FILM
Tijdens de afwezigheid van koning Richard wordt Engeland geregeerd door zijn inhalige broer, Prince John (Peter Ustinov) en zijn adviseur Sir Hiss (Terry-Thomas). John heeft een ziekelijke voorliefde voor twee dingen: zichzelf en belastingen. Onder zijn auspiciën zuigt de Sheriff van Nottingham (Pat Buttram) de inwoners van Nottingham tot de laatste cent uit. Robin Hood (Brian Bedford) en Little John (Phil Harris) hebben er een sport van gemaakt om de rijken te beroven en hun buit onder de armen te verdelen, en door hun waanzinnige acts en dito verkleedpartijen hebben ze de gemene prins al redelijk wat geld afgetroggeld. Een grote beloning uitloven helpt niet, want Robin is razend populair bij het gewone volk. Om hem in de val te lokken, organiseert Prince John een toernooi, waarbij de winnaar een kus krijgt van Robins oud lief, Maid Marian (Monica Evans). Robin kan uiteraard niet laten om deel te nemen, en wanneer hij ontmaskerd wordt, vernederen hij en Little John Prince John door zijn prestigieus toernooi in een slagveld te herschapen. De prins zint op wraak, en verdriedubbelt prompt de belastingen.




Nu zowat alle Disneyklassiekers op dvd zijn uitgebracht, en Blu-Ray en HD-DVD nog niet genoeg gepenetreerd zijn in de markt om alle mensen nog eens dezelfde classics opnieuw te laten aankopen, geeft Buena Vista nog maar eens een deel Disneyklassiekers opnieuw uit als Special Edition. Deze Robin Hood uit 1973, voor mij persoonlijk één van de beste films uit een tijdperk waarin de Disney-studio toch hier en daar wat begon te slabakken, stond echter bovenaan het lijstje om eens van een betere versie te voorzien worden die de inmiddels al vijf jaar oude vorige release zou moeten doen vergeten. En of dat gelukt is? Wel, inhoudelijk is er niet veel veranderd, natuurlijk. Er was eens een tijd toen Disney niet per sé elke langspeel-tekenfilm volpropte met prekerige zedenlessen, maar waarin ze nog films maakten die in weze één langgerekte duw-en trekpartij waren. Robin Hood behoort zeker tot deze categorie, en het is uit dat era ongetwijfeld één van de meest amusante films. De praktijk om de figuurtjes te laten inspreken door bekende acteurs was nog niet zo ingeburgerd, en het inhuren van Peter Ustinov voor de stem van Prince John was in alle opzichten een geslaagde zet. Deze gedegenereerde verre neef van Simba is alles wat je van een tekenfilmschurk verwacht: een geflipte neuroot met een opgeblazen gevoel voor zelfverheerlijking, die zich tegen alle raadgevingen van zijn naaste adviseurs in keer op keer laat beetnemen als een kerstekind, en vervolgens een potje gaat zitten grienen als een verwaand joch, en bij elke kostbare herinnering aan zijn moeke steevast zijn duim begint te befopspenen. Echt veel verhaalopbouw of -evolutie zit er niet in, we worden zonder voorgeschiedenis al onmiddellijk in de actie geparachuteerd, waarbij het lijkt alsof Robin Hood en Little (!) John al jaren niets anders hebben gedaan dan de sheriff van Nottingham getreiterd just for the fun of it, en de sheriff alleen maar op deze aardkloot is gezet om zo schraperig mogelijk het volk belastingen uit hun zakken te kloppen. Robin Hood is een redelijk vaudevilleske tekenfilm met liefst niet te veel inhoud, maar des te meer spektakelwaarde. De animatie heeft na al die jaren nog niets aan charme ingeboet, wat spijtig genoeg niet van alle Disneyfilms kan gezegd worden, en de film bevat enkele korte maar krachtige meezingers. De creativiteit waarmee de prins en zijn sheriff aan de lopende band nieuwe belastingen uitvinden is bovendien een gegeven waardoor iedereen zich automatisch aan de kant van de tegenstanders schaart. Kortom, de film is met veel liefde voor het vak gemaakt, en zal, na de makers en de vorige generatie, opnieuw een generatie ongelofelijk veel plezier bezorgen.



