:: BESPREKINGEN ::
DVDInfo.be >> Bespreking >> LILO & STITCH
LILO & STITCH
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2006-02-28
FILM
De Galactische Federatie zit met de handen in het haar wanneer de gekke geleerde doctor Jumba (David Ogden Stiers) in het geheim genetische experimenten heeft uitgevoerd. Zijn Experiment 626 (Chris Sanders) is een klein blauw monstertje dat alles vernietigt wat hij op zijn weg tegenkomt. De Federatie besluit bij monde van haar presidente (Zoe Caldwell) om het gedrocht op een onbewoonde asteroïde te kieperen, maar het wezen neemt de benen en stort neer op het Hawaiiaanse eiland Kauai. Daar ontmoeten we het weesmeisje Lilo (Daveigh Chase), die bij haar oudere zus Nani (Tia Carrere) woont, nadat hun ouders zijn omgekomen in een ongeval. Lilo is op zijn zachtst gezegd een sociaal gevalletje, zwaarmoedig omdat ze altijd buiten de boot valt, en door haar klasgenootjes wordt ze als een freak beschouwd, eerlijk gezegd niet geheel zonder reden. Nani doet haar best om in het onderhoud van haarzelf en haar zusje te voorzien, en laat daarvoor zelfs haar knappe minnaar David (Jason Scott Lee) in de kou staan, maar het komt regelmatig tot bitse woordenwisselingen tussen de zusjes. De familie, of beter, wat er van over is, krijgt regelmatig bezoek van Cobra Bubbles (Ving Rhames), een sociale werker die er over denkt om Lilo te plaatsen. Als laatste poging om Lilo wat affectie bij te brengen laat Nani haar in het asiel een hondje kiezen. Uit het aanbod kiest ze uitgerekend het genetisch Experiment 626, die bij zijn aankomst op Aarde prompt door een vrachtwagen is overreden, en noemt hem Stitch. Stitch, die achtervolgd wordt door zijn maker, doctor Jumba, en de milieubewuste Aarde-expert, Agent Pleakley (Kevin MacDonald), gedraagt zich als een aardig hondje - af en toe toch - om zich tegen zijn achtervolgers in te dekken. Meestal laat Stitch echter een spoor van vernieling achter, en het kost Lilo alle moeite van de wereld om hem wat elementaire omgangsregels bij te brengen. Wanneer Jumba en Pleakley van hun opdracht om Stitch terug te brengen een fiasco maken, stuurt de Federatie de niets ontziende kapitein Gantu (Kevin Michael Richardson) om orde op zaken te stellen.



Na Atlantis, The Lost Empire en voor Treasure Planet was het weer logischerwijs de beurt aan een iets luchtigere Disney. Lilo & Stitch is een vrijblijvende maar aanstekelijke komedie, waarbij de scenaristen tegen het einde aan alle remmingen overboord hebben gegooid en toch wel héle rare zaken aan het roken waren toen ze dit script schreven. Met als gevolg enkele opvallende inhoudsfouten in de laatste act: zo blijkt Bubbles plots een ex-Man In Black te zijn, en in die hoedanigheid perfect op de hoogte van de aanwezigheid van aliens, alhoewel hij daarvoor op minstens twee momenten Lilo niet geloofde toen ze het over buitenaardse wezens had. Dat het wezentje tegen het einde van de film perfect beleefd Engels spreekt, en zich plots wél kan gedragen als het erop aankomt, is ook al zo'n een rare knik in het verhaal, want Stitch is véél geloofwaardiger wanneer hij vernieling zaait. Als een rode draad door het script probeerden de makers nog maar eens een blik met traditionele familiewaarden te openen - "O'hana means family, means no one gets left behind or forgotten", om Lilo's levensles in één zin samen te vatten. Alhoewel een ontwricht en danig ontspoord gezin zoals dat van Nani en Lilo geen alledaagse kost is in Disneyfilms, en het verhaal aardig de realistische toer opgaat wanneer het over plaatsingen in voogdijgezinnen handelt, is dit aspect toch wel iets te doorzichtig gebracht om er plezier aan te beleven. Regisseur Chris Sanders heeft overigens zelf de stem van Stitch ingesproken. Dé revelatie van de film is de kleine Daveigh Chase, die de stem van Lilo heeft ingesproken, en Disney bewijst hiermee dat ze toch nog goed de kinderlijke spontane naïviteit kunnen in beeld brengen. Zo had Lilo's uitleg waarom ze aan een welbepaalde vis op dinsdag een boterham met pindakaas moet geven omdat die vis Heer en Meester van het Weer is, zo uit de mond van uw eigen koters kunnen komen.



