DOCUMENTAIRE
Een van de vragen die ik mezelf het meest stel is of het wel gezond is om helden te hebben. Ik heb er heel wat en één van hun was (of is misschien nog) Lance Armstrong: de Texaan die zeven keer de Ronde Van Frankrijk won. Ondertussen is zijn naam bijna synoniem geworden voor verraad en deze documentaire van Alex Gibney doet daar nog een schepje bovenop, ofschoon dat eigenlijk in het begin helemaal niet de bedoeling was.
 

In 2009 was er immers nog geen vuiltje aan de lucht, of ten minste weinig vuil. Armstrong was nog steeds de legende die groter was dan de sport zelf, de kankerpatiënt die de ziekte overwon en de grootste atleet van zijn tijd werd. 2009 was ook het jaar waarin The Boss (ja, dat was toen nog zijn bijnaam) zijn comeback wilde maken. In 2009 zou hij opnieuw de Ronde winnen en aantonen dat hij die volledig clean zou afleggen. Gibney kreeg toestemming om er een documentaire van te maken. Armstrong werd zijn vriend aan wie hij alles eerlijk  "opbiechtte", maar toen de documentaire zo goed als klaar was gebeurde er iets verschrikkelijk. Armstrong zat, mede door de nijd van die andere zondaar Floyd Landis, zo verstrikt in een web van leugens dat hij tijdens een talkshow van Oprah Winfrey toegaf dat hij zijn hele leven vals had gespeeld. De maskers vielen af en documentairemaker Gibney werd gedwongen om de ode aan de wielrenner om te bouwen tot een heel ander portret. De steenrijke wielrenner die wereldwijd honderdduizenden fans had werd plotseling volledig verguisd. Meer zelfs, de UCI besloot om hem al zijn zeges af te pakken.

Neen, ik ga mij niet in de discussie werpen of dat nu verdiend is of niet. De vraag is alleen: waarom alleen Lance? Iedereen weet verdomd zeer goed dat doping jarenlang een onderdeel van de wielersport was. Waarom is Armstrong een misdadiger en worden andere "zondaars" met de mantel der liefde bedekt? Gibney heeft daar een zeer flauw antwoord op: gewoon omdat Armstrong alle kankerpatiënten heeft bedrogen. Dat Armstrong zijn leven lang een hele boel kinderen hoop heeft gegeven telt blijkbaar niet meer.
 

Een andere reden is ook omdat Armstrong een ongelofelijke macht had, en dat is het mooiste deel (nou ja) uit deze ontzettend boeiende (maar o zo pijnlijke) documentaire. Armstrong was de meester (de boss dus) en de spanning tussen hem en ploegmaat Alberto Contador was iedere seconde te snijden. Het is eveneens schitterend om te zien hoe trainer Johan Bruyneel voortdurend in de clinch ligt met Contador: het "ettertje" dat weigert om zich neer te leggen bij de beslissingen om Lance een kans te geven voor een podiumplaats op de Champs Elysées. Gibney toont ook hoe corrupt de (wieler)sport wel is, zo is het bijv. onthutsend om te zien hoe Bruyneel in de volgauto deals maakt wie wat mag winnen... of gewoon hoe de wielerfan wordt bedrogen!

De vraag die bij The Armstrong Lie rijst is of er iets nieuws wordt verteld. Het antwoord is neen. Wel zie je Armstrong van een heel andere kant, het woord “medelijden” duikt zelfs op, ook al zal dat wellicht komen door het feit dat een mens zijn helden niet zo snel verloochent. Althans ik niet, want doping of geen doping: Armstrong zat in een generatie waarin iedere renner zichzelf iets inspoot. En het is in deze generatie dat hij zeven keer de meest zware wielerwedstrijd won die er is. Er is dan ook niemand die het recht heeft om hem dat af te pakken. Ofschoon The Armstrong Lie een verdomd knappe documentaire is, had men het onnodig natrappen maar beter zo gelaten.
 

BEELD EN GELUID
Of het nodig is om een sportdocumentaire op Blu-ray aan te schaffen laat ik in het midden. Feit is wel dat The Armstrong Lie magnifiek oogt. Normaal verdient zoiets een tien, maar omdat er wat archiefmateriaal in de documentaire is verwerkt doen we er een puntje af. Het geluid? Nou ja, dat zijn dialogen en het gejuich van schreeuwende gekken die hun idool aanmoedigen.

EXTRA'S
Naast deze twee uur documentaire, heb je ook nog 43 minuten weggelaten scènes en een panelgesprek met de filmcrew tijdens het Filmfestival van Toronto. Zeker het zien waard, maar de vraag is of deze heren en dames wel het recht hebben om zich uit te spreken over de prestaties van de allergrootste atleet van deze wereld. Ja, Armstrong is nog steeds een held, ook al is deze documentaire het bekende zout in de wonden.
 

CONCLUSIE
Voor trouwe fans zal The Armstrong Lie een harde noot zijn om te kraken, hun held wordt immers letterlijk van de troon geschopt. De vele figuren die in hun handjes staan te wrijven omdat de wielrenner op zijn bek gaat, zijn even verfoeilijk als de daden van The Boss zelf. Los daarvan is The Armstrong Lie een excellente documentaire.