FILM
Fase: Four Movements To The Music Of Steve Reich zoals deze productie heet, is een choreografie die Anne Teresa De Keersmaeker in 1982 ontwikkelde en die ze tot in de late jaren '90 bleef dansen met haar compagnon Michèle Anne De Mey. Fase is een historisch werk, want het leidde tot de oprichting van Rosas, de danscompagnie waarmee Anne Teresa De Keersmaeker de internationale danswereld zou verbazen. De adaptatie van Fase voor de dvd-release, van de hand van Thierry De Mey, die eerder ook al Tippeke en Rosas Danst Rosas voor z'n rekening nam, dateert uit 2002 en kwam tot stand ter gelegenheid van de twintigste verjaardag van het dansstuk.

De muziek van Steve Reich behoort tot het zgn. minimalistische of seriële genre. Ze wordt gekenmerkt door een opvallend en geaccentueerd ritme en een voortdurende faseverschuiving. Het tempo ligt bovendien vrij hoog, waardoor de composities uitgroeien tot ingewikkelde patronen met hernemingen en herhalingen die telkens net ietsjes anders klinken. Het dansstuk, dat oorspronkelijk in het theater werd uitgevoerd, is voor de filmversie aangepast. Thierry De Mey plaatst z'n dansers bewust in een nieuwe omgeving, gebruikt een beweeglijke camera, maakt luchtopnamen en last visueel aantrekkelijke close ups in. Op die manier betrekt hij de kijker, die de livesfeer en de directheid van het theater moet missen, toch zeer nauw bij wat zich voor zijn lens afspeelt en creëert hij een originele en unieke versie die zoveel mogelijk de kracht en de intensiteit bewaart van het oorspronkelijke werk.

Piano Phase
Een compositie voor twee piano's. Als twee eigentijdse derwisjen draaien Anne Teresa De Keersmaeker en Michèle Anne De Mey rond hun as, waarbij ze elk een ander tempo volgen. Aanvankelijk blijven ze netjes gelijk dansen, dan begint de verschuiving en worden hun bewegingen asynchroon om na een zekere tijd opnieuw in dezelfde fase terecht te komen. Frontaal geplaatst licht zorgt voor zachte schaduwen van de beide dansers op de witte achtergrond en twee schuin geplaatste lichtbronnen, vooraan links en rechts, creëren een derde samengesteld schaduwbeeld van de beide danseressen tussenin. Tijdens de tempoverschuiving zorgt dat voor een zeer apart en grappig effect van een tollende derwisj met twee gezichten. Dan komen de dansers los van de achtergrond en bewegen ze zich in de vrije ruimte. De Mey gebruikt invallend wit licht in een blauwgekleurde omgeving en wisselt close ups af met brede panoramische opnamen vanuit de hoogte. Z'n camera volgt elke beweging, elke nuance en ontleedt de emoties die de muziek bij de dansers teweeg brengt. Ruim twintig minuten en tegen een hels tempo blijven de dansers door de Rosasstudio in Vorst (Brussel) bewegen, draaien en zwaaien om te eindigen op hun uitgangspositie, tegen de witte muur met de drie schaduwderwisjen in de achtergrond.

Come Out
Een compositie voor stem. Een mannenstem herhaalt een oneindig aantal keren dezelfde woorden in een oneindige computergestuurde en gemanipuleerde loop. De dansers zitten naast elkaar elk op een stoel. Hun bewegingen zijn repetitief, bijna voortdurend asynchroon. De camera zoomt in en uit, toont close ups van handen en gezichten en maakt draaiende bewegingen rond de dansers in een donkerblauwe lege ruimte. Door de ramen van het Coca Cola-gebouw in Anderlecht zijn de lichten van de avondspits zichtbaar. De stem is nauwelijks meer dan elektronisch gereutel, mechanisch en repetitief en de dansers, als marionetten, bewegen zich kreunend en zuchtend in hun eigen kleine geïsoleerde wereld.