Een andere opmerkelijke keuze is om in plaats van originele liedjes uit te pakken met een resem Elvis Presley-klassiekers, uiteraard uit diens Hawaii-periode, maar we kunnen ons niet van de indruk ontdoen dat hier commerciële belangen naar aanleiding van het 25 jaar voorheen overlijden van de King een part in hebben gespeeld. De tekenstijl is erg zwierig, op het karikaturale af, en vooral op de ruimtewezens (Jumba heeft vier ogen, Pleakley maar één) hebben de animatoren al hun talent kunnen botvieren. Computeranimaties zijn niet meer weg te denken, en ook in Lilo & Stitch is op het einde de achtervolging van de ruimteschepen langs de kust van Hawaii een lust om te bekijken. De eerlijkheid gebiedt ons wel om te zeggen dat men hier duidelijk mosterd heeft gehaald bij de podrace uit Star Wars Episode I. De overeenkomst tussen de presidente van de Galactische Federatie met de leden van de Trade Federation uit eerder genoemde film is ook wel té toevallig, en als we helemaal gaan vitten op het gebrek aan originaliteit, dan vinden we ook nog dat Pleakley zowel de looks als het karakter van Mike Wazowski uit Monsters Inc. heeft overgeërfd. De film bevat ook enkele traditioneel getekende maar effectieve gags, zoals het regelmatig opduiken van een dikzak die niets met het verhaal te maken heeft, en altijd tevergeefs een ijsje probeert te eten. Alhoewel het happy end wat afgeraffeld is, is Lilo & Stitch uiteindelijk toch een aangenaam tussendoortje geworden, geen groots artistiek succes en zeker niet op commercieel vlak, maar dergelijke films zijn natuurlijk oneindig vele malen beter dan alle direct to video-sequels waar men bij Disney zo veel tijd en zo weinig middelen in steekt.



Speaking of which. Bij deze release van Lilo & Stitch hoort een niet zo fris commercieel verhaaltje. Meer dan drie jaar geleden bespraken we reeds de oude versie van de film, waarbij we in de Benelux zowat als enige het moesten stellen met een 1-discversie, terwijl er onder meer in Italië een mooie 2 disc-versie uitkwam. De reden waarom de 2-discversie bijna nergens het licht zag, was omdat - hou U vast - überDisney Michael Eisner het concept van de 2-discversies wilde laten schieten, omdat vooral de ouders het niet zagen zitten om voortdurend de discs in de speler van hun kinderen te verwisselen. Alleen de Italiaanse subdivisie van Buena Vista liet echter Eisner in zijn eigen eigen sop gaarkoken, en bracht zowat als enige de 2-discrelease uit. Eisner - die overigens niet echt bekend staat voor zijn briljant zakelijk doorzicht - is intussen opzij geschoven, het roer werd omgegooid, en onder meer als gevolg daarvan zag de geacclameerde Platinum-reeks het levenslicht. Lilo & Stitch viel daardoor qua releasepolitiek wat tussen de twee plooien, en als gevolg daarvan worden we drie jaar later toch nog weer eens door Disney in onze portemonnee getast, mee door de release van alweer de tweede crapquel op de film.



