BOX
Het is een feit waar nauwelijks over gesproken wordt, toch is de filmwereld zoals we die nu kennen voor een groot deel gevormd door de Duitsers. Het begon al tijdens de pioniersjaren. Er werden toen wel heel wat films gedraaid in Hollywood, maar heel wat grote (en dus duurdere) producties werden in de Weimarrepubliek gemaakt. Men had er de technische know-how, het talent, het was er veel goedkoper en omdat de cinema toen toch alleen maar uit stomme films bestond kon je die gelijk waar gaan maken en ze ook wereldwijd distribueren. Ook toen de talkies hun intrede deden waren het de Duitsers die de plak zwaaiden. Weliswaar op een andere manier, want het waren vaak Duitse joden die op de vlucht sloegen voor het nazi-regime en hun soelaas in Amerika zochten. Vaak ook gerenommeerde namen die gestalte zouden geven aan Hollywood en met Billy Wilder en Fritz Lang als bekendste namen. Na de Tweede Wereldoorlog werd dit anders. Hollywood had nieuwe helden en in Duitsland had men andere zorgen aan het hoofd dan het maken van filmpjes, en degene die wel gemaakt werden waren bijna één voor één de gevreesde heimatfilms of ondingen zoals Heintje.

Mede door de nouvelle vague in Frankrijk en zijn wereldwijdse vertakkingen (bij ons was dat bijvoorbeeld via Robbe De Hert) begonnen cineasten te snappen dat er ook cinema kon gemaakt worden die geen rekening diende te houden met Hollywoodwetten. Ook in Duitsland was dat het geval. Eén van die mannen, en zonder meer ook de bekendste van de hoop was Rainer Werner Fassbinder die vond dat de Duitse cinema aan een nieuw elan toe was. Experimenteel, geboren uit het theater en zonder enige schrik om heilige huisjes in elkaar te schoppen bracht de Duitser aan een ongezien tempo de ene film na de andere uit. Het waren meestal festivallievelingen, want als Fassbinder in het grote nieuws kwam dan was dat op de eerste plaats door zijn excentriek gedrag dat hem ook fataal werd.

Of het Duitse publiek wel of niet klaar was om op cinematografische wijze met haar eigen verleden te geconfronteerd worden, is een andere zaak. Feit is dat Fassbinder, zeker vanaf het begin van de jaren '70, niet te bedeesd was om erover te beginnen. De cinema van Fassbinder staat bij zo wat iedere cinefiel geboekstaafd als een oeuvre dat je moet gezien hebben. Smaken verschillen, maar toch staat het buiten kijf dat deze Duitser één van de meest eigenzinnige, en vooral aparte filmstijl heeft. Films die weliswaar indruisen tegen de doorsnee Hollywood-film, maar die verre van moeilijk zijn.

Wie deze films op Blu-ray wil ontdekken, kan dat ofwel via de Duitse (spotgoedkope) uitgaven, of via Arrow Academy (sinds kort ook beschikbaar in een box) of via het Franse Carlotta zoals wij deden. Pientere lezers hebben zonder meer al opgemerkt dat er het aanhangsel "vol.1" in de titel zit. En jawel, kwestie van de filmfan nog wat meer geld af te troggelen, zijn de werken van Fassbinder in twee boxen opgesplitst. En als je die in je kast hebt staan, heb je nog niet eens alles van Fassbinder want het gaat hier om een selecte keuze.

Deze films vind je in deze eerste box terug, en uitgebreide bespreking vind je één voor één terug op een andere pagina.

Liebe Ist Kälter Als Der Tod (8/10)
Liebe Ist Kälter Als Der Tod is de eerste film van Fassbinder dat eerder aanvoelt als een afstudeerproject van een beginnende cineast die een hommage wil brengen aan de Franse nouvelle vague. Je merkt zeer goed dat dit een cineast is die vooral ervaring heeft in de theaterwereld, want de hele film voelt zeer toneelmatig aan. De film is zeker niet spek voor ieders bek, maar voor Fassbinder-fans een niet te missen must want hier worden de eerste bouwstenen gelegd voor een Duits filminstituut dat baanbrekend werk zou brengen.

Hier vind je de uitgebreide bespreking.

Katzelmacher (8/10)
In Katzelmacher zien we nog steeds een experimenterende Fassbinder die op zoek is naar een eigen stijl en die hij gevonden lijkt te hebben. De invloeden van de Nouvelle Vague blijven ook hier net als in Liebe Ist Kälter Als Der Tod hangen, maar in dit relaas over een Griekse gastarbeider die allesbehalve welkom is zien we een cineast aan het werk die duidelijk komaf wilde maken met de heimatfilms van toen en hiermee de steen legde voor een heleboel nieuwe Duitse filmmakers.

