FILM
Als iemand die geboren is in 1978, behoor ik tot die gelukkige generatie die enkele van de beste familie- en jeugdfilms aller tijden in de bioscoop kon bekijken. Zo heb ik prachtige herinneringen aan de tijdreis van Marty McFly in zijn DeLorean, de epische schattenjacht van de Goonies en de herkenbare vriendschapsbanden in Stand by Me. Maar, zoals de meesten van mijn generatie, is de film waaraan ik de sterkste herinneringen overhoudt meteen ook de eerste prent die ik ooit in de cinema heb gezien. Het jaar was 1982, de film E.T.  Kinderlijke verwondering werd nooit zo mooi in beelden gevat als in Steven Spielbergs meesterwerk: dat is de reden waarom ik als vierjarige volledig meeging in de vriendschap tussen Elliot en zijn buitenaardse kameraad. En het is ook de reden waarom de film mij vandaag nog meer emotioneel raakt dan eender welke andere prent die ik ooit heb gezien. E.T. maakt immers de kleine jongen of het kleine meisje in iedereen wakker en doet ons dromen, hopen en geloven.

Spielberg voelde na enkele epische producties als 1941 en Raiders Of The Lost Ark de behoefte om een kleinschaliger verhaal te vertellen. Daarvoor greep hij terug naar ervaringen uit zijn eigen jeugd, meer bepaald de scheiding van zijn ouders. Die persoonlijke betrokkenheid bij het verhaal voel je in ieder frame van E.T. De regisseur zegt trouwens nog steeds dat de film zijn meest persoonlijke project is dat hem het nauwst aan het hart ligt. En het vertaalt zich ook in de beeldvoering. Spielberg kiest resoluut het standpunt van de kinderen en trekt dat consequent door: op Elliots moeder na zijn alle volwassen vaak niet meer dan silhouetten of worden ze op heuphoogte (ooghoogte voor de kinderen getoond). Zo dropt de cineast je letterlijk in de wereld van de centrale kindpersonages en beleef je hun emoties ook op dat niveau: naïever misschien dan 'volwassen' emoties, maar vol verwondering en oprechtheid.

Hetzelfde kan je zeggen van de plot die eenvoud tot kunst verheft. Voor de enkeling die E.T. nog niet zag, het titelpersonage is een buitenaards wezen dat na een missie per ongeluk achterblijft in een idyllische buitenwijk van Los Angeles. Het verschuilt zich in het tuinhok van een woning, waar het wordt opgemerkt door de tienjarige Elliot. De jongen neemt E.T. in huis, maar houdt zijn bestaan verborgen voor zijn moeder. Alleen zijn jonge zusje Gertie en zijn oudere broer Michael zijn op de hoogte. Samen trachten ze het vriendelijke wezen in contact te brengen met zijn soortgenoten zodat die hem weer kunnen oppikken. Maar ook een schimmige overheidsorganisatie is op zoek naar E.T. en hun net sluit zich steeds dichter rond Elliots huis.

Hoe eenvoudig die plot ook is, ze is zelfs niet de essentie van de film. E.T. staat bijzonder hoog aan het filmische firmament omwille van de prachtig uitgewerkte karakters en hun onderlinge relatie. Zo is Henry Thomas een ware revelatie als Elliot: geen knul die net dat beetje specialer is dan andere jongens van zijn leeftijd, maar iemand wiens daden en gedachten we maar al te goed kunnen begrijpen omdat ze herkenbaar zijn voor ieder van ons. Met name de wankele balans tussen liefde en afkeer die hij voelt voor zowel Gertie als Michael (typisch voor de 'tussenleeftijd' van de jongen) wordt prachtig geschetst in E.T. Spielberg bewijst eens te meer een schitterende regisseur van een jonge cast te zijn, want ook Drew Barrymore en Robert McNaughton zetten mooie, beklijvende performances neer. Je hart breekt wanneer Gertie dreigt haar nieuwe vriendje te verliezen en de scène met Michael die soelaas zoekt in een met knuffeldieren volgestouwde kast is een knappe metafoor voor het thema van scheiding dat als rode draad fungeert, maar zelden expliciet naar boven komt.

Niet alleen thematisch komt E.T. overigens sterk uit de hoek. Ook als visuele vertelling komt de film dichter bij pure cinema dan eender welke andere film uit het oeuvre van Steven Spielberg. De eerste tien minuten worden nagenoeg woordenloos verteld en hetzelfde geldt voor het laatste kwartier. De regisseur, bijgestaan door het fenomenale werk van zijn toenmalige vaste cameraman Allen Daviau, schudt het ene meesterlijke frame na het andere uit zijn mouw, waarbij het meest iconische zonder meer het beroemde shot is van Elliot die op zijn fiets de zwaartekracht overwint met een volle blauwe maan op de achtergrond. Bovendien is de symbiose tussen beeld en geluid wellicht ongeëvenaard in de geschiedenis van de zevende kunst. De ontroerende muziek van John Williams doet nog steeds tranen in mijn ogen opwellen, net omdat meteen de beelden van E.T. worden opgeroepen.

