RICKY
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2009-10-30
FILM
De Franse regisseur François Ozon neemt graag risico’s en tot nog toe heeft hem dat geen windeieren gelegd:
Les Amants Criminels (1999),
Sous Le Sable (2000),
8 Femmes (2002),
Swimming Pool (2003),
5x2 (2004) en
Le Temps Qui Reste (2005) waren stuk voor stuk pareltjes waarmee hij het publiek kon overtuigen ondanks het feit dat het vaak om eigenzinnige vertellingen ging in steeds andere genres. Want Ozon is onvoorspelbaar. In 2007 draaide hij
Angel over een excentrieke jonge Britse schrijfster die struikelt over haar eigen ambities, een film waarin hij de spot dreef met het historische kostuumdrama. Vandaar naar zijn productie
Ricky is weer een hele stap in een totaal andere richting, zij het dat schijn bedriegt, want net zoals de toeschouwer voorbij de oppervlakkige glamour en glitter van
Angel behoorde kijken om de essentie te vinden, zo ook is deze bitterzoete fabel over een zeer aparte baby niet meer dan een dekmantel voor een dieperliggende onderstroom.
Katie (Alexandra Lamy) woont met haar dochtertje Lisa in een hoogbouwflat in een buitenwijk. Elke ochtend brengt ze de achtjarige met de bromfiets naar school en rijdt vervolgens naar de chemische fabriek waar ze doppen op bleekwaterflessen doet. Het is afstompend en weinig interessant werk en soms heeft Katie geen zin om naar haar werk te gaan. Op een keer maakt ze er kennis met de Spaanse gastarbeider Paco (Sergi López). Hij neukt haar tijdens de middagpauze in het toilet, neemt haar de dag nadien uit eten en trekt vervolgens bij haar in. De kleine Lisa kijkt argwanend naar de vreemde donkere man die plots in hun leven verschijnt. De passionele relatie tussen haar moeder en Paco resulteert in de geboorte van haar halfbroertje Ricky. Omdat Paco bij de nachtploeg ingedeeld wordt, krijgt hij de zorg over de baby overdag.
De problemen beginnen wanneer Katie een donkere vlek op de rug van het kleine jongetje ziet. Ze vraagt Paco om uitleg, maar die bevalt haar niet. Een paar dagen later heeft Ricky twee blauwe vlekken op z’n ruggetje en verwijt ze Paco dat hij haar baby geslagen heeft, waarop de Spanjaard z’n spullen pakt en vertrekt. Maar daarmee is de kous niet af, want op een ochtend vinden Katie en Lisa de kleine Ricky boven op de klerenkast. Gezien het jongetje nog niet kan lopen en nauwelijks kan kruipen, staat Katie voor een raadsel. Lisa pleit onschuldig. Een poging om de baby van de kast te halen gaat fout en Ricky valt op de grond. Dan zien moeder en dochter wat voor een bijzondere baby hun zoontje en stiefbroertje wel is.
François Ozon is er de man niet naar om bizarre sprookjes te vertellen. Z’n wondere vertelling over baby Ricky is niet meer dan een aanleiding voor een sociaal-realistische schets van een marginaal milieu en een relatie die die naam nauwelijks verdient terwijl ze toch op de een of andere manier de indruk geeft stand te kunnen houden. Katie en Paco zijn beiden laagopgeleid en dat maakt ze op relationeel en emotioneel vlak kwetsbaar in crisissituaties. Z’n vrouwelijke hoofdfiguur schildert de regisseur af als een goede moeder, maar ook als een figuur die nauwelijks interesse heeft voor haar uiterlijk, indulgent en makkelijk beïnvloedbaar, die verrassend snel overstag gaat voor mannelijke attenties om vervolgens op een vrij nonchalante manier in een relatie te stappen met een kerel die ze minder dan een week eerder voor het eerst tegen het lijf is gelopen. Paco, fors, harig en dierlijk, is rustiger van aard en Ozon neemt z’n tijd om hem in de dagelijkse omgang met Lisa en Ricky als een brave, zij het wat onhandige maar goedbedoelende huisvader voor te stellen. Door de ogen van de kleine Lisa ziet de toeschouwer evenwel een niet helemaal betrouwbaar personage dat een zekere mate van gevaar uitstraalt. Bijgevolg waait er door de film van begin tot einde een beetje een ongemakkelijke en dreigende sfeer die niet veel goeds voorspelt.
De avonturen van de kleine Ricky vormen een welgekomen afwisseling waardoor de toon van de film na verloop van tijd enigszins opklaart, maar opnieuw is François Ozons aanpak niet zonder bedoeling en ontspoelt zich van het ene op het andere moment een ontroerend verhaal over het pijnlijke proces van loslaten en onthechten dat mensen niet noodzakelijk uit elkaar drijft, maar ook voor nieuwe cohesie kan zorgen. Eind goed al goed, dus ? Dan onderschat u François Ozon, want als u goed naar het eerste fragment van de film heeft gekeken (Katie bij de sociale dienst op zoek naar hulp) én op het einde ook de slotscène met arendsogen screent, dan zal u merken dat hij er niet voor terugdeinst om het noodlot op een meedogenloze manier toe te laten slaan.
De Frans soapactrice Alexandra Lamy overtreft zichzelf in de rol van de onfortuinlijke Katie. De Catalaan Sergi López (
El Laberinto Del Fauno, 2006 en
Une Liaison Pornographique, 1999) is goed op dreef, maar wordt door de regisseur eerder op de achtergrond gehouden. Arthur Peyret (als Ricky) is subliem, al zal hij dat wellicht pas over een decennia of twee zelf beseffen.
BEELD EN GELUID
Het anamorfische 1.85:1-beeldmateriaal is scherp en wordt gedomineerd door rustige en eerder donkere kleuren van het troosteloze arbeidersmilieu in een Franse buitenwijk. De aankleding van personages en decor is somber, schraal en armoedig en de buitenopnamen moeten het stellen met spaarzaam herfstlicht. In de donkerste fragmenten is er nog maar weinig ruimte voor details, maar edge enhancement en ruis blijven binnen acceptabele grenzen. Ongerechtigheden en andere oneffenheden zijn afwezig. Spectaculaire scènes en dito geluid bevat de film niet en dus gaat het er meestal vrij kalm aan toe op het 5.1-geluidsspoor. Ozon’s vast huiscomponist Philippe Rombi componeerde een rustige en ondersteunende muziektrack die zelden de aandacht trekt, maar die wel op een efficiënte wijze de spanning onderlijnt wanneer nodig.
EXTRA'S
De dvd bevat een aantal Andere Trailers.
CONCLUSIE
Ricky van François Ozon is een film die tegelijk magisch-realistische en sociaal-realistische trekjes vertoont. Niet iedereen zal Ozons bizarre combinatie van realisme en jongensachtige fantasie op prijs stellen, maar wie bereid is om verder te kijken dan de primaire vormelementen, die ontdekt beslist een bekoorlijke en indringend sprookje over moederliefde en de kunst van het loslaten.