Waar U zeker op moet letten! Het bovenste menu is afkomstig van de "oude" versie van Lilo & Stitch (bad!), het onderste menu uit de "nieuwe" versie (good!). Vooraf navragen in de winkel kan een hoop tandengeknars achteraf besparen.


Omdat deze release toch wat substantiëlere extra's bevat, kan je een double-dip overwegen. Zij het met een grote Maar! Toen is er iets vreselijk fout gegaan bij de distributie, want van de eerste disc van de 2 disc-versie zijn er ontieglijk veel exemplaren in omloop waar eigenlijk de oude versie op staat. Wat onder meer betekent dat het audiocommentaar van de makers ontbreekt. Tot overmaat van ramp zijn de beide discs op geen enkele manier fysiek van elkaar te onderscheiden; tot en met het serienummer is identiek. De enige manier om de oude van de nieuwe versie te onderscheiden is in de winkel vragen of je even de - duidelijk verschillende - menuschermen mag bekijken, wat we dan ook gedaan hebben; niet alle winkeliers zijn wat dat betreft even soepel, en het toont soms toch nog maar eens het gebrek aan vakkennis. Maar zover we hebben kunnen nagaan is de volgende regel van kracht: er is ook een duopack verschenen met naast deze 2-disc ook nog eens Lilo & Stitch 2: Stitch Has A Glitch. De versie die hierin zit is de goeie versie, de versie die los verkocht wordt de slechte. Alhoewel we daar ook weer geen stelregel van kunnen maken, want sommige winkeliers - vooral diegenen die de schijfjes uit de doosjes halen en dan de lege doosjes in de winkel plaatsen - haspelen dan ook nog eens de releases door elkaar. Wat we hen overigens niet kunnen aanrekenen, want er is inderdaad geen fysiek verschil.

Ondanks onze natuurlijke neiging om onze Disneycollectie zo crapquel-vrij mogelijk te houden (zeker nadat de rillingen ons nog over de rug lopen na het lezen van collega Hans' bespreking van Cinderella II), zijn we dus nu verplicht geweest om de boxset aan te schaffen. Het siert alleszins Buena Vista niet dat ze niet alleen in deze zaak een paar steken hebben laten vallen, maar ook nog eens zeer slecht met de consumenten gecommuniceerd hebben naar aanleiding van deze release, geheel in tegenstelling tot de fijne inruilactie die ze voor de tel-sell gedubde extra-disc van Monsters Inc. hadden opgezet. Op enkele uitzonderingen na werden de discs wel een tijdje uit de winkels teruggenomen (niet alle winkelketens stoorden zich daar echter aan), en nu is de disc weer volop verkrijgbaar, maar of het nu de goede versie is of niet, dat merkt U pas na de aankoop, en vooral winkels met minder vakkennis, zoals supermarkten, zullen in dat geval moeilijk doen over inruilen. Buena Vista rekent er waarschijnlijk ook op dat een deel van de consumenten niet op de hoogte zal zijn dat hen feitelijk een verkeerde disc wordt aangesmeerd; vooral voor wie, zoals wij, daarvoor een double dip over heeft, en dus al een versie van de eerste disc heeft, is dit extra spijtig. We hebben echter hierover met Buena Vista contact opgenomen, en als we alsnog een antwoord krijgen of er nu al dan niet een omruilactie op poten wordt gezet, hoort U het wel van ons.