Hier vind je de uitgebreide bespreking.

Warnung Von Einer Heiligen Nutte (8/10)
Warnung Vor Einer Heiligen Nutte is een zeer eigenzinnige film van Fassbinder die draait om de perikelen van de desastreuse opnames van een film waardoor de ene zich aan de toog bezat, en de ander van verveling met een ander het bed inkruipt. De film voelt aan als een geïmproviseerd theaterstuk, maar het blijft nog altijd Fassbinder en dat wil toch nog heel wat zeggen.

Hier vind je de uitgebreide bespreking.

Händler Der Vier Jahreszeiten (9/10)
Händler Der Vier Jahreszeiten is de eerste Fassbinder-film waarin we zijn typische stijl zouden herkennen: verhalen over alledaagse mensen, maar verteld door een meester. In deze film uit 1972 zien we een fruithandelaar die van de regen in de drop terecht komt, maar vooral aan de fles zit. Grootse cinema en de voorloper van wat men later zou gaan omschrijven als arthouse.

Hier vind je de uitgebreide bespreking.

Die Bittere Tranen Der Petra Von Kant (9/10)
Die Bitteren Tränen Der Petra Von Kant is een Fassbinder-film die je vaak in lijstjes aantreft. Dit is melodrama ten top, met een (trieste) finale die je nooit meer zal vergeten. Een film die zich twee uur in dezelfde setting afspeelt maar geen seconde verveelt, dat is iets wat alleen maar Fassbinder kan!

Hier vind je de uitgebreide bespreking.

Martha (8/10)
Martha uit 1974 is zeker niet het gemakkelijkste zitje uit Fassbinders repertoire. Deze barokke film bevat naast minimale horrorelementen ook een welgemeende veeg uit de pan naar de Duitse bourgeoisie waardoor deze televisiefilm je (zeker qua onderwerp) meermaals aan Belle De Jour van Bunuel doet denken.

Hier vind je de uitgebreide bespreking.

Angst Essen Seele Auf (9/10)
Dit is Fassbinder grand cru. Een film waarin de Duitse cineast het racisme hekelt, en met vooral een ongelooflijk sterk spelende Brigitte Mira als de bejaarde weduwe die verliefd wordt op een veel jongere Marokkaan.

Hier vind je de uitgebreide bespreking.

BEELD EN GELUID
Ons oordeel over de technische kwaliteiten van de films kun je apart in de individuele bespreking checken.

EXTRA'S
Op de films zelf vind je geen extra’s wel is er een apart schijfje met bonusmateriaal in de box gestopt. Deze is niet op Blu-ray, maar wel op dvd en het valt meteen op waarom men dit heeft gedaan. De kwaliteit is van een zeer laag pitje en te vergelijken met dat van een YouTube-filmpje in een lage resolutie. Het meest interessante is het 20 minuten durende Michael Ballhaus À propos De Martha waarin de DOP’er het over Martha heeft en hoe het was om met Fassbinder samen te werken. Het grappigste is ongetwijfeld het interview met Fassbinder uit 1977 waarin de cineast zo zat is dat je nauwelijks weet waarover hij praat. Je ziet hem vooral heen en weer strompelen, en het mag een wonder heten dat de man niet letterlijk op zijn bakkes is gegaan tijdens het gesprek. Qua lengte wint dan weer Life, Love & Celluloid. Een anderhalf uur durende documentaire die werd gedraaid voor het MOMA en waar veel, maar in feite niets wordt verteld. Het zijn ofwel gesprekken met mensen die in de verte iets met Fassbinder hadden te maken ofwel met "kunstkenners" die graag in de musea lopen te paraderen (en daar ook willen opvallen) en die in deze reportage hun zegje mogen doen over Fassbinder. Meer dan dat "Fassbinder anders was dan de anderen" valt er niet uit te halen. Een dikke pluim, waaronder wij, die de moed hebben gevonden om hieraan 90 minuten van ons leven te spenderen.

CONCLUSIE
Met Rainer Werner Fassbinder Vol. 1 heb je de eerste box in handen die Carlotta uitbracht. Je vindt er zeven films in terug die dateren uit de beginjaren van de Duitse cineast. Martha, Die Bitteren Tränen Der Petra Von Kant en Angst Essen Seele Auf zijn ongetwijfeld de meest bekende uit deze selectie. Topfilms, en we zijn zeker niet de eerste die dit schrijven, wel is het jammer dat we het moeten stellen met opvullertjes als bonusmateriaal.