FILMS
De honderdste verjaardag van de Eerste Wereldoorlog inspireerde Folio Video om een aantal korte animatiefilms over de Groote Oorlog te verzamelen op dvd. Hoewel de films allemaal een eigen identiteit hebben, is de boodschap die ze verspreiden dezelfde: in deze meest zinloze slachting van de twintigste eeuw waren er geen winnaars, alleen maar verliezers. Helaas leidt dat er ook toe dat het moeilijk is om deze compilatie in één zit uit te zitten. Omdat de films variaties zijn op hetzelfde thema. De meeste films rekenen er bovendien op dat de krachtige anti-oorlogsboodschap de soms wat minder geslaagde animatiestijlen zal verdoezelen. Een echte klassieker zit er kortom niet tussen de kortfilms. Maar als vooral jongeren dankzij deze dvd de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog in hun context kunnen zien, dan mag je 14-18: De Groote Oorlog in Animatie gerust meer noemen dan een cynische snelle cashkoe in dit herdenkingsjaar.

La Détente
Deze CGI-film opent in een kleurrijk snoepland waarin twee legers met elkaar in een oorlog verwikkeld zijn. Maar naarmate de film vordert, gaat het landschap minder lijken op een gummiballendoos en meer op een realistische weergave van de loopgraven. Als concept is dit zeker geslaagd, maar de uitwerking laat te wensen over. Niet alleen is animatie iets te rudimentair om te overtuigen, ook het ritme en de structuur van de film zijn voor verbetering vatbaar.


Trois Petits Points
Een vlijtige naaister naait niet alleen de wonden van een doodbloedende soldaat dicht, maar ook de gaten die de oorlog in het landschap heeft geslagen. Dat is de originele premisse van een kortfilm die begint als een zeemzoete, optimistische fantasie. Maar hoe meer de film vordert, hoe duisterder hij wordt als de verwonde soldaat het garen dat zijn ware aard binnenhoudt, verwijdert. Trois Petits Points zet je dus aan het denken, maar hij kan ook bogen op heerlijke ouderwetse animatie, in sfeervolle kleuren.

Lien
De Eerste Wereldoorlog werd niet alleen gevochten door jongemannen die uit Vlaamse klei getrokken waren. Ook uit de kolonies van België, Engeland en Frankrijk werd kanonnenvoer aangevoerd. Deze film focust op het gezin dat deze mensen in Afrika moesten achterlaten om te gaan vechten in een ver, koud land. De prent heeft een magisch-realistische inslag met een lange sequentie die de waanzin van de oorlog verbeeldt, maar ze kan de hartsnaren niet echt beroeren wegens de niet bepaald gelikte visuele CGI-stijl.

De Si Près
Wel visueel overtuigend is deze prent, die het verhaal vertelt van een grootvader die met zijn kleinkind naar de speeltuin gaat waar de doorregende grond hem in een levendig visioen vangt over de legercharges tijdens de Groote Oorlog. De Si Près geeft erg mooi weer hoe de trauma's van de Eerste Wereldoorlog deel zijn gaan uitmaken van ons collectieve geheugen en hoe belangrijk het is dat ook de volgende generaties zich bewust blijven van de gruwel van de oorlog. De uitvoering van de prent, met van gitzwarte inkt doordrongen lijnen op een achtergrond van bruine gouaches, is de kers op de taart.


Le Jour De Gloire
De film is een van de meest experimentele van de hoop. De prent toont hoe de soldaten aan het front bijna letterlijk gevangen zitten in de Vlaamse klei en hoe uit die klei de oorlogsmachines van die tijd opdoemen om alle hoop te vernietigen. Visueel laat de film een unieke indruk na, hoewel de grauwheid van het kleurenpalet op den duur wat gaat vervelen. Ook de ontknoping, met een nogal drammerige moraal, kan niet helemaal overtuigen.

Poppy
Een stel Nieuw-Zeelandse soldaten vindt op het slagveld een nog levende baby terug. Ze besluiten het kind mee te nemen tot aan het dichtsbijzijnde klooster. Maar de weg ernaartoe is lang en vol gevaren. Poppy is gebaseerd op waargebeurde feiten uit het leven van een voorouder van de cineast, maar het scenario is te knullig uitgewerkt om oprechte emotie uit te lokken. Bovendien is de gebruikte animatietechniek geen voltreffer. De makers gaan voor een gestileerd CGI-realisme dat eerder vervreemdend werkt.

La Tranchée
Wie de Eerste Wereldoorlog zegt, zegt loopgraven. Dat is de essentie van deze kortfilm, die niet aan de hand van een plot, maar via een evocerende opeenvolging van aquarelbeelden in bruin en blauw de gruwel van de loopgraven met de kijker deelt. De prent is knap gemaakt, zonder meer, maar het onderwerp is niet verrassend en het contrast tussen de tijd in de loopgraven en de flashbacks over het idyllische leven als landbouwer voor de oorlog uitbrak, zetten het gebrek aan inspiratie van de vertelling nog meer in de verf. 

Lettres De Femmes
In een wereld van papier-maché heelt een verpleger de wonden van de soldaten met de brieven die ze van het thuisfront ontvangen. Het schrijnend verlies van levens in de loopgraven wordt zo mogelijk nog overtroffen door de woorden in die brieven, want de hoop op een goede afloop voor de gezinnen van de soldaten is erg klein. De wereld die in stop-motion neergezet wordt, is overtuigend en de inhoud van de brieven is zonder meer emotioneel, maar eens te meer is dit een verhaal dat weinig innovatie of verrassing bevat en daardoor niet beklijft.


War Game
Wellicht de beroemdste passage uit vier jaar Groote Oorlog is die van het staakt-het-vuren met Kerstmis als Duitsers en Engelsen een potje voetbal spelen in Niemandsland. Deze kortfilm bekijkt die gebeurtenis vanuit het blikveld van twee Engelse broers, beiden zot van voetbal, die op erg jonge leeftijd naar het front zij getrokken. Het verhaal wordt verteld in een oerklassieke Britse tekenfilmstijl die iets te naïef is om de prent echt te laten resoneren. Goed genoeg voor zatervoormiddag op de BBC, maar niet om de meerwaardezoeker te bekoren dus.

BEELD EN GELUID
Zoals het een collectie betaamt, verschilt de beeldkwaliteit naargelang de kortfilm. Algemeen kan je wel zeggen dat de kleurensaturatie geregeld overstuurd is (vooral in de CGI-filmpjes) en dat de scherpte niet optimaal is. De soundtrack is stereo en geeft de geluiden en dialogen degelijk weer, zonder meer. Het blijft natuurlijk jammer dat de ontploffingen en zoevende kogels van het front niet in 5.1 uit de boxen knallen.

EXTRA'S
Er zijn geen extra's op de schijf.

CONCLUSIE
De Groote Oorlog In Animatie bundelt negen korte animatiefilms die allemaal de loopgraven als setting hebben. Helaas spreken de meeste verhalen niet tot de verbeelding: haast allemaal wentelen ze zich in hetzelfde, iets te simpele mantra: 'oorlog is slecht'. Ook de animaties zelf zijn vaak niet van het hoogste niveau en kan je zeker niet als baanbrekend benoemen. Beeld en geluid halen een degelijk niveau, maar een bonussectie ontbreekt.