BEELD EN GELUID
De tekst voor beeld en geluid kunnen we van de oude versie overnemen, want afgezien van een andere indeling van de extra's en veranderde menuschermen is er geen verschil te merken tussen de oude en nieuwe release. Wat betreft de technische specificaties streeft men bij Disney hoe langer hoe meer naar de status van perfectie. De beeldverhouding 1.66:1 is - in tegenstelling tot Atlantis, The Lost Empire - wél correct, en da's mooi meegenomen, want het is een beeldje om van te snoepen. Zeer scherp, aangename kleuren, niet de minste printbeschadiging te merken, ruis die men nagenoeg met een vergrootglas moet gaan zoeken... alleen af en toe een beetje interlacing, maar anders zou het beeld perfect geweest zijn. Ook het geluid van deze release is dik in orde: een zeer zuivere dialoog, veel details in de surroundkanalen, zoals in de scène waarin Stitch door het verluchtingssysteem probeert te ontsnappen, en natuurlijk de spectaculaire finale, en in de muziekscore van Alan Silvestri geen enkel kraakje te horen. Op de bespreking van The Emperor's New Groove - nog zo ééntje waar we de 2-discversie totnogtoe konden schudden - bekloegen we ons nog over het feit dat de ondertiteling te hoog stond, en dat er wél een Nederlandse 5.1-track aanwezig was, maar "slechts" een Vlaamse 2.0-track. Aan beide verzuchtingen schijnt Buena Vista gehoor gegeven te hebben, want er is geopteerd voor een iets kleiner lettertype dan bij de vorige releases, en alhoewel we natuurlijk virulent voorstander blijven van het bekijken van een film in zijn oorspronkelijke taal, halen de Nederlandse en Vlaamse track beiden dezelfde technische standaard als de Engelse track. De DTS 5.1-mix van onder meer de Engelse release moeten we missen. De Engelse versie moet U echter mijden, want deze is op één plaats gewijzigd: de scène waarin Lilo zich verstopt in de wasmachine, werd door onze bekende Engelse muggenzifters beschouwd als een slecht voorbeeld, en uit schrik dat de kindertjes dat zouden gaan nadoen, werd voor de Engelse release in bewuste scène de wasmachine vervangen door een gewone kast. Flauw hè? Ook de muziek op de aftiteling van de UK-versie verschilt door een rechtenkwestie, maar daar tillen we minder zwaar aan. EXTRA'S
En dan nu waar U allen op zat te wachten: de bespreking van de extra's. Nog steeds start een Disney-DVD ongevraagd met enkele cross-promotionele trailers, in dit geval The Three Musketeers, Aladdin SE, Mulan II, Mulan SE en Brother Bear. Ook deze menu's zijn mooi geanimeerd, maar dus zoals gezegd verschillend van de oude versie. Ook hier weer een taalprobleempje met het teleshopping-overdubben en niet ondertitelen van de extra features; je kan wel, behalve bij het spelletje, wel voor een (niet-ondertitelde) Engelse versie kiezen, maar als je bijvoorbeeld voor Nederlandse ondertiteling hebt gekozen, wordt hier bij elk bonusfilmpje by default elke keer opnieuw de overdubde versie opgestart, wat een ongelofelijk gegoochel met de afstandsbediening vergt.



Op disc 1 vinden we eerst en vooral de belangrijkste reden voor een upgrade terug: een redelijk goed gestoffeerde audiocommentaartrack, ingesproken door regisseurs Chris Sanders & Dean Deblois, netjes Nederlands ondertiteld. Verder wordt de muziek van de film onder de aandacht gebracht in drie filmpjes; we krijgen drie videoclips, eerst een muziekvideo van het nummer "Your O'Hana" uit de film, in het tweede neemt het zangeresje Wynonna, die op de aftiteling het Elvis-nummer Burning Love mag inzingen, ons mee achter de schermen, en er staat een (fragment van een) videoclip van de A-Teens op, die een cover brengen van "I can't help falling in love with you", bij de meesten beter bekend in de versie van UB 40. De inmiddels traditionele spelletjes "Lilo & Stitch Island Of Adventures Games", drie bovenop het éne "Create Your Own Alien Experiment" dat al op de vorige versie terug te vinden was, zijn om het met een eufemisme te zeggen niet dadelijk een intellectuele uitdaging. Ook wordt op de releases tegenwoordig nogal eens de educatieve kaart getrokken: hier kan je bijvoorbeeld in het kort wat weetjes opvragen over de verschillende eilanden van Hawaii. In het filmpje "A Stitch In Time" (3 min) krijgen we een fictieve biografie van Stitch en zijn werk achter de schermen bij oudere Disney-klassiekers. In een 4 minuten durend filmpje krijgen we - vooral dan de kleintjes onder ons - een eerste Hoela-lesje. Voor wie meer geïnteresseerd is in het maken van de film, krijgen we een korte featurette van 3 minuten "Animating the hula", waaruit moet blijken dat de hoela-scènes nogal wat studie van de animatoren heeft gevergd. Als kers op de taart van disc 1 vinden we nog de befaamde 4 trailers voor de film terug, waarbij Stitch keet komt schoppen op de set van respectievelijk Beauty And The Beast, Aladdin, The Little Mermaid en The Lion King. Al deze extra's waren reeds op de oude versie terug te vinden, met uitzondering van de audiocommentaartrack en een paar van de spelletjes.