BEELD EN GELUID
De bespreking van het beeldformaat is ditmaal echt geen makkie. Bij een gewone film wordt het materiaal meestal op een 4:3-camera geschoten en achteraf worden de regio's boven- en onderaan het beeld afgedekt, en als de regisseur al bij voorbaat weet welke stukken er gaan afvallen, houdt hij daar doorgaans rekening mee; zo gebeurt het dat er onder meer in de bovenste en onderste randen al eens een micro of zo blijft hangen. Bij een tekenfilm is zoiets natuurlijk niet mogelijk. Alle Disneyfilms tot en met de jaren '70, een uitzondering als The Sleeping Beauty misschien uitgezonderd, werden origineel getekend in het standaard-Academy formaat, wat ruwweg op 1.37:1 neerkomt. Meer en meer cinema's werden echter uitgerust met een breed scherm, en met dat idee in het achterhoofd werd al door de Disney-animatoren geanticipeerd op een projectie waarbij het bovenste en het onderste deel dienden af te vallen. Nu, Robin Hood is één van de talrijke animatiefilms die daardoor meestal inderdaad in laten we zeggen "omgekeerde pan & scan" te bewonderen was. De eerder uitgekomen 1.33:1-versie was dus géén pan & scan versie, maar in de cinema versie werden de boven en onderkant bedekt om tot een breedbeeldformaat te komen. Aangezien deze versie toch niet helemaal de beste transfer aller tijden kon genoemd worden, werd voor deze nieuwe special edition een nieuwe digitale print gemaakt. En het moet gezegd worden dat deze er opmerkelijk beter uitziet: de kleuren zijn een stuk vibranter en vooral stabieler geworden, het contrast is opgeschroefd en de vele gekartelde lijnen die de vorige versie teisterden, zijn voor zover ik kan oordelen allemaal verdwenen. De scherpte is een ordegrootte beter dan de vorige editie: zelfs de indrukken van de potloodlijnen zijn nog goed te onderscheiden, en voor een ambachelijk werkstuk als deze Robin Hood bewaart dat een deel van de charme. Alle hints van vreselijk overdreven edge engancement zijn verdwenen, en het beeld ziet er veel minder korzelig uit.

Maar! We kunnen er niet omheen dat deze versie gecropt is. Er valt boven- en onderaan hier en daar wat beeld weg, en dat maakt dat sommige scènes er opgeblazen uitzien. Het begint al eigenlijk in de eerste scène, waarin Alan A'Dale ons inwijdt in de wereld van het échte Robin Hood-verhaal, door middel van een boek waarin de miniaturen tot leven komen. Onderaan valt er van de Engelse versie héél duidelijk een stukje van de tekst, wat toch echt niet de bedoeling kan zijn geweest. Ook verderop in de film zijn scènes te zien waarin er pakweg een lichaamsdeel of een deel van de actie occasioneel buiten de framing van het beeld valt. Wie echter ooit Robin Hood op het witte doek heeft gezien, zal negen kansen op tien hetzelfde gemerkt hebben (of juist niet gemerkt hebben). In het cijfer voor de beeldkwaliteit zijn we hier echter bij DVD Info gewoon om zowel de kwaliteit als het gebruikte aspect ratio te beoordelen. En wat dit laatste betreft gaan we af op wat de visie van de regisseur was, en of die visie gerespecteerd is gebleven. Maar uiteraard stelt zich daar het praktische probleem dat regisseur Wolfgang Reitherman al meer dan twintig jaar dood is, en we hem moeilijk kunnen vragen wat zijn version of choice was. En waar dit bij een andere film meestal genoegzaam bekend is, is dat bij deze Robin Hood een discussie waar de meeste specialisten én medewerkers uit die tijd het na al die jaren nog steeds niet over eens zijn: de animatie van de 4:3-versie ís nu eenmaal gemaakt en beschikbaar, maar men wist goed dat deze bijna nooit vertoond zou worden, tenzij bij een occasionele TV-vertoning, waarbij de overgang van 1.37:1 naar 1.33:1 slechts een minimale ingreep vereist.



Ik heb zelf eertijds erg gepleit bij mijn collega's om een verkeerd beeldformaat zwaar te sanctioneren, al is het maar om bij animatiefilms miskleunen als The Fox And The Hound, waarbij het niet om een open matte-versie gaat maar wel degelijk om een ordinaire pan en scan-versie, te bestraffen. Bij de recent besproken regio 1-versie van The Secret Of NIMH heeft de betrokken studio dat netjes opgelost door beide versies op dvd te zetten, en de kijker dan maar zélf te laten kiezen. Strikt genomen zou dus Robin Hood ook onder de sanctieregel moeten vallen en voor beeld een zware buis moeten krijgen. Regels zijn er echter om gebroken te worden, zeker in de enkele historische uitzonderingsgevallen zoals deze film, en ik zal daarom voor één keer een oogje dichtknijpen tot breedbeeldformaat, en een cijfer geven dat meer in overeenstemming is met de kwaliteit van het gerestaureerde beeld dan met het formaat. Het is tenslotte niet Buena Vista's schuld dat de discussie over het beeldformaat van Robin Hood nog niet uitgewoed is. Met uiteraard de randbemerking dat het goed is voor één keer.