Violin Phase
Een compositie voor twee violen. De actie verplaatst zich naar een gigantisch sneeuwwit podium in het Zoniënwoud (Tervuren). Anne Teresa De Keersmaeker danst tegen een achtergrond van bruin en groen met gele vlekken. Op de tonen van een korte repetitieve melodie maakt ze een eenvoudige figuur in de ruimte en tekent met haar witte gympies een perfecte cirkel in het zand. Vervolgens brengt ze versieringen aan in het danspatroon en tekent de stralen van de cirkel. Vanuit de hoogte toont de camera de figuur die op de grond ontstaat en een andere wervelt om het podium heen en toont de dansende De Keersmaeker als een speelse bosnimf in de vrije natuur, licht en luchtig en los van de prachtige omgeving. Haar bewegingen zijn ongecompliceerd en eenvoudig, maar altijd perfect uitgevoerd en een streling voor het oog bovendien.

Clapping Music
Een compositie voor handgeklap. Het vierde en laatste deel van Fase: Four Movements to the Music of Steve Reich is opgenomen tussen de verweerde houten draagbalken en steunpilaren van het Felix Pakhuis, een indrukwekkende en dramatische omgeving aan het Napoleondok, net buiten het oude centrum van Antwerpen. Het handgeklap, opnieuw met voortdurende faseverschuiving, ademt de sfeer uit van Andalusische flamenco en tapdansen. Anne De Keersmaeker en Michèle Anne De Mey geven er een lichte toon aan met hun natuurlijke manier van doen en de korte voorwaartse knikjes die ze maken met hun witte muiltjes. Bijna onopvallend bewegen ze zich van de ene kant van het enorme Felix Pakhuis naar de andere, tussen de pilaren door terwijl de camera van op een afstand voorzichtig meedraait en de kleine figuurtjes vanuit steeds nieuwe posities in beeld brengt. Soepel als slapstickfiguurtjes evolueren de dansers in de richting van het handgeklap dat hen aanvuurt en de dans naar een rustige apotheose leidt.

BEELD EN GELUID
Thierry De Mey staat opnieuw garant voor een prachtige fotografie met tonen van gefilterd wit en blauw. Het inzetten van een steadycam en een hoogtewerker levert prachtig beeldmateriaal op en geeft de dansproducties in hun nieuwe omgeving een eigen identiteit en een eigen cachet. De Mey is een meester in het bespieden van zijn prooi en een estheet in de manier waarop hij het beste uit elke scène weet te halen. De dvd-transfer is goed van kwaliteit, al is er af en toe wel sprake van kleurverlies (de buitenopname in het woud) en een wazig beginbeeld, tenzij het hier om flou artistique zou gaan. Bij dit soort producties weet je maar nooit. Voor de rest zijn er geen noemenswaardige ongerechtigheden of beschadigingen. Het geluid staat in stereo en in 5.1 met de muziek links en rechts en de geluiden van de dansers in de surround, subtiel en efficiënt.

EXTRA'S
Bij de extra zitten vier korte fragmenten uit Fase on Stage, de live performance van de dansvoorstelling in de Singel in Antwerpen in juni 1997; Violin Phase/Top Shot is een uitgebreide verticale opname van de zandfiguur die Anne Teresa De Keersmaeker tekent tijdens haar dansstuk Violin Phase; voorts is er een Gallery: Dance Photographs 1982-2002, zijn er Notes & Sketches van haar vele dansvoorstellingen in de loop van 20 jaar en Steve Reich on Anne Teresa De Keersmaeker and Phase is een kort bericht van de componist waarin hij zich positief uitlaat over de manier waarop de danseres de geest van zijn muziek heeft weten te vaten.

CONCLUSIE
Met Fase: Four Movements To The Music Of Steve Reich evenaart regisseur Thierry De Mey probleemloos de kwaliteit van Rosas Danst Rosas, de productie die Anne Teresa De Keersmaeker in 1983 creëerde voor haar kersverse danscompagnie. Met dezelfde zin voor detail en originaliteit slaagt De Mey erin de voor het theater geconcipieerde dansproducties naar een nieuwe omgeving te verkassen zonder te raken aan de intensiteit en de sfeer die ze van de auteur oorspronkelijk meekregen. Daarbij spelen de met zorg uitgezochte locaties en de superbe manier van belichten een grote rol, maar evenzeer de keuze van de close ups, de ruime overzichtsopnamen en de manier waarop De Mey zijn camera's laat bewegen rond de dansers en doorheen de architectuur.