De tweede disc, voor zover we kunnen oordelen identiek aan de eerder vernoemde Italiaanse release, bevat slechts één onderverdeling "The Story Room: The Making Of Lilo & Stitch", en het is hier dat we de meest interessantere featurette van de hele release te zien krijgen: een maar liefst 126 minuten (***!!!***) durende making of-documentaire, voor het gemak nog eens onderverdeeld in 21 hoofdstukken, waarin alle aspecten van de film zéér uitgebreid aan bod komen, die de ontbrekende documentaires "The look of Lilo & Stitch" en "On location" uit de vorige versie ruim omvatten. Van concept tot afgewerkt produkt, alle fases van het productieproces worden haarfijn uit de doeken gedaan, en alhoewel het geheel wel bij momenten wat promotioneel oogt, is het een zéér aardig document. Daarnaast krijgen we enkele "voetnoten" gepresenteerd, die niet echt in de documentaire pasten, maar die op bepaalde ogenblikken in de documentaire wel kunnen geselecteerd worden; als men dit gedurende een 30-tal seconden niet doet, gaat de hoofddocumentaire gewoon verder. Deze reeks voetnoten begint vreemd genoeg met een 2 minuten durend fragment uit Mulan, waarvan de bedoeling, afgezien van publicitair, ons ontgaat. "Walking Is Falling; Joe Grant in conversation with Dean Deblois" is een 11 minuten durende conversatie waarin twee generaties animatoren elkaar ontmoeten. De gallerij "Chris' Pitch Book" is een mooie collectie originele tekeningen die regisseur Chris Sanders anno 1998 op papier heeft gezet, en "Chris' Photo Gallery" bevat een reeks sfeerfoto's van Hawaii - zeg nu nog eens dat het niet leuk is om bij Disney te werken. "Treatise On Stitch" is een 7 minuten durend fictief top-secret veiligheidsrapport over de alien, en daarna volgen twee verwijderde scènes, "Stitch's trial" (2 min.) en "The untimely death of Pudge the Fish" (2 min.).

Tweede scherm met extra's. In "Andreas Deja's sketches of Lilo" toont de animator ons vijf minuten lang voorbeelden uit zijn tekenmap. Hierna volgt een een animatics-versie van de scène "Model Citizen: Mayhem on the beach" (2 min.). De korte featurette "Fishing With Ric" (9 min.) toont ons hoe animator Ric Sluiter op zee research gaat doen voor zijn tekenwerk. Diezelfde Ric Sluiter interviewt in de volgende featurette "Ric Sluiter interviews Maurice Noble" (11 min.) de Disney-animatieveteraan. Dan volgt er weer een 2 minuten durend promotioneel fragment uit Dumbo, en twee interessante featurettes "Chalk Talk: Alex Kupershmidt on Stitch (9 min.)" en "Chalk Talk: Andreas Dejas on Lilo" (10 min.), waarin de key-animatoren tonen hoeze hun figuurtjes tekenen. "The Sanders Style Book " is een tien minuten durende slideshow waarin Chris Sanders de ontwikkeling in zijn tekenstijl voor de figuren, maar ook onder andere het lettertype ujit de film laat zien, en dit vergeleken wordt met dat van films zoals Mulan.