Ook iets waar ik niet echt een voorstander van ben is het onnodig opwaarderen van geluidstracks. Toch is het heel eenvoudig om met een Dolby Digital 5.1-mix het geluid in evenwicht te laten, en dat is bij deze Robin Hood gelukkig nagestreefd. Het gebruiken van het subwooferkanaal ten opzichte van de vorige Dolby Digital 5.0-versie levert de film niet noemenswaardig voordeel of nadeel op.

De geluidstrack is van goede kwaliteit, maar er wordt niet echt gebruik gemaakt van de ruimtelijke effecten; het blijft een redelijk vlakke mix, nochtans overal zeer duidelijk verstaanbaar. De layer change zit tussen twee scènes in weggewerkt, en verstoort het tempo van de film niet. De dialogen zijn netjes uitgebalanceerd, en de nuances in de stemverbuigingen van de ster van de show, Peter Ustinov, klinken zeer netjes en natuurlijk. Natuurlijk is een Disneyfilm uit de jaren '70 in geen enkel opzicht te vergelijken met een recente uitgave als Aladdin of zo, en voor een welgeproportioneerde, vette surroundtrack met alle toeters en bellen vandien bent U uiteraard bij deze Robin Hood compleet aan het verkeerde adres. Wat dan de meerwaarde van een DTS-track kan zijn is ons een raadsel, maar yup, de Franstaligen hebben het toch maar weer eens geflikt om hiervoor kostbare discspace aan op te offeren.



EXTRA'S
Buena Vista heeft toch al bijgeleerd en de film voorzien van een optie waarbij de gebruikelijke openingstrailers geskipt kunnen worden. Gek genoeg worden deze bij het kiezen van Fast Play wél gespeeld, en bij het kiezen van het hoofdmenu niet, wat een beetje contra-intuïtief is. We zullen het maar op een schoonheidsfoutje houden. De cross-promotionele trailers zijn in het menu terug te vinden als Sneak peeks, en daar horen ze ook. Mooi, houden zo, perfect, en niets aan veranderen! Heel misschien luisteren ze soms wel een beetje naar onze grieven. De menuschermen zijn aangepast, maar de extra's zijn niet echt opgewaardeerd ten opzichte van de vorige editie. De enige extra waar de Disneyfans over zullen geilbekken is het alternatieve einde. Uiteraard is er geen moeite meer gestoken om de animatie finaal af te werken, en zal U het hoe dan ook moeten stellen met een van nieuw ingesproken dialogen voorzien stel storyboards. Deze 4 1/2 minuten durende showcase is een tikkeltje donkerder dan de luchtige toon van de eigenlijke film, en het lijkt me logisch dat dit einde uiteindelijk niet werd weerhouden. Dronken Japanners zullen hun geluk niet op kunnen dat er in plaats van één (zoals op de oude versie) maar liefst drie karaoke-clips van liedjes zijn toegevoegd. De drie spelletjes "Robin Hood's Merry Games" zijn gewoontegetrouw alleen maar geschikt voor de allerjongsten, en zelfs die gaan teleurgesteld zijn dat hun beloning voor het antwoorden van zó'n moeilijk stel multiple choice-vragen uiteindelijk... een terugkeer naar het hoofdmenu is. De galerij met schetsen kan je zowel op eigen houtje doorlopen als in slideshow-vorm. De rest van de bonusmateriaal-sectie wordt opgevuld met een oud Mickey Mouse-tekenfilmpje uit 1933 van 8 minuten (hetzelfde als op de vorige versie, n.b.)- en aangezien de muis ons nooit heeft kunnen bekoren, en dit weinig tot niets te maken heeft met de film zelf, verwaarloosbaar.

CONCLUSIE
Deze speciale editie van Robin Hood is in alle opzichten okee, en de beeldkwaliteit is er met rasse schreden op vooruit gegaan, maar de keuze voor een afgemat breedbeeld-formaat doet me toch vermoeden dat de Disney-aficionado's hun oude disc ditmaal for the sake of completeness zullen willen bijhouden.