:: BESPREKINGEN ::
DVDInfo.be >> Bespreking >> GREAT MIGRATIONS
GREAT MIGRATIONS
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2016-02-04
DOCUIMENTAIRE
Great Migrations neemt de kijker mee op een tocht die miljoenen dieren jaarlijks ondernemen om het voortbestaan van hun soort te garanderen. Het National Geographic-team was 2 en een half jaar onderweg en legde ruim 650.000 km af op zeven continenten om dit verbluffende portret in te blikken. Tegelijk deed het een beroep op de meest geavanceerde technieken om ons het traject te tonen dat de verschillende soorten telkens opnieuw en wellicht sinds millennia volgen tussen de streken waar ze overwinteren en de broedplaatsen waar ze hun jongen ter wereld brengen. We volgen zebra’s in Botswana, rode krabben op Christmas Island, vleerhonden in Australië, monarchvlinders in Mexico, maar ook trekmieren en zelfs plankton, allemaal voortdurend onderweg en gedreven door wat wij instinct noemen.

 

De meeste soorten volgen al miljoenen jaren het traject dat hun voorouders ooit hebben afgelegd. Ze doen het instinctief, alsof het in hun genen is opgeslagen, waarbij ze na duizenden kilometers vaak precies op dezelfde plek terechtkomen waar ze zelf uit het ei kwamen. Dat de geologische situatie ondertussen soms drastisch veranderd is, speelt ogenschijnlijk geen rol, want hoe is het anders te verklaren dat bijv. de minuscule Falklandeilanden in de Atlantische Oceaan tot de belangrijkste migratieplekken op het zuidelijke halfrond behoren? Wat zorgt ervoor dat ze schijnbaar feilloos het traject afleggen? Is het inderdaad genetisch bepaald of spelen er andere factoren mee, het aardmagnetisme bijv. de stand van de maan en de sterren? We zullen het nooit weten, want anders dan de migratiestromen van de menselijke soort, wordt de drang bij dieren louter bepaald door de druk om te overleven en zich voort te planten.
 

 

Meest indrukwekkende migratietocht is wellicht die van de monarchvlinder die overwintert in een bos in Mexico. De beestjes hangen er in de winter met miljoenen aan de boomtakken, bewegingloos, wachtend tot de zon voldoende warmte geeft en het copuleren kan beginnen. Dan beginnen ze aan een lange, 3000 km lange tocht naar Canada, maar dat doen ze niet in één, maar in drie generaties! Onderweg worden er dus eieren gelegd, verpoppen rupsen tot nieuwe vlinders en bereikt een totaal nieuwe generatie een eindstation dat ze nooit heeft bezocht of gekend. Tegen het einde van de zomer worden er opnieuw eieren gelegd, maar omdat de terugkeer naar Mexico wegens de snel oprukkende winter in een veel sneller tempo moet worden afgelegd, kruipen er uit de rupspoppen monarchvlinders die de terugtocht wél in één ruk kunnen afleggen!
 

 

Op Christmas Island kleurt de grond in de vroege lente roze, want dan komen miljoenen rode krabben uit hun winterhol tevoorschijn met als doel het strand. Ze hebben zich in de loop van vele miljoenen jaren aangepast aan het leven buiten het water, maar hun jongen kunnen alleen in zeewater uit het ei kruipen. Velen halen het strand niet wegens uitdroging en de gevaarlijke oversteek van door auto’s gebruikte wegen, en in de woeste branding verdrinken ze ook massaal, waar ze een makkelijke prooi zijn voor meeuwen en roofvogels. In het ondiepe water doen allerlei vissoorten zich tegoed aan de eieren en de larven en slechts twee keer in 10 jaar zijn de omstandigheden gunstig genoeg opdat voldoende jonge krabben uit zee terugkeren om de populatie op peil te houden. Desondanks is de rodekrabbenpopulatie met een derde teruggelopen, want op hun tocht van en naar het strand worden ze aangevallen door een agressieve niet-endemische mierensoort die ze verblindt door zuur in de ogen te spuiten.
 

