Hannah Stern is 18, joods, goeduitziend en vrijgevochten. In het New York van de jaren 80 heeft ze uitzicht op een goed leven en een beloftevolle toekomst. Voor de oude tradities van haar familie heeft ze nauwelijks interesse en het komende Pesach-feest kan haar slechts matig boeien. Haar ouders beslissen daar anders over en dus zit Hannah (Kirrten Dunst) een paar uur later aan tafel bij haar tante Eva, waar de bejaarde ooms haar elk jaar opnieuw hun nazikampverhalen proberen te vertellen. Die vindt Hannah saai, ze staan te ver van haar eigen leefwereld af en ze probeert de oudjes te vermijden en grapjes te maken om ze af te leiden. Als haar gevraagd wordt om de voordeur te openen voor de profeet Elijah - het belangrijkste ritueel op Pesach - keert ze terug in de tijd: ze komt in Yanuf, het geboortedorp van haar oude familieleden in Polen terecht in 1941, op de dag dat een neefje op het punt staat om in het huwelijk te treden.

 

Nog vóór het huwelijk goed en wel is ingezegend door de rabbi, rijdt een SS-colonne het marktplein op en voert alle inwoners van Yanuf af naar een concentratiekamp. Hannah zit in de val, ze weet wat er aan de hand is en ze vertelt het haar nichtje Rivkah (Brittany Murphy), maar die houdt haar bizarre verhalen voor fantasie. Wat is er erger, bedenkt Hannah, weten wat er zal gebeuren omdat je het op school hebt geleerd of totaal geen idee hebben over wat de nazi’s van plan zijn? Het weinig dat ze over het lot van 6 miljoen joden uit WOII weet uit de verhalen van haar ooms en tantes zal ze moeten gebruiken om de gruwelen uit het verleden te overleven…

 

 

Regisseur Donna Deich is bekend van haar werk voor N.Y.P.D. Blue (1995-2003) en E.R. (1995). Onder het toeziend oog van een processie van 11 (!) producers, co-producers, associate producers en executive producers (o.a. Dustin Hoffmann) verfilmde ze in 1999 de roman van Jane Yolen, ook wel de Amerikaanse Hans Christian Andersen genoemd, wegens haar indrukwekkende reeks kinderboeken waarvoor ze meermaals bekroond werd. The Devil’s Numbers houdt dan ook het midden tussen een film voor adolescenten en een kampenfilm voor volwassenen met als boodschap dat jongeren nooit de moord op zes miljoen Joden mogen vergeten, want dat een gelijksoortige massavernietiging zich op elke moment opnieuw voor kan doen. Dat illustreert ze aan de hand van de levenswandel van de jonge Hannah Stern, een verwend Joods meisje uit een goed New Yorks milieu dat geen interesse heeft voor de kampverhalen van haar oude ooms en tantes en dat er toch op een bizarre manier in terechtkomt. Het idee om het jonge meisje terug te plaatsen in de tijd is een aanlokkelijk uitgangspunt, doch de manier waarop Jane Yolen in haar boek en Donna Deich in de film die kunstgreep uitvoeren, is vrij onhandig en behoort eerder tot het terrein van sciencefiction of fantasy, waarmee een volwassen publiek het beslist even moeilijk zal hebben. Maar het was schijnbaar de enige oplossing om het hoofdpersonage Hannah naar 1941 terug te katapulteren zonder de jonge actrice op te offeren.

 

 

Wie die hindernis neemt of er zich geen vragen bij stelt, wordt na verloop van tijd deelgenoot gemaakt van een pakkend verhaal over twee jonge meisjes in een naziconcentratiekamp. Voor de ene is het duidelijk wat hun te wachten staat, voor de andere (en de rest van de kampbevolking) is het een ervaring die ze niet eerder heeft meegemaakt en waarvan ze zich ook de afloop niet voor kan stellen. De spanning die daardoor ontstaat, houdt dit voor de kijker overbekend verhaal gaande, want zal Hannah kunnen putten uit de verhaaltjes waarvoor ze anno 1999 nauwelijks interesse had en die nu het verschil kunnen maken tussen leven of dood, en zal ze inderdaad een manier vinden om zichzelf en haar nichtje Rivkah voor de dood door vergassing te behoeden? Dit is bijna zeker een verhaal met biografische karakteristieken dat qua genre verwant is met The Boy In The Striped Pyjamas (2008), alleen is het algemeen kader in die film een stuk geloofwaardiger en zonder hocus pocus uitgewerkt en is het ondanks de aanwezigheid van twee jonge kinderen in de hoofdrol duidelijk een film die zich tot volwassenen richt. The Devil’s Numbers valt wat dat betreft een beetje tussen twee stoelen en dat is jammer.

 
Gelukkig zijn de acteerprestaties zonder meer goed: Kirsten Dunst (Eternal Sunshine Of The Spotless Mind, 2004) en Brittany Murphy (Sin City, 2005) zijn zeer geloofwaardige slachtoffers van een onwaarschijnlijke misdaad tegen de mensheid, maar ze hebben tegen het einde van de film toch een beetje te veel vlees aan de botten, wat men via een dieet of een geloofwaardige grime had kunnen voorkomen. Het decor is eenvoudig en geloofwaardig, hoewel er duidelijk sprake is van een beperkte opzet, wellicht als gevolg van een bescheiden budget.  

 

Ondanks het feit dat deze film meer dan tien jaar oud is en opnieuw tegen een interessante prijs wordt aangeboden (hij verscheen in 2004 al een keer op de Benelux-markt als The Devil’s Arithmetic bij Papillon Films) is er op de technische kwaliteit van beeld en geluid zo goed als niets aan te merken. Dat heeft beslist ook te maken met de keuze van de regisseur voor warme kleuren als beige en bruin en voldoende lichtinval in de kampscènes, waardoor in de donkere fragmenten de details overeind blijven en de bruine en grauwe kleurvlakken niet door elkaar vloeien. Witte punten, strepen en andere ongerechtigheden zijn afwezig. Het geluid moet genoegen nemen met een stereotrack, maar die voldoet voor dit soort film. De Franse componist Frédéric Talgorn heeft een verzorgde soundtrack geschreven die nooit afleidt en die perfect bij dit drama past.

 

Geen

 

Voor de verfilming van The Devil’s Numbers blijft regisseur Donna Deich vrij dicht bij de roman van Jane Yolen, waarin elementen uit sprookjes en kinderboeken gecombineerd worden met een vrij harde en realistische weergave van het leven in een naziconcentratiekamp. De truc is niet helemaal geslaagd én beslist ongeloofwaardig voor volwassenen, waardoor deze goedbedoelde productie tussen wal en schip terechtkomt. Gelukkig is er sprake van een sterk verhaal en zijn de acteerprestaties van hoog niveau.