Zo komen we aan het derde scherm. Dit begint met de 3 minuten durende featurette "Dean pitches new scene: early version of 'Dysfunctional Angel'", waarin Dean Deblois door middel van een storyboard zijn animatoren instrueert waar hij naartoe wil. Daarna is het weer tijd voor twee verwijderde scènes, "Gantu's Challenge" (2 min.) en "Bedtime Story" (2 min.), net als de daarop volgende vroege versies van "Jumba Attacks" (2 min.) en "The 747 scene with Stitch's Gang" (5 min.) grotendeels in animatic-versie. Deze laatste scène, die op de hoes wordt aangeprezen als alternatief einde, staat er dan nog eens als verwijderde scène (3 min.) op ook; het verschil is dat in deze slotscène Stitch niet het ruimteschip van zijn twee belagers inpikt, maar een Boeing 747. Deze versie werd echter om de voor de hand liggende reden weggelaten na de gebeurtenissen van 11 september 2001. Het vierde en laatste scherm bevat nogmaals de vier reeds op de eerste disc aanwezige filmtrailers terug, zij het in een andere versie, gedubd in naar keuze Engels, Frans, Nederlands of Italiaans, en met indien gewenst Spaanse (!) ondertitels.

Wat we vooral uit deze documentaires en featurettes leren, is hoe zeer de film op diverse punten is moeten worden "aangepast" om de film kindvriendelijker te maken. Wat Stitch bijvoorbeeld allemaal uitvreet met de kettingzaag, wordt ons niet gegund te zien, en naast het eerder vermelde Boeing 747-incident werden ook andere scènes (het Zwitsers zakmes met een tube tandpasta!) aangepast. Als er hier en daar dus al wat inconsistenties in de film zitten, zijn deze meestal ontstaan door externe druk. Vooral de eerlijkheid waarmee in de making of-documentaires dergelijke veranderingen worden verklaard, maken deze bonusdisc aanprijzenswaardig.

CONCLUSIE
De 2-discversie van Lilo & Stitch is een upgrade waard, maar U moet wel héél erg uit uw doppen kijken dat men U de verkeerde disc niet aansmeert. Een betere communicatie en een mea culpa van Buena Vista waren zeker op hun plaats geweest.


cover




Studio: Buena Vista

Regie: Chris Sanders & Dean Deblois
Met: Chris Sanders, Daveigh Chase, Tia Carrere, Ving Rhames, David Ogden Stiers, Kevin McDonald, Jason Scott Lee, Zoe Caldwell, Kevin Michael Richardson

Film:
8/10

Extra's:
9/10

Geluid:
9/10

Beeld:
9/10


Regio:
2

Genre:
Komedie

Versie:
Benelux (NL/FR)

Jaar:
2003

Leeftijd:
6

Speelduur:
82 min.

Type DVD:
SS-DL

Barcode:
8717418059132


Beeldformaat:
1.66:1 anamorfisch PAL

Geluid:
Engels Dolby Digital 5.1
Vlaams Dolby Digital 5.1
Nederlands Dolby Digital 5.1
Frans Dolby Digital 5.1

Ondertitels:
Nederlands, Engels, Frans
Extra's:
Disc 1:
• Geanimeerde menu's
• Audiocommentaartrack
• 3 videoclips
• 4 spelletjes
• 4 featurettes
• 4 trailers

Disc 2:
• Documentaire "The Story Room: The Making Of Lilo & Stitch"
• 2 fragmenten uit andere films
• 8 featurettes
• 3 gallerijen
• 5 verwijderde scènes
• 3 animatics
• 4 trailers

Andere recente releases van deze maatschappij