FILM
Amerika eind jaren '50. De prestigieuze middelbare school Welton - door de studenten smalend Hell-ton genoemd - voert begrippen als traditie, eer, discipline en uitmuntendheid zowel letterlijk als figuurlijk hoog in het vaandel. De studenten gaan echter de schok van hun leven beleven met de nieuwe leerkracht voor poëzie, John Keating (Robin Williams), zelf oud-leerling van Welton. Door zijn onconventionele lesmethode probeert hij de leerlingen zin voor non-conformiteit en zelfontplooiing bij te brengen. Bij sommigen slaat de vonk over: Knox Overstreet (Josh Charles) durft eindelijk zijn liefde bekennen aan een meisje dat al verkering heeft met de aanvoerder van een baseball-team, nieuwkomer Todd Anderson (Ethan Hawke) overwint zijn vrees om voor publiek te spreken, en vooral Neil Perry (Robert Sean Leonard) gaat in tegen zijn vader, die van hem per sé geneesheer wil maken, terwijl Neil zelf acteur wil worden. Samen met enkele andere leerlingen richten ze, naar het voorbeeld van Keating zelf tijdens zijn studententijd, het Genootschap der Dode Dichters op, een geheime club waarbij ze samenkomen om gedichten te lezen en hun diepste zieleroerselen met elkaar te delen. De leden dragen Keating op handen als hun grote held, en nemen zijn levenslessen aangaande het plukken van de dag ter harte. Onvermijdelijk leidt dit tot een harde confrontatie met het strenge schoolbestuur, en wanneer er zich een persoonlijk drama ontwikkelt, krijgt Keating alle schuld in zijn nek geschoven.


Dead Poets Society is zowel het hoogtepunt uit de carrière van regisseur Peter Weir, als van hoofdacteur Robin Williams, die tegen zijn gewoonte in een zeer ingetogen en diepmenselijke invulling aan zijn rol geeft, die zelfs professionele Williams-haters tot respect moet doen bekennen. De beeldspraak wordt soms wat letterlijk geïnterpreteerd, zoals in de scène waarin Keating iedereen op zijn eigen tempo laat stappen, maar de film blijft volledig gevrijwaard van elke vorm van overacting. Ook vermeldenswaard zijn de soms zeer intense acteerprestaties van de schare jonge, frisse acteurs, waaronder o.a. een jonge Ethan Hawke, in de rollen van de diverse leerlingen. Ook hier ontloopt Dead Poets Society de val om van de rollen karikaturen te maken, en in de plaats daarvan krijgen we een mooi portret van een handjevol tieners, elk met hun eigen angsten, dromen en verwachtingen. Fotografisch is de film een pareltje, waarbij het prestigieuze Welton natuurlijk een zeer mooi kader is om plaatjes te schieten. Bovendien wordt de sfeer van de jaren zestig - auto's, klederdracht en diens meer - zeer natuurlijk en zonder kitscherig te worden, geëvoceerd. Ondanks de aanwezigheid van Williams - inclusief zijn imitaties van Marlon Brando en John Wayne - is de film allesbehalve een komedie, maar veeleer een psychologisch drama waarin zeker iedereen die van ver of dichtbij te maken heeft met onderwijs - maar ook alle anderen - een levensles uit kunnen leren.


BEELD EN GELUID
Reeds eerder bespraken we de UK-import van deze film, die spijtig genoeg geen Nederlandse ondertiteling bevatte. Deze DVD was overigens één van de eerste releases van Buena Vista, maar werd spijtig genoeg hier nooit op de markt gebracht. Daar is nu gelukkig verandering in gekomen. Op het eerste zicht heeft men voor deze DVD dezelfde master gebruikt als de UK-versie, wat betekent dat er hier en daar een paar kleine printbeschadigingen zitten, en het beeld niet echt razend scherp is, maar anderzijds ook geen onoverkomelijke tekortkomingen heeft. Kleuren en zwartniveau's zijn solide, en hier en daar zit er een klein beetje aliasing in het beeld - kijk maar eens naar de scènes in de sneeuw, maar dat is het dan ook ongeveer. Wat bij Buena Vista-releases altijd wel een doorn in het oog blijft, zijn de koeien van letters die voor de ondertiteling gebruikt worden. Ook niet echt handig te noemen is de zeer magere hoofdstukkenindeling - tien chapter stops voor een film van door de twee uur is echt wel te weinig. De laagwisseling is merkbaar maar niet echt disruptief. De geluidstrack is opgewaardeerd van een Dolby Digital 4.0-track naar een Dolby Digital 5.1-track, maar eerlijk gezegd heeft men niet echt veel moeite gedaan om het klankbord enige diepgang mee te geven. De muziek klinkt nog altijd niet even toonvast, de subwoofer wordt nauwelijks of niet gebruikt, de dialoog is goed verstaanbaar - en daar draait het in deze film toch om - maar klinkt helemaal niet gericht. In feite worden de surround-mogelijkheden nergens benut, en da's toch wel een beetje jammer.


EXTRA'S
Wat wel een opwaardering is ten opzichte van de vorige versie, zijn de aanwezige extra's. Bij Buena Vista is het altijd een beetje uitkijken wat men onder een special edition verstaat, maar hier heeft men duidelijk voor kwaliteit gekozen. De menu's zijn voorzien van animatie en een streepje muziek, en - pluspunt - alle extra's zijn Nederlands ondertiteld. Neem bijvoorbeeld de commentaartrack, met regisseur Peter Weir, scenarist Tom Schulman en camera-supervisor John Seale. Dit is typisch een voorbeeld waarbij de commentaartrack wel degelijk een meerwaarde heeft: de makers krijgen uitgebreid de kans om hun visies op de prent te onderstrepen, en de hoeveelheid tijdvulling die anders commentaartracks nogal eens ontsiert, blijft hier gelukkig achterwege. In de sectie "Schetsboek" krijgen we een klein halfuur aan interviewfragmenten voorgeschoteld met de cast, aan de baard van Ethan Hawke te zien zijn deze stukjes van recentere datum. Veel interessante achtergrondinformatie, en da's ook zo in "John Seale's gastcollege", waarin de camera-supervisor Seale uit de doeken doet hoe bepaalde shots van de film werden opgenomen in een redelijk beperkte ruimte. In een derde en laatste documentaire wordt een dikke tien minuten hommage aan wijlen geluidstechnicus Alan Splet gebracht, die naast deze film onder meer ook voor regisseur David Lynch heeft gewerkt. Dan krijgen we nog een trailer, en een sectie met verwijderde scènes onder de noemer "Ruwe opnames". Hierin worden enkele scènes getoond die uiteindelijk de finale versie niet gehaald hebben, waarin John Keating aanwezig is op één van de laatste bijeenkomsten van de Dead Poets Society.


CONCLUSIE
Dead Poets Society blijft tot op vandaag nog altijd het meesterwerk van Peter Weir, met zeer herkenbare karakters, een gedegen plot en een - wonder boven wonder - ingehouden Robin Williams, waarschijnlijk in zijn beste rol ooit, die mijlen ver af staat van de bekkentrekkerij van Mork van Ork.