardig aan laten we zeggen het complete oeuvre van Stanley Kubrick of zo. De computeranimatie ziet er zelfs beter uit dan in de vorige twee installaties: bij Shrek is ongeveer elke leverplek onderscheidbaar. Er wordt iets té hard geprobeerd om hip te zijn: verschillende Saturday Night Live-comediennes zijn gecast als het theekransje van Fiona, met Larry King als de odd one out. De kindertjes zullen - als ze zich na deze film al niet afvragen waar de kleine ogertjes vandaan komen - echter helemaal niet snappen wat een verklede vent tussen de vriendinnen van Fiona komt uitvreten, en waar de vorige twee films nog een beetje het spoor van high brow en low brow comedy konden bewandelen, is die laatste component nu wat afwezig; Shrek 3 is een beetje kinderachtiger en beslist minder charmant dan zijn voorgangers, alhoewel acteurs als Antonio Banderas en Eddy Murphy aanvaardbare prestaties neerzetten. Shrek The Third mist duidelijk een antagonist. Na John Lithgow en Jennifer Saunders in de eerste twee delen is het nogmaals opvoeren van sideshow Charming een beetje van het goede teveel, en het mobiliseren van een paar uitgerangeerde vilains uit de films van de concurrentie doet niet wat ervan wordt verwacht, alhoewel kapitein Haaks insinuatie dat Wendy's kind een bastaardje van Peter Pan zou zijn me heeft doen schateren. Ook heeft Eric Idle niet het charisma van een John Cleese die een draagbalk was voor de tweede prent, maar die nu al na vijf minuten verhuist naar de kikkerhemel. Muzikaal een artiest als Rufus Wainwright inruilen voor een paar Paul McCartney-afdragertjes (Live And Let Die? puh-leeeze!) maakt het geheel ook beduidend minder hip. Ondanks het feit dat Shrek The Third misschien een beetje een anticlimax lijkt na Shrek en het in sommige aspecten zelfs betere Shrek 2, is het toch een bekijkwaardige film.
Shrek Forever After
Waar Shrek vroeger de schrik van het moeras was die de dorpelingen met zijn trademark gebrul de stuipen op het lijf kon jagen, is hij verworden tot een brave huisvader en als zijn zijn avonturen uit de vorige films al één ding bewerkstelligd hebben, dan is het dat de toeristen tegenwoordig per bus worden aangevoerd om Shrek op de meest gênante momenten op de gevoelige plaat vast te leggen. Gelukkig heeft hij de liefde van zijn kinderen nog. Alhoewel. De playdates met de horribele mutanten die Donkey heeft voortgebracht hangen hem stilaan de oren uit, telkens hij een modderbad of een martini met een oogbal tot zich wil nemen, moet Shrek uitrukken voor een verstopt toilet, en wanneer er op de eerste verjaardag van zijn kroost een verwend mannetje komt zeuren of hij zijn bekende brul nog eens wil brengen, krijgt Shrek helemaal een inzinking. In een onbewaakt ogenblik bedenkt hij dat hij Fiona misschien beter nooit uit de toren had gered. De martiale perikelen worden alvast afgeluisterd door de nare dwerg Rumplestiltskin (Walt Dohrn), die nog een eitje met Shrek te pellen heeft omdat die hem op het laatste nippertje de kroon van Far Far Away heeft gekost. Rumplestiltskin stelt voor Shrek een contract op waardoor hij nog eens één dag als ogre het zwijn kan uithangen zoals in de goeie oude tijd. Zoals iedereen die met Rumplestiltskin contracten afsluit achteraf tot zijn schade en schande ondervindt, staan er echter kleine lettertjes in de overeenkomst, in dit geval dat Rumplestiltskin in ruil een dag uit het verleden van Shrek krijgt. De sluwe gnoom kiest hierop de dag waarop Shrek geboren werd, waardoor Shrek in een universum terechtkomt waar zijn vrienden hem niet herkennen en Rumplestiltskin sinds jaar en dag de plak zwaait. De enige exit clause uit het wurgcontract is dat Shrek True Love's First Kiss kan krijgen, maar da's minder makkelijk dan het lijkt, want ook Fiona kent in dit parallele universum Shrek niet en is een verbitterde clanleidster geworden die tevergeefs op de ridder op zijn paard wacht. Puss in Boots is Fiona's vadsige gezelschapsdier geworden en in die boots past hij al lang niet meer. Oh, en bovendien moet Shrek één en ander rechtzetten vóór middernacht, want dan heeft hij contractueel gezien zijn dag gehad en houdt hij op te bestaan.