Geen bespreking van de film zou compleet zijn zonder een speciale vermelding voor het baanbrekende werk van Carlo Rambaldi. Die kunstenaar stond in voor het ontwerp van het titelpersonage en baseerde zich daarbij - op aanraden van Spielberg - onder meer op het gelaat van Albert Einstein, Ernest Hemingway en dichter Carl Sandburg. Op de set zelf vroeg iedereen zich af of dit ongewone rubberen wezentje het bioscooppubliek wel zou kunnen overtuigen, maar dankzij de cameravoering, de belichting en de begeleidende muziek ziet de kijker een wezen van vlees en bloed en een onvergetelijk filmpersonage. Als iemand vragen heeft over de magische kwaliteit die films onverwacht op het witte doek kunnen toveren, volstaat het om enkele beelden van Rambaldi's E.T. te tonen.

In 1982 kreeg E.T. een staande ovatie op het filmfestival van Cannes, brak de prent alle boxofficerecords en ontving de film talloze Oscarnominaties. Daar werden er slechts enkele van verzilverd, omdat de Academy liever een 'belangrijke' film als Gandhi bekroonde. Dertig jaar later wordt het gebrek aan een gouden beeldje voor E.T. gezien als een van de grootste onrechten uit de filmgeschiedenis. Zelfs Richard Attenborough, regisseur van Gandhi, denkt er zo over: "Gandhi was een groot succes omdat het over een bijzondere man ging. Maar zonder dat personage zou de film niets betekenen. Het is eerder een goed verteld verhaal dan een film. E.T. was een oneindig meer creatief en fundamenteel stukje cinema. Spielbergs film is een ongelofelijke verwezenlijking in de filmgeschiedenis, een prent die het basisconcept van wat cinema is omarmt". Beter kan ik het zelf niet zeggen: E.T. is een meesterwerk zonder weerga, met voorsprong de beste film van de jaren tachtig en misschien zelfs meer dan dat.

BEELD EN GELUID
Naar aanleiding van de eerste release van E.T. op een high definition-formaat werd de nodige zorg besteed aan het opvegen en opnieuw inscannen van de originele print. Het resultaat mag er zijn. E.T. ziet er ronduit fantastisch uit op Blu-ray. De kleuren sprankelen, de scherpte is beter dan ooit en het contrast is opmerkelijk goed voor een film uit het begin van de jaren tachtig. Alle onvolkomenheden die de transfer bevat lijken dan ook eerder het gevolg van het bronmateriaal dan van een slechte omzetting. Wie een 7.1-opstelling heeft kan bovendien optimaal genieten van een verrukkelijke soundtrack die de perfecte mix is tussen heldere dialogen, imponerende geluidseffecten en uiteraard John Williams geniale muziek. Ook wie het met slechts 5 boxen en een subwoofer moet stellen, wacht een aurale verrukking.

EXTRA'S
Deze Blu-ray is uitgebracht als onderdeel van de collectie ter gelegenheid van 100 jaar Universal Pictures en stelt dan ook niet teleur op het vlak van extra's. Omdat Spielberg een persoonlijke afkeer heeft van commentaarsporen, ontbreekt die optie op de disk, maar voor het overige is zowat alles aanwezig wat je zou wensen. De Blu-ray neemt grotendeels de extra's over van de collector's edition dvd die naar aanleiding van de twintigste verjaardag van de film in de rekken lag. Maar er zijn tevens enkele nieuwe HD-features en je krijgt er tevens een mooi vormgegeven boekje bij van 48 pagina's met een mooi essay over de prent.

In Steven Spielberg & E.T. (13 min.) gaat de legendarische filmmaker dieper in op de origine van het verhaal en de persoonlijke connectie die hij had (en heeft) met het verhaal. The E.T. Journals (50 min.) is gefundenes fressen voor elke filmstudent: op basis van opnames tijdens het draaien van E.T. wordt een kroniek geschetst van de shoot. Het enige minpunt hier is dat de chronologie van de film wordt gerespecteerd in plaats van de scènevolgorde van de setopnames.

A Look Back (38 min.) dateert van de 20ste verjaardag van de film en laat alle cast- en crewleden aan het woord over hun ervaringen met het maken van de film. The Evolution and Creation of E.T. (50 min.) behandelt min of meer hetzelfde verhaal, maar gaat dieper in op de psychologie en de look van de film. In The Music of E.T. (10 min.) wordt een interview met John Williams afgewisseld met beelden van de opnamesessies van de iconische muziek en The 20th Anniversary Premiere (18 min.) geeft weer hoeveel werk er kroop in een speciale vertoning van de prent met live muziek van de componist. Twee Deleted Scenes die zijn toegevoegd aan de re-release in 2002 kan je eveneens herbekijken, net als allerhande design- en marketingmateriaal in een zestal galerijen die verzameld zijn onder de noemer Designs, Photographs and Marketing. Ten slotte bevat de schijf een Trailer voor de film (die het design van het titelpersonage niet weggeeft) en een tv-spot voor de Special Olympics met E.T. in een hoofdrol.

CONCLUSIE
Er is maar één correcte omschrijving voor E.T. en dat is 'filmische magie'. De prent ontroert jong en oud met een simpel verhaal, prachtig gerealiseerde karakters en een meesterlijke beheersing van alle filmische middelen. Voor wie er nog aan twijfelt: dit is een van de beste films ooit gemaakt. Beeld en geluid ogen bovendien perfect op Blu-ray en de bonussectie bulkt van de interessante extra's.