In de biopic Trumbo vertelt regisseur Jay Roach over de ervaringen van scenarist Donald Trumbo met het HUAC, want die besloot om de activiteiten van het Committee als ondemocratische en in strijd met het First Amandement te bestempelen, waardoor hij in het oog van de storm terechtkwam. Samen met 9 collega’s uit de filmsector (de zgn. Ten of Hollywood) werd hij gedagvaard om voor een hoorcommissie te verschijnen, maar van een echte verdediging kon geen sprake zijn, daarvoor waren de commissieleden te zeer overtuigd van hun gelijk: het communisme was des duivels en zou met alle middelen bestreden en uitgeroeid worden. Trumbo en zijn maten rekenden erop dat de besluiten van het Committee door een hogere instantie (gedomineerd door liberals) ongedaan zou worden gemaakt, maar door de vroegtijdige dood van twee liberale rechters gebeurt dat niet. Trumbo wordt voor een tijdje in de gevangenis gestopt. Dat ook de voorzitter van de Committee niet veel later in dezelfde gevangenis opgesloten wordt wegens het ontduiken van belastingen, is een grappige en tegelijk cynische speling van het lot.
Na z’n vrijlating stelt Trumbo vast dat geen enkele studio nog een beroep wil doen op zijn diensten. Iedereen is bang om te worden besmet en zijn lot te zullen delen. Z’n vriendenkring is uitgedund, want vele voormalige medestanders hebben wél voor het Committee getuigd en namen genoemd, o.a. de zijne. Hij moet z’n riante ranch in de heuvels van Los Angeles verkopen en op zoek gaan naar werk. Eén van Hollywoods beste betaalde scenaristen moet zich nu tevreden stellen met 1200 dollar voor flutscenario’s dat hij zelfs in z’n kwaadste dromen nooit zou hebben geschreven. Maar er hoort brood op de plank te liggen voor zijn vrouw en drie kinderen en dus heeft Donald Trumbo weinig keuze. Maar hij blijft niet bij de pakken zitten en maakt afspraken met een kleine studio voor hemzelf en zijn oude vrienden: ze gebruiken een pseudoniem om aan de aandacht van het HUAC te ontsnappen. Frustrerend, maar zo redeneert Trumbo, deze strijd kunnen we alleen verliezen en wat heb je aan verlies? Ondertussen zijn we halfweg de jaren 50 (en heeft Amerika zich in de Koreaanse Oorlog gestort) en is er een verschuiving qua prioriteiten, zowel bij het establishment als bij de publieke opinie. Daarvan maken acteur Kirk Douglas en regisseur Otto Preminger gebruik om het beroepsverbod van Trumbo op te heffen: Douglas wil hem op de titelrol van Spactacus (1960) en regisseur Otto Preminger op die van Exodus (1960)…
Regisseur Jay Roach neemt ruim 120 minuten de tijd om deze Trumbo-biopic tot een goed einde te brengen en dat is geen minuut te veel, want vervelen doe je je als kijker nooit. Heeft te maken met de prima acteerprestaties, maar evenzeer met een scenario zonder zwakke momenten, dat spannend blijft tot op het einde. Het thema is al eerder het onderwerp geweest van bioscoopfilms, dus verrassend in het allemaal niet, maar dat dergelijke situaties mogelijk zijn in een land dat zich het meest democratische ter wereld noemt, het blijft tot de verbeelding spreken. Maar Amerika heeft natuurlijk ervaring met het opsluiten van mensen. Zo werden na de Japanse aanval op Pearl Harbor staatsburgers met Aziatische gelaatstrekken in kampen opgesloten (ja, ook zijn waren een gevaar) en uiteraard is u de naam Guantanamo bekend, de beruchte gevangenis op Cuba waar in april 2016 nog altijd 80 voornamelijk Al Qaida- en Talibanterroristen zonder enige vorm van proces opgesloten zaten. Het aantal veroordelingen dat werd uitgesproken (sinds 2002) kan je op één hand tellen.
Ja, wij hebben met veel interesse naar Trumbo gekeken en we geven graag toe dat het vooral Bryan Cranston is die ons motiveerde om de dvd in de lader te leggen. Zijn medewerking aan Cold Comes the Night (2013) en het onding Godzilla (2014) - de beide films waaraan hij meewerkte na Breaking Bad (2008-2013) - kan je niet echt een succes noemen, en dus keken we met spanning uit naar wat hij met het personage Donald Trumbo zou doen. We zijn gerustgesteld: Cranston is fantastisch en we durven zelfs zeggen dat hij de rol van Walter White overklast, want het personage Trumbo laat veel meer afwisseling toe waardoor de acteur z’n talent ook beter kan etaleren, terwijl je in de onverschrokkenheid en de koppigheid van de scenarist toch ook Walter White een beetje herkent. Het Algemeen Dagblad formuleerde het zo: Bryan Cranston overtuigt in zijn beste filmrol, en daar zijn we het helemaal mee eens.
Een sterke rol speelt ook Michael Stuhlbarg als Trumbo’s vriend en acteur Edward C. Robinson (Key Largo, 1948; The Ten Commandments, 1956) die besluit om namen te noemen tijdens een HUAC-hoorzitting omdat hij bang is z’n luxeleventje vaarwel te moeten zeggen. Stuhlbarg herkent u als maffiabaas Arnold Rothstein uit de serie Boardwalk Empire (2010-2013) en in Trumbo ziet hij er net zo mistroostig uit, al is hij dit keer niet de sterke man, maar degene die z’n overtuiging heeft opgeofferd voor financiële zekerheid. Een goede film heeft natuurlijk een onvergetelijke bitch in z’n cast nodig en daarvoor is de keuze op Helen Mirren gevallen. Zij kruipt in de huid van Hedda Hopper (1885-1966), een voormalige actrice die uitgroeide tot één van Amerika’s belangrijkste roddelperscolumnisten en die er alles aan deed om communisten te ontmaskeren. Zij was één van Trumbo’s grootste tegenstanders in de HUAC-periode en zelfs tot in de jaren 60 zette ze de jacht op vermeende communisten voort, ook al verloren het Committee en de communistenjagers heel wat van hun pluimen nadat president Kennedy zich lovend had uitgelaten over Spartacus, dat hij in een bioscoop was gaan bekijken. Hellen Mirren heeft weinig screentijd, maar ze brandt het personage Hedda Hopper als het ware op je netvlies. Een grote actrice, zoveel is duidelijk.
Diane Lane (als Trumbo’s echtgenote Cleo) doet wellicht niet meteen een belletje rinkelen, maar u herkent haar beslist uit films als The Cotton Club (1984) en Must Love Dogs (2005). Haar personage Cleo Trumbo stelt niet veel voor, maar als je haar bezig ziet, breng je respect op voor een vrouw die de pesterijen tien jaar lang heeft verdragen en tegelijk haar huwelijk overeind hield. Nog een kleine rol is er voor John Goodman (Treme, 2010-2011; Argo, 2012; Dancing On The Edge, 2013) als filmproducent Frank King, die Trumbo aan het werk zet om scenario’s te herschrijven (onder een pseudoniem). Goodman levert altijd kwaliteit, maar hij moet wel opletten, want binnenkort past zijn imposante lichaam niet meer in een 1.85:1-beeldformaat!