Sharpen your pitchforks, 'cuz Shrek is back in town. Het is verbazend dat na drie delen van de fantasy, waarin Shrek geleidelijk is verworden tot een gedomesticeerde brave huisvader, toch nog een frisse invalshoek voor het scenario kon worden gevonden om de scoretabellen weer op nul te zetten en het verhaal een doorstart te geven. Zo'n trucje met parallelle universa en dergelijke werkt natuurlijk maar één keer, maar deze Shrek-Goes-Back-To-The-Future zit perfect georchestreerd ineen. Enerzijds is het geinig om te zien hoe het de intussen grote nevencast, waaronder Pinokkio en Gingerbread Man, is vergaan in deze wereld zonder Shrek, anderzijds is men slim genoeg geweest om Prince Charming na twee open doekjes te bedanken voor bewezen diensten, en heeft Shrek met de redelijk onbekende Rumplestiltskin, geweldig gevoicet door Walt Dohrn, opnieuw een tegenstander van formaat - zij het het onderdeurtjesformaat. Het vierde deel moet het beduidend minder hebben van de referenties uit de populaire cultuur, en door de vier vorige films is het Far Far Away-universum op zich rijk genoeg geworden om met alleen al de wetmatigheden aldaar te kunnen spelen om een op zichzelf staande film te kunnen creëren. Alle puzzelstukjes vallen als het ware op hun plaats: als je je halverwege de film mocht afvragen waar de draak naartoe is die het kasteel van Fiona volgens de legende moest bewaken, die krijgt op het einde in de grootse finale nog een part toebedeeld.
BEELD EN GELUID
Paramount heeft de vier Shrek-films gebundeld in een pakketje om u tegen te zeggen. De enige tot nog toe uitgebrachte film op Blu-ray was Shrek The Third. De verschillen daarmee zijn nauwelijks merkbaar en die benaderde al de perfectie. De beeldkwaliteit van de vier films is goed, wordt gaandeweg beter en vooral bij de eerste twee films is de enige beperking de staat van het bronmateriaal, waaruit nog maar eens mag blijken dat computeranimatie in pakweg tien jaar tijd ongelofelijk geëvolueerd is. De hele set leest als een kleurrijk sprookjesboek, waarin zelfs de levervlekken van Shrek in de loop der tijd meer geprononceerd zijn. Deze evolutie kan je ook merken in onder meer de textuur van de pels van Donkey en Puss en in de hoeveelheid aandacht die aan de achtergronden wordt geschonken. Het gebruik van belichting is ook erg pleasing to the eye, waardoor in deel 3 de schimmige bar waarin kapitein Haak en zijn vrienden hun avondeten bijeen pingelen en in deel 4 het moeras waarin Fiona haar rebellen huist, enorm fijn overkomen, meer gedetailleerd dan bijvoorbeeld het kasteel met de draak uit deel 1. Dat de afwerking gradueel beter wordt, is echter nog het best te zien in de compleet foutloze transfer van Shrek Forever After, die op technisch vlak zelfs de concurrentie met de Pixar-films aankan. De geluidstrack is voor deze vier delen herwerkt naar een Dolby TrueHD 7.1 lossless soundtrack, die helemaal opnieuw op punt is gesteld. De dialogen klinken helder - zelfs het geratel van Donkey - de geluidseffecten zijn goed gericht,want van de overval in het bos door de Merry Men in de eerste film tot en met de vernietiging van de bal in het paleis van Rumplestiltskin in de laatste film komen de surrounds dynamisch tot leven en wordt er een lekker vette lage subwoofer doorheen geweven. Ook wordt er erg veel aandacht geschonken aan de muziek, met naast de score van Harry Gregsson-Williams, die voor de vier delen tekende en een mooie consistente reeks persoonlijke thema's aan het geheel toevoegde, niet dadelijk obtrusieve popsongs van onder meer Rufus Wainwright, The Proclaimers en zelfs The Carpenters. Maar daarnaast zijn de hoogtepunten niet te tellen: Shreks nachtmerrie waarbij zijn huis overspoeld wordt door baby's in de derde film, het uit de hand lopende verjaardagsfeestje in de vierde film waarvoor het audiodepartement zijn best heeft gedaan om ons die vanuit Shreks standpunt te laten beleven... er komt echt geen einde aan.
En voor wie het mocht aanbelangen: Dreamworks is blijkbaar de énige filmmaatschappij die op de hoogte is dat Nederlands en Vlaams niet hetzelfde zijn, zodat ze niet alleen aparte audiosporen aanbieden, maar zelfs aparte ondertitelingssporen.
