FILM
Endora is een godvergeten boerengat in de States. Gilbert (Johnny Depp) is de oudste zoon van het gezin Grape, met nog een oudere zus Amy (Laura Harrington) en een jongere zus Ellen (Mary Kate Schellhardt), een zoon die van thuis is weggelopen, en dan is er ook nog Arnie (Leonardo DiCaprio), het mongloïde broertje van Gilbert. De artsen hebben altijd voorspeld dat Arnie zijn tiende verjaardag niet zou meemaken; en ondanks het feit dat elke dag zijn laatste zou kunnen zijn, wordt Ar­nie binnen een week achttien.




Arnie is een zorgenkind en een lastpost, en doet niets liever dan de lokale autoriteiten de stuipen op het lijf te jagen door keer op keer de watertoren te beklimmen. Gilbert, die een baantje heeft bij de lokale kruidenier, komt een paar ogen op zijn rug te kort om zijn broer voortdurend in de gaten te houden. Maar dat is niet de enige zorg van het gezin Grape. Waarschijnlijk door de druk die door het mongloïde zoontje in het gezin aanwezig is, heeft vader Grape zich zeventien jaar geleden van het leven beroofd door zich in de kelder van zijn zelfge­bouwd huis te verhangen. Moeder Grape (Darlene Cates) is de slag nooit te boven gekomen, en resideert nog steeds in het huis. Ze ziet er echter uit als de Margriet Hermans onder de potvissen, en de totale last van het onderhoud van het gezin valt onverdeeld op de schouders van de kinderen in het algemeen en Gilbert in het bijzonder. Daarbij komt nog dat het huis van wijlen vader Grape niet berekend is op nijlpaarden zoals zijn weduwe, en dat er dringend kosten aan het krot zijn, te beginnen met het stutten van de funderingen, of de boel zal binnen de kortste keren naar beneden komen. De enige afwisse­ling in Gilberts saaie leventje is dat een vaste klant van de superette, Betty Carver (Mary Steenburgen), af en toe wat kruidenierswaren door Gilbert thuis laat afleveren, maar het is haar eigenlijk te doen om de seksuele dienst-na-verkoop.




Gilberts monotone leventje wordt overhoop gehaald door Becky (Juliette Lewis), een meisje dat samen met haar grootmoeder in een caravan het land doortrekt. Gilbert is onmiddellijk tot over zijn oren stapelverliefd, maar wordt anderzijds in zijn drang tegengehouden door de verplichtingen die hij ten opzichte van zijn familie voelt. Moeder Grape wil voor de achttiende verjaardag van Arnie een feestje geven - het zou per slot van rekening de laatste keer kunnen zijn - en ook van Gilbert wordt verwacht dat hij hierin zijn steentje bijdraagt. Eens hij van de vrijheid heeft geproefd, wordt echter de drang bij Gilbert langzaamaan niet meer uit te houden. Ook de zorg voor Arnie, die bijna uitsluitend op zijn schouders valt, wordt hem op gegeven moment te veel, en om er eens één avondje tussenuit te zijn met zijn nieuwe vriendinnetje, laat hij zijn broer achter in bad, in de veronderstelling dat hij op zijn achtiendde zichzelf nu wel zal kunnen wassen en aankle­den - hetgeen 's anderendaags 's morgens een vergissing bleek te zijn.




Wanneer na zijn zoveelste klim op de watertoren Arnie toch maar eens door de lokale politie wordt meegenomen naar het politiebureau, gebeurt het ondenkbare: voor het eerst in leven jaar verlaat moeder Grape het huis, om desnoods manu militare haar zoontje van het politiebureau af te halen. Haar verschijning zorgt voor de nodige hilariteit bij de overige dorpsbewoners, en voor het eerst begint er bij de kinderen van Grape wat te knagen: hun moeder kan blijkbaar niet dezelfde waardigheid en respect afdwingen bij vreemden als bij haar eigen kinderen. Toch zal het verjaardagsfeestje voor Arnie door­gaan...




Regisseur Lasse Halström is er twee jaar op rij in geslaagd om een klepper van een Oscarkandidaat af te leveren, in 1999 met de John Irving-verfilming The Cider House Rules, en in 2000 met het aanstekelijke Chocolat. Maar ook in 1993 leverde deze Deense cineast al prachtige, intimistische cinema af, en net zoals in Chocolat deed hij daarbij in What's Eating Gilbert Grape beroep op de acteerkunsten van Johnny Depp. In tegenstelling tot wat je zou denken is deze film niet het zoveelste banale DiCaprio-vehikel, ondanks 's mans bijdrage. DiCaprio, achttien toen deze film gemaakt werd, leverde hier voor het eerst het bewijs dat hij ook nog wel een beetje kon acteren, en dan nog wel in de rol van een debiel. Nadien zou hij uitgroeien tot één van Hollywoods meest getalenteerde acteurs, en als je wil zien waar die kiem van dit talent is ontsproten, dan moet je niet verder kijken dan deze film. Wie op een dergelijke manier geloofwaardig een gek kan neerzetten, is rotgetalenteerd, punt uit.




Verkeerdelijk wordt op de disc de indruk gewekt dat dit een typische DiCaprio-film is. Toegegeven, zijn acteerwerk steekt boven zijn eigen gemiddelde uit, en een overtuigende gek spelen is iedere acteur's nachtmerrie. De film wordt gedragen door enerzijds Depp's uitstekende rolvertolking - ondanks het feit dat deze film dateert uit de periode waarin Depp de titel van nationaal kampioen hotelkamers vernielen op zijn naam had staan - en anderzijds de strakke regie van Hallström, die met deze film echter niet het niveau haalt van zijn twee eerder genoemde meesterwerken - daar is deze film nét iets te weinig gestructu­reerd voor - maar deson­danks toch nog een mooi en genietbaar verhaal neerzet, met veel oog voor decors en fotografie.

BEELD EN GELUID
Wilt u deze film op Blu-ray, dan is deze Duitse release van Universum Film een optie, zij dat deze met één grote caveat komt, en dat is het geluid. Dit is slechts uitgewerkt in DTS-HD MA 2.0, terwijl er op de schijf wel een 5.1-track staat, maar dan enkel de Duitse dubbing (en geloof mij, die wilt u niet). Desondanks is dit niet dadelijk een film die het moet hebben van grootse soundscapes, en hetgeen nog het meeste baat heeft bij ruimtelijke spreiding zijn de scènes waarin DiCaprio op een watertoren klimt. Wel een grote verbetering is het beeld, want de Benelux-dvd was niet alleen niet-anamorf weergegeven, maar was ook nog eens bijzonder slecht. De natuurpracht van Iowa komt in HD veel beter tot haar recht, en ondanks de ouderdom van de film wordt dit niet verraden in de beeldband, die pocht met natuurlijke kleuren en mooi afgelijnd contrast. U moet er echter voor lief bijnemen dat in de openningscredits de titel van de film er in het Duits op staat.




EXTRA'S
Deze disk bevat enkel cross-promotionele trailers, en die tellen gewoontegetrouw niet mee voor de score.

CONCLUSIE
Leonardo DiCaprio ontgroeide met deze film eindelijk zijn cocon van tieneridool en geeft een behoorlijk staaltje van zijn kunnen, maar de ster van de film blijft nog altijd Johnny Depp, voor de verandering uitzonderlijk eens te bekijken zonder dat hij volgeplamuurd is met make-up. De Duitse disk kan dienst doen maar is niet English friendly.