 

Op de Afrikaanse savanne volgen wildebeesten, zebra’s en antilopen  de regens. In ruime cirkels trekken ze elke seizoen van zuid naar noord en weer terug op zoek naar voedsel en water, waarbij ze steeds hetzelfde traject volgen, getuige o.a. de door de hoeven van wildebeesten uitgesleten rotsige rivieroevers in Oost- en Zuid-Afrika. Geen natuurlijke of levensbedreigende grens kan ze tegenhouden, ook niet als dat betekent dat ze geconfronteerd worden met krokodillen die precies op tijd arriveren aan de doorwaardbare rivieroever waar de kudde zich heeft verzameld.  Uit onderzoek blijkt dat slechts 1 op zes wildebeestkalven het er levend vanaf brengt, want er jagen uiteraard ook leeuwen en wilde katten op gemakkelijke prooien en er zijn altijd wel gieren in de buurt om de restjes op te ruimen. Het leven zoals het is…
 

 

Trekmieren is een soort die elke dag een nieuwe plek opzoekt. Omdat het bouwen van een nest te veel tijd en energie vergt, klitten ze tegen het vallen van de avond samen en vormen een levend nest, met de koningin en de larven in het centrale gedeelte. De volgende ochtend stromen ze in brede rijen over het terrein op zoek naar voedsel, waarbij ze er niet voor terugdeinzen om zelfs sprinkhanen en schorpioenen aan te vallen. Elke dag verplaatst de kolonie zich over een afstand van 100 meter, wat vergelijkbaar is met een marathon voor de menselijke soort. De vijftig ton wegende potvissen doen zo mogelijk nog beter, want zij leggen elke jaar duizenden kilometers af in de zuidelijke Atlantische oceaan. De soort is naar schatting 22 miljoen jaar oud en behoort tot de grootste diersoorten die ooit op aarde hebben geleefd. Alleen in de paartijd zoeken de dieren elkaar op en dat zorgt voor spectaculaire scènes, want de volwassen dieren zijn wel 15 meter lang.

Je vraagt je af hoe de makers het allemaal voor elkaar hebben gekregen, want sommige opnamen zijn uitermate spectaculair en geven je bij momenten de indruk alsof je tussen de dieren staat, tussen de wildebeesten bijv. die als stormrammen langs de camera passeren, en probeer maar eens vlinders te volgen over een afstand van 3000 km! En dan vergeten we nog de al even spectaculaire opnamen van pinguïns en albatrossen op de Falklands en vleerhonden in Australië.
 

 

In aflevering drie gaat de aandacht naar de trek van zebra’s in Afrika, want die verlaten hun groene omgeving voor een tocht van 240 km naar de woestijnachtige zoutvlakten in het noorden waar ze noodzakelijke mineralen van de rotsen likken. En uiteraard liggen ook langs dat traject de leeuwen op ze te wachten. De migratie van zeeolifanten en gaffelantilopen in Alaska verloopt niet erg vlotjes. Als we aan Alaska denken, stellen we ons een leeg land voor (er wonen 780.000 mensen op een oppervlakte van ongeveer 1.5 miljoen km2 – drie keer de oppervlakte van Frankrijk), maar op het migratietraject van de antilopen zijn gaswinningen gevestigd, omheiningen geplaatst en autowegen aangelegd en daarmee houden de dieren uiteraard geen rekening waardoor er heel veel slachtoffers vallen. Tijdens hun wintermigratie in de Beringzee trekken de vrouwelijke zeeolifanten met hun jongen naar dichtgevroren wateren ten noorden van Rusland, maar wegens de opwarming van de aarde is dat gebied tegenwoordig ijsvrij. Noodgedwongen keren ze terug naar de overwinteringsplaats van de mannelijke zeeolifanten, maar daar liggen de oevers ondertussen overvol en vooral de jonge dieren worden er het slachtoffer van het gedrang om een plekje te veroveren tussen de meer dan 2 ton wegende kolossen.
 

 
Zie lager voor aflevering 4.