EXTRA'S
Jammer genoeg zijn de extra's, op die van Shrek Forever After na, een afknapper. Niet alleen de extra's van de dvd-versies zijn grotendeels niet meer terug te vinden, ook die op de Blu-ray van deel 3 hebben plaats moeten ruimen voor nieuwe ongein. Op een grote making-of-documentaire is het dus nog even wachten.
We zullen eerst even overlopen welke extra's de eerste vier schijven gemeenschappelijk hebben: ze bevatten mooi geanimeerde menu's die thematisch bij elkaar aansluiten. Alle vier de films zijn voorzien van een Picture-in-Picture-commentaartrack "The Animator's Corner", een standaardsupplement dat bijna op elke Dreamworks-titel terug te vinden is, waarin we in een klein schermpje het volledig productieproces van de film kunnen volgen, inclusief het werk van de digitale tekenaars, de stemacteurs, kleurenstudies, de muziek en natuurlijk de bijzonder amusante bezigheid van het bijeen pennen van het scenario met een paar sprookjesboek onder de arm die dringend door de mangel moeten worden gehaald. De track is inhoudelijk zéér goed. Ook op alle disks treffen we een Shrek's Interactive Journey aan, een aanklikbare kaart waarop we getrakteerd worden op artwork, stukjes making-of, technische overpeinzingen, referenties naar populaire cultuur en dienst meer. Een indexfunctie was handig geweest. Laatste gemeenschappelijke feature is de fameuze DreamWorks Animation Jukebox, waarin je je aan een hoop meezingers uit andere Dreamworks-films kan verwachten.
Vervolgens bevat elk van de films nog een spotlight-documentaire. Hierin komen de vier hoofdrolspelers aan de beurt die telkens het grootste deel van de respectievelijke hoezen van de films sieren. In de eerste Shrek-film is dat Spotlight on Donkey (12 min.), in de tweede komt Spotlight on Puss In Boots (11 min.) aan de beurt, op deel 3 is het Fiona die in Spotlight on Fiona (10 min.) in de schijnwerpers staat, en the man himself is bewaard voor deel 4, Spotlight on Shrek (14 min.). De filmpjes bevatten bijdragen van de respectievelijke stemacteurs (Eddie Murphy, Antonio Banderas, Cameron Diaz en Mike Myers) die praten over hoe ze hun personage karaktertrekken hebben meegegeven en hoe die in de filmcyclus zijn geëvolueerd.
3 van de 4 films bevatten nog wat verwijderde scènes. Bij de eerste film zijn het er drie (8 min.), bij de derde vier (26 min.) en bij de vierde vijf (6 min.). Vaak zijn ze nog niet het stadium van een table reading ontgroeid. 3 van de vier films bevatten audiocommentaartracks. Die op Shrek komt van Aron Warner, Andrew Adamson en Vicky Jenson: zeer interessant om meer te weten te komen over het ontstaan van de karakters, filmtechnieken, stemontwikkeling , problemen tijdens de productie en nog veel meer. Op Shrek 2 vinden we er niet één maar twee terug. De eerste van de twee is ingesproken door Kelly Asbury en Conrad Vernon, de twee co-regisseurs naast Andrew Adamson, die bovendien niet bij de eerste film betrokken waren. Daarnaast verzorgen ze ook de stemmen van enkele nevenfiguren, zoals Gingerbread Man. Zoals altijd met CGI-films weten de twee een hoop interessante weetjes bij te brengen, alhoewel ze op de duur zichzelf een beetje gaan herhalen. Commentaartrack nummer twee wordt bevolkt door producent Aron Warner (tevens de stem van Wolf) en editor Mike Andrews. Inhoudelijk overlapt de informatie wat met de eerste track, maar we hebben al slechtere commentaren verdragen. Enkel puristen en dvd-besprekers zullen de twee tracks volledig beluisteren, schatten we. De derde film bevat geen audiocommentaar en voor zover ik me kan herinneren was dat met de vorige releases op dvd/Blu-ray ook niet het geval. Met de vierde track, voor Shrek Forever After, wordt de traditie opnieuw aangeknoopt en spreken regisseur Mike Mitchell, storysupervisor en Rumplestiltskin van dienst Walt Dohrn en producenten Gina Shay en Teresa Cheng een track in die technisch wat achterhaald is door het concept van de PIP-tracks, maar waarschijnlijk om redenen van complementering uit de dvd-versie is opgevist.
