:: BESPREKINGEN ::
DVDInfo.be >> Bespreking >> IMPERFECT HARMONY
IMPERFECT HARMONY
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2015-03-16
DOCUMENTAIRE
Ter gelegenheid van de 125ste verjaardag van het Nederlandse Koninklijke Concertgebouworkest, krijgt componist Louis Andriessen de opdracht om een aangepaste klassieke compositie te schrijven. Die neemt hij niet meteen aan, want Andriessens relatie met het Concertgebouworkest – en eigenlijk met om het even welk symfonisch orkest – is alles behalve warm en hartelijk. Dat komt omdat hij zo’n halve eeuw geleden, als jonge componist en als liefhebber van de muziek van moderne componisten zoals Stravinsky, Ligeti en Stockhausen, vaststelde dat symfonische orkesten zoals het Concertgebouworkest vooral bezig waren met het romantische en laat-romantische repertoire uit de tweede helft van de 19de eeuw, en totaal geen interesse hadden voor zijn minimalistisch en avant-gardistisch werk. Derhalve keerde hij dat soort gezelschappen de rug toe en richtte in het begin van de jaren zeventig het Orkest De Volharing en later het ensemble Hoketus op, waarvoor hij de muziek schreef. Andriessen laat zich uiteindelijk toch overtuigen – als één van de grote hedendaagse Nederlandse componisten kan uiteindelijk ook het Concertgebouw het zich niet permitteren om hem links te laten liggen – en componeert hij het vijfdelige muziekstuk Mysteriën.

 

In de documentaire Imperfect Harmony brengt regisseur Carmen Cobos een portret van de repetitieweek voorafgaand aan de wereldpremière. Zoals meestal is de repetitietijd krap berekend, té krap in dit geval, want de partituur van Andriessen bevat heel wat fragiele passages die extra aandacht eisen van de harpen en het koper. De problemen zijn gedeeltelijk terug te voeren op de manier waarop Andriessen de compositie op papier heeft gezet, nl. met een beperkt aantal aanduidingen, wat voor de muzikanten van een klein ensemble vanzelfsprekend is, maar niet voor de leden van het Concertgebouworkest, want die houden zich zeer strikt aan wat de partituur voorschrijft, en wat er niet staat, dat kunnen ze niet spelen… Er is dus veel overleg nodig om de klank precies zo te krijgen als in het hoofd van de componist. Dirigent Mariss Jansons bewaart z’n kalmte – alhoewel we misschien niet alle scènes tussen componist en dirigent zien – en brengt ontelbare verduidelijkingen in de partituur aan, terwijl Andriessen van op de vijfde rij de voortgang op het podium met veel aandacht volgt.

 

Tijdens een moeilijke passage met harpen en koper, richt de regisseur de camera op de rest van het gezelschap. Er wordt hier en daar gelachen en gegniffeld, en iemand kijkt heel vreemd op omdat het niet synchroon of zelfs een beetje vals klinkt. De instrumenten blijken niet perfect zijn gestemd, maar de musici doen hun best om het gewenste resultaat te bereiken. Het gaat moeizaam, zegt Andriessen achteraf tegen de camera, het vraagt nog veel oefening en er is zo weinig tijd. Maar sommigen nemen het niet au serieux, voegt hij er een beetje gelaten aan toe, maar wie weet, zondag komt het misschien toch goed. Je weet maar nooit… Wie de moed niet opgeeft, is de dirigent, want die blijft rustig notities maken en spoort voortdurend aan om hier zachter en daar wat harder en dan weer iets sneller of trager te spelen. Hij kent z’n muzikanten, hij heeft er vertrouwen in, maar hij heeft uiteraard ook geen andere keuze…

 

Een documentaire over klassieke muziek is geen gemakkelijke klus. Het publiek dat echt geïnteresseerd is, is klein, en hedendaagse klassieke muziek spreekt zo mogelijk nog een veel kleinere groep aan. Je moet je onderwerp dus zeer precies kiezen en een verhaal brengen dat verder reikt dan de roodfluwelen zitjes in een muziektheater of de intense blik van een dirigent en z’n orkestleden. In Imperfect Harmony is dat het geval, want ook al staat de perfecte uitvoering van een moderne muziekcompositie centraal in de documentaire, toch is deze film vooral ook het verhaal over een componist en z’n demonen, z’n dromen en z’n zin voor perfectie. Dat Andriessen twijfelt aan het uiteindelijke resultaat, het heeft wellicht vooral te maken met het feit dat hij weinig ervaring heeft met een symfonisch orkest, maar gezien het Concertgebouworkest al veel langer hedendaags werk in z’n repertoire heeft opgenomen, - én het orkest inmiddels tot de allerbeste ter wereld behoort – kan je je als kijker moeilijk voorstellen dat deze samenwerking op een fiasco uitdraait. De onzekerheid en de twijfel die je als kijker ervaart, is die van de componist, want dirigent en orkestleden weten al veel langer hoe een repetitieweek verloopt en evolueert en wat van hen wordt verwacht. Vanbinnen twijfelen ze wellicht niet één keer aan de afloop van dit verjaardagscadeau voor hun eigen gezelschap. Zij zijn toch het wereldberoemde Concertgebouworkest?

 
BEELD EN GELUID
Deze documentaire speelt zich grotendeels in de concertzaal van het Amsterdamse Concertgebouw af. Dat betekent dat de kleuren eerder donker zijn, met een voorkeur voor zwart en alle tinten van bruin tot beige en maar af en toe wat geel en rood in de toiletten van de muziekliefhebbers tijdens de premièredag. Het camerawerk is goed en rustig en ondanks de niet altijd even gemakkelijke omstandigheden, is het beeld ook altijd scherp. De muziek hoort u in 5.1, maar de kwaliteit varieert in de loop van de documentaire omdat de werkomstandigheden niet altijd optimaal zijn.

 
EXTRA’S
Trailers voor o.a. Gett, Brozer en The Lunch box.
 
CONCLUSIE
Wie van klassieke en hedendaagse klassieke muziek houdt, die voelt zich beslist aangesproken door deze documentaire, waarin het gevecht van een componist voor een zo goed mogelijke uitvoering van zijn werk op een fijnzinnige en boeiende manier in beeld wordt gebracht. Imperfect Harmony leidt de toeschouwer naar de interne keuken van een milieu dat weinig in de kijker staat, maar dat ook zelf weinig doet om openheid te creëren en dat bijgevolg een elitaire en vrij koele indruk maakt op de buitenwereld. Dat het er in werkelijkheid heel anders aan toe gaat, dat bewijst Carmen Cobos in deze prachtige film.




cover




Studio: Homescreen

Regie: Carmen Cobos
Met: Louis Andriessens, Mariss Jansons

Film:
8,5/10

Extra's:
1/10

Geluid:
8,5/10

Beeld:
8/10


Regio:
2

Genre:
Documentaire

Versie:
Benelux (NL)

Jaar:
2014

Leeftijd:
AL

Speelduur:
76 min.

Type DVD:
SS-SL

Barcode:
8717249482987


Beeldformaat:
1.78:1 anamorfisch PAL

Geluid:
Nederlands / Engels Dolby Digital 5.1

Ondertitels:
Nederlands, Engels
Extra's:
Andere Trailers

Andere recente releases van deze maatschappij