In aflevering vijf krijgt u een indruk van de jaarlijkse migratietocht van olifanten en mensenhaaien, in aflevering 6 wordt getoond op welke manier men de dieren tijdens de trek probeert te volgen, want van zeeolifanten weet men bijv. niet wat ze 10 maanden per jaar op zee uitrichten. Om de monarchvlinders te volgen tussen Mexico en Canada zijn superkleine apparaatjes ontwikkeld waardoor hun bewegingsvrijheid niet wordt belemmerd. Maar de wetenschappers willen in de toekomst ook mieren kunnen volgen tijdens hun jaarlijkse trektocht en daarvoor is nog lichter materiaal nodig. Aflevering 7 is een montage van de mooiste beelden uit de serie, zonder commentaar, maar voorzien van een prachtige soundtrack.
 

 
BEELD EN GELUID
Wat u te zien krijgt is perfect van kwaliteit, wat alleen maar kan betekenen dat de makers heel veel materiaal ter beschikking hadden. De kleuren zijn fel, het beeld is scherp en de details altijd zeer goed zichtbaar. Deze documentaires zijn qua kwaliteit te vergelijken met het werk van Sir David Attenborough. De geluidsband staat in 5.1 en dat zorgt voor een uitstekend ruimtelijk effect, bijv. op de Afrikaanse savanne waar heel veel verschillende diersoorten tegelijk grazen, maar ook in de opnamen over de parende potvissen is er sprake van een breed en fijnmazig effect.
 
 
EXTRA’S
Als extra biedt National Geographic ons de documentaire Making of Great Migrations, waarin een kijkje geboden wordt op de moeilijke en vaak gevaarlijke werkomstandigheden van de cameraploegen op het terrein. Een kudde wilde olifanten filmen in Mali is bijv. geen eenvoudige klus, want de dieren zijn de aanwezigheid van mensen niet gewend en kunnen zeer agressief reageren, vooral als er jonge dieren in hun gezelschap zijn. En om dat ene shot te maken heb je vaak engelengeduld nodig, dat bewijst een ploeg die in Afrika beelden probeert te maken van jagende katachtigen. Meer dan 24 dagen slentert het dier met drie jongen langs een kudde zebra’s vooraleer de jacht wordt ingezet. Al die tijd hebben de dieren schijnbaar niet gegeten. De cameraploeg wordt er moedeloos van, maar ze levert ook het bewijs: de aanhouder wint. Antilopen filmen in Tanzania blijkt een al even moeilijk opdracht te zijn, want om de kudde te bereiken moet de cameraploeg zich negen dagen lang een weg banen door een moerassig en geaccidenteerd terrein. Zeeolifanten filmen is een gemakkelijker opdracht, want de dieren schijnen zich niet aan de aanwezigheid van mensen te storen, maar als de ploeg achteraf naar z’n basis wil terugkeren, is de wind toegenomen en klitten de ijsschotsen aan elkaar zodat er geen doorkomen aan is. Het wordt een moeilijke tocht met veel omwegen en een bijna lege benzinetank die als een catastrofe had kunnen eindigen. Zonder meer een prachtige documentaire.

 
 
CONCLUSIE
Van special effects is geen sprake in Great Migrations en toch is wat getoond wordt bij momenten spectaculair. Misschien hebben we de meeste dingen wel eens eerder gezien, maar dieren blijven desondanks altijd boeiend om naar te kijken. De opnamen in Soedan zijn zonder meer apart, want wegens de burgeroorlog konden westerse ploegen er sinds halverwege de jaren 90 niet meer filmen. De Making-of is al even spectaculair als de drie eerdere documentaires. Een toprelease!
 



cover




Studio: Just Entertainment

Regie: Leslie Schwerin
Met: Alec Baldwin (verteller), Thomas Fritsch (verteller), James Byrne (verteller), Peter Coyote (verteller), Flavio Quintana, Mike Shepard, Rory Wilson, Andy Casagrande, Robert Poole, Eric Berkenpas, Marcela Urhart

Film:
9/10

Extra's:
0/10

Geluid:
8/10

Beeld:
8,5/10


Regio:
2

Genre:
Documentaire

Versie:
Benelux (NL)

Jaar:
2010

Leeftijd:
AL

Speelduur:
200 min.

Type DVD:
SS-DL

Barcode:
8717344757249


Beeldformaat:
1.78:1 anamorfisch PAL

Geluid:
Engels Dolby Digital 5.1

Ondertitels:
Nederlands
Extra's:
• Making of Great Migrations (afl. 4) 

Andere recente releases van deze maatschappij