En dan is het nu tijd voor muziek! Elk van de vier disks bevat een onderdeel Shrek rattle and roll waarin enkele videoclips uit of horend bij de film zijn ondergebracht. Hier hoeven we niet veel commentaar te leveren, denk ik. Bij Shrek gaat het om "Shrek in the Swamp Karaoke Dance Party" (3 min.), "Best years of our lives" van de Baha Men (3 min.) en "I'm a believer" in de versie van Smash Mouth (3 min.). In Shrek 2 gaat het om videoclips van Counting Crows "Accidentally in love" (4 min.) en Puss In Boots "These boots are made for walking" (2 min.). Shrek The Third bevat de Donkey Dance (amper een dikke halve minuut), waarin Donkey zich aan een cover waagt van het Men Without Hats-nummer. Bij elk van de vier secties wordt die nog aangevuld met de Dreamworks Animation Jukebox.
En dan nu de extra's die samen bij één film horen. Voor Shrek 2 is er nog het filmpje "Far far away idol" (6 min.), waarin de cast van Shrek, geassisteerd door Simon Cowell, op het einde van het huwelijksfeest een aflevering van de overbekende (én fel overroepen) talentenjacht Idol organiseert. U weet wel, het programma met de allures van een Vlaamse kermis waarin het mestoverschot van "zang"-talent nog wat wordt aangedikt door het opvoeren van een schare compleet ongetalenteerde wannabe's. Wij hebben een verschrikkelijke afkeer van dit soort uitlach-televisie en kunnen dan ook maar alleen bewonderend toekijken hoe ook dit heilige huisje wordt afgekraakt. Deze feature start op als zgn. "alternatief einde" na de film. In Shrek The Third zien we het ecologische filmpje "How to be green" (4 min.), die bevat aan de hand van filmfragmenten wat beschamend simplistische milieutips, en de galerij "Worcestershire year book" en die bevat wat statische plaatjes met informatie over personages uit de voornoemde school, ook degenen die slechts marginaal een rol in de film spelen. Op de dubbeldisk van Shrek The Third was er een stuk meer te vinden en zelfs op de Blu-ray stond nog wat exclusief materiaal. Shrek Goes Forth bevat allemaal nieuw materiaal dat bij de dvd hoorde. Eerst zijn er twee uitstekende, maar wat korte documentaires, "Conversation with the cast" (9 min.) waarin Mike Myers, Eddie Murphy en Cameron Diaz het vuur aan de schenen wordt gelegd, en in "The Tech of Shrek Forever After" (8 min.) kijken we achter de schermen naar hoe digitale kunstenaars hun computerfilms op het scherm toveren. De special editions dvd's van Shrek 1 en Shrek 2 bevatten ook dergelijk materiaal en daar hebben we niets meer van gezien. Wie al eens in de metro van Londen passeert, kan niet om de schreeuwerige affiches heen dat er een Shrek-musical in de steigers staat. In de documentaire "From swamp to stage: The making of Shrek The Musical" (8 min.) krijgen we alvast een voorsmaakje van wat zo'n ramp kan betekenen. Ik heb het persoonlijk niet begrepen op dergelijke cross-mediale interpretaties. Shrek's Yule Log (30 min.) is een veredelde screensaver waarin de figuurtjes uit Shrek om beurt voor de open haard komen liggen en één van hun trademark succeszinnen debiteren. Het op de hoes uitgebreid aangeprezen filmpje "Donkey's Caroling Christmas-tacular" (5 min.) is een redelijk teleurstellende compilatie van kerstliedjes, gezongen door de cast, met de mogelijkheid om via karaoke mee te doen. Het 12 Days of Christmas Pop-Up Book (2 min.) is een voorleesverhaaltje door Shrek en tot slot volgt er nog het spelletje "Donkey's Decoration Scramble", waar de pret redelijk snel af is.
De bonussectie van de Shrek-films beoordelen is moeilijk. Er zit enorm veel nieuw materiaal in dat tot de verbeelding spreekt, maar er ontbreekt ten opzichte van de dvd's van de eerste drie delen heel wat materiaal dat hier volledigheidshalve thuis had gehoord. Er zijn ook nog releases als Shrek 3D en Shrek The Halls die schitteren door onverklaarbare afwezigheid, zeker op een box die pretendeert "The whole story" te bevatten. Om die reden én om het ontbreken van een allesomvattende making-of-documentaire die een franchise van 4 films toch welverdient, ga ik net wat te weinig geven om er een top-release van te maken.
CONCLUSIE
Shrek is in de loop der tijden een klein beetje over het hoofd gegroeid van de bedenkers die met wat oorspronkelijk een spoof was op sprookjesfilms, zelf een klassieke sprookjesfilm moesten maken. Het resultaat is best aardig gelukt, maar we hopen echt dat de quadrilogie nu afgesloten is en we wensen Shrek, Fiona, hun kinderen en hun aanhangsels toe dat ze nog lang en gelukkig leven.
