FILM
Het trieste lot van weesjongen Oliver Twist is altijd een geliefde inspiratiebron voor het witte doek geweest. Het in 1838 verschenen boek van Dickens was niet alleen goed voor de verfilming van vijf (!) stomme films (eentje met steracteur Jackie Coogan), ook topregisseurs zagen wel brood in Olivers verhaal. In 1948 maakte David Lean zijn versie en zelfs Roman Polanski verbrandde in 2005 nog zijn vingers aan dit ondertussen ferm afgezaagde verhaal. Een andere cineast die dat in de jaren 60 ook zag zitten was Carol Reed. De echte waarheid is evenwel dat Reed wel een riddertitel op zak had, maar dat zijn filmcarrière in die tijd volop in het slop zat. Er was geen mens geïnteresseerd in The Agony And The Ecstacy (een prent over Michelangelo) en ook zijn nieuwe kijk op Mutiny On The Bounty liep met een sisser af omdat hij niet kon samenwerken met ijdeltuit Marlon Brando. Terug in Groot-Brittannië maakte Reed Oliver!, een musical die alle records in het genre verpulverde. Reeds vanaf de vroege jaren 60 was de musical van Lionel Bart niet weg te denken uit het straatbeeld van Soho en blijkbaar lustte ook het filmpubliek daar pap van. De film werd een superhit en was in 1968 goed voor maar liefst tien Oscarnominaties. Uiteindelijk veroverde deze prent vijf beeldjes: Beste Film, Beste Regisseur, Beste Originele Muziek, Beste Art Direction en Beste Geluid.

Vandaag de dag herinnert zich bijna niemand nog deze musical die nog alleen goed is om de zaternamiddagtelevisieprogramma's op te vullen. Maar kijk, gelukkig zijn er heruitgaven op Blu-ray en onlangs bracht Sony deze klassieker op een blauw schijfje uit. Een reden om de film eens te herbekijken, vooral omdat de man achter de camera toch niet de eerste de beste is. Carol Reed is immers de maker van The Third Man, een spionagefilm met in de hoofdrol Orson Welles, die door enkele beroemde scènes (o.a. de achtervolging in de riool) als een schoolvoorbeeld geldt voor hoe cineasten op briljante wijze gebruik van het schaduwspel kunnen maken. Dat fenomenale regietalent merk je ook in Oliver!, want alhoewel deze musical zeker niet de beste in zijn soort is, zie je wel in bijna elke scène dat Reed zijn vak tot in de puntjes beheerst.

Sommige beelden zijn oogverblindend. Zo is de openingsscène in het weeshuis een prachtvoorbeeld van knappe regiekunst, alsook de majestueuze feestscène op Bloomsbury Square die er eentje is om in te lijsten. Jammer genoeg volstaat een geniale cineast niet om een indrukwekkende film te maken. Allereerst is er het slap verhaaltje. Iedereen weet ondertussen dat Oliver Twist (Mark Lester, zoon van cineast Richard) een jongetje is dat uit een weeshuis ontsnapt en vervolgens alleen naar het Victoriaanse Londen trekt. In de grootstad komt hij vrij vlug in contact met de sluwe Artful Dodger (Jack Wild) die hem aan Fagin (Ron Moody) voorstelt. Fagin is een sympathieke (maar gevaarlijke) vagebond die onderdak verleent aan enkele straatkinderen die portefeuilles aan rijke heren ontfutselen. Enkele kwastreken later ontfermt de rijke Bronlow zich over Oliver Twist, maar door toedoen van de boef Bill Sikes (Oliver Reed) zal het nog een tijdje duren vooraleer de jongen van zijn nieuwe rijkdom kan genieten.

Een tweede minpunt zijn de personages die op geen enkel ogenblik interessant worden. Sikes wordt wel door Oliver Reed (een neef van de regisseur!) vertolkt, doch kan je zijn prestatie moeilijk monumentaal noemen. Oliver Reed bleek trouwens op alle fronten een slechte keuze, want al gauw kwam men er achter dat de steracteur geen noot kon zingen waardoor heel wat nummers uit de oorspronkelijke musical moesten worden geschrapt. Ook de keuze van hoofdrolspeler Mark Lester was allesbehalve een goede! Het is geen wonder dat er nadien (op een klein rolletje in Black Beauty na) niks meer van het ventje is vernomen. Lester kon niet alleen tot grote ergernis van Carol Reed geen emoties in zijn acteerprestaties leggen, ook ontdekte men tijdens de opnames dat Lester toondoof was en dat merkt ook de kijker! Oorspronkelijk zou de cast uit ronkende namen als Richard Burton, Elizabeth Taylor, Peter O'Toole, Dick Van Dyke en zelfs Peter Sellers bestaan, maar uiteindelijk was Oliver Reed de enige grote naam die op de affiche pronkte.

Nog een minpunt zijn de eerder zwakke nummers. Echte musicalfans zullen zich wel plezante deuntjes als Consider Yourself of Reviewing The Situation voor de geest kunnen halen, toch is Oliver! in geen geval The Sound Of Music of West Side Story. Het is dan ook een klein wonder dat deze film zoveel geld in het laatje bracht. Veertig jaar later is Oliver! best nog een leuke film om nog een keer terug te zien, al was het maar om er ons aan te herinneren welke magnifieke cameratechnieken Carol Reed uit zijn mouw kon schudden, maar voor de rest is dit niet meer dan een matige (zelfs af en toe slaapwekkende) musical.

BEELD EN GELUID
Ofschoon de film een waar spektakel is, zijn de kleuren toch een beetje gedateerd waardoor Oliver! wat verouderd overkomt. Maar als je dat niet meerekent dan heeft deze musical een meer dan puike transfer gekregen waarin geen storingen te zien zijn. Het blijft lastig om de geluidskwaliteit van dit soort films op Blu-ray te beoordelen. Men heeft er wellicht alles aan gedaan om het geluid zo goed mogelijk te laten klinken, toch mist de geluidsband voldoende energie. Dat heb je bij zo'n musical toch nodig, vooral omdat de muziek (naast de regie) de enige blikvangers van deze Oscarslokop zijn.

EXTRA'S
Wie dacht dat hij op deze Blu-ray een hele kluif aan weetjes kon vinden over deze musical is er aan voor de moeite. De filmfan moet zich tevreden stellen met drie korte extra's die nauwelijks informatief zijn. Heel jammer, want deze Blu-ray kon een unieke gelegenheid zijn voor een unieke documentaire over het bijzondere filmwerk van Carol Reed. Wat je wel krijgt zijn twee recente interviews met zowel Mark Lester als met Ron Moody die gestalte gaf aan Fagin. De twee acteurs vertellen enkele grappige anekdotes, maar meer moet je niet verwachten. Ten slotte is er nog een kort filmpje dat destijds als promotie in de bioscoop is vertoond. Voor de echte fans is dat misschien wel leuk, maar voor de modale kijker totaal overbodig.

CONCLUSIE
Oliver! is een wat vergeten musical, maar dankzij deze heruitgave op Blu-ray kunnen de fans van het genre ontdekken waarom deze prent op het einde van de jaren 60 zo veel Oscars won. Dat is niet moeilijk om te raden eens je hem hebt gezien, want het genie schuilt in de magistrale regietechniek van filmmonument Carol Reed. Helaas is dat het enige sterke punt van deze klassieker, want zowel de vertolkingen, de songs als het verhaal zijn geen hoogvliegers in het genre. Maar musicalfans zullen zich daar maar weinig van aantrekken. Wedden dat Oliver! al in hun collectie zit?