IT'S A MAD, MAD, MAD, MAD WORLD (BLU-RAY)
Bespreking door: Didier - Geplaatst op: 2020-09-14
FILM
Soms ontstaan films door simpel toeval.
It's A Mad, Mad, Mad, Mad World uit 1963 dat door heel wat filmkenners aanzien wordt als één van de beste komedies ooit is daar één van. Toen Stanley Kramer door Bosley Crowther van de New York Times de opmerking kreeg dat hij in zijn carrière alles had gedaan, maar geen komedies, was de man zo in zijn gat gebeten dat hij op zijn manier revanche wilde nemen door de allergrootste komedie te gaan maken. Hoe hij dat deed? Door simpelweg iedere komiek (jong en oud) te vragen in een meer dan drie uur durend epos. Er waren acteurs of actrices zoals Harold Lloyd, Stan Laurel, Lucille Ball of Groucho Marxdie die deze kelk aan zich lieten voorbijgaan, toch is de cast van
It's A Mad, Mad, Mad, Mad World ongezien en een tour de force die je vandaag financieel niet meer zou aankunnen. Niet dat een all star-cast nieuw was.
Around The World In 80 Days uit 1956 van Michael Anderson had meer dan 100 cameo's, en ook het bijbelepos
The Greatest Story Ever Told of het oorlogepos
The Longest Day was een uitdaging om zo veel mogelijk bekende koppen te spotten, maar films als
The Great Race van Blake Edwards,
1941 van Spielberg of doldwaze komedies als
The Cannonbal Run,
Those Magnificent Men In Their Flying Machines of
Smokey And The Bandit hebben allemaal deze film van Stanley Kramer als groot voorbeeld.
Als gezegd was Kramer geen evidente keuze. Kramer was immers de man uit Hollywood die er bekend voor stond om, zowel als regisseur als producer, maatschappelijke vraagstukken onder de aandacht te brengen die anderen het liefst vermeden. Hij had het over racisme in
The Defiant Ones en
Guess Who's Coming To Dinner, de nucleaire dreiging in
On The Beach, de gevolgen van het fascisme in
Judgment At Nuremberg of de andere kant van de western
High Noon (een film die wegens zijn onderwerp gekraakt werd door John Wayne). Hoewel
It's A Mad, Mad, Mad, Mad World een komedie pur sang is, schuwt ook hier Kramer de maatschappijkritiek niet, want in deze klassieker gaat het om de mens en zijn hebzucht.
De productie van It's A Mad, Mad, Mad, Mad World ging niet bepaald over een pad van rozen, want United Artists dat o.a. opgericht werd door Charlie Chaplin en Mary Pickford vonden dat de film veel te lang duurde en drongen aan op zware bezuinigingen en een kortere speelduur. Tegen de wens van Kramer in verdwenen heel wat opnames in de prullenmand tot Robert A.Harris aankondigde om via de Criterion Collection It's A Mad, Mad, Mad, Mad World te reconstrueren en te herstellen, en vooral om zo dicht mogelijk bij de originele 197 minuten durende versie die Kramer voor ogen had te komen. Niet dat het publiek dit in 1963 aan haar hart liet komen, want de film werd een kritisch en commercieel succes en werd voor zes Academy Awards genomineerd.
Het verhaal met o.a. Spencer Tracy, Milton Berle, Sid Caesar, Buddy Hackett, Ethel Merman, Mickey Rooney, Dick Shawn en Terry-Thomas (plus de honderd anderen) is te gek voor woorden. De film begint met een dolle rit van de dief Smiler Grogan die net is vrijgelaten uit de gevangenis. Na vijftien jaar cel wil hij de buit van een overval gaan ophalen, maar door zijn roekeloos rijgedrag krijgt hij een zwaar auto-ongeluk op een snelweg in Californië. Een paar voorbijgangers zien hoe hij met zijn wagen de ravijn indondert. Net voor hij sterft vertelt hij de getuigen dat hij het geld in het park van Santa Rosita heeft begraven. De enige clue die de mensen krijgen is dat de buit onder de "grote W" ligt. Wie zal het eerst bij de buit zijn? Werken ze samen of elkaar tegen, en wat is de rol van de politie?
163 minuten (of als je wil 197, want je hebt op deze blu-ray de twee versies) is een lange rit voor een film, maar It's A Mad, Mad, Mad, Mad World verveelt geen seconde. Of je zit in een dolle achtervolging of je ligt te schuddebuiken van de, voor die tijd, niet te misvatten humor. Het soort humor ook dat niet gedicteerd is door wereldverbeteraars die in alles iets racistisch of seksistisch moeten zien. Gewoon het leven zoals het is, of de mens hoe hij in de meeste gevallen reageert als hij dollartekens in zijn of haar ogen ziet. Een film ook die geen tikkeltje verouderd oogt en je doet verlangen naar een wereld zonder CGI, ook al waren de stunts toen ronduit levensgevaarlijk.
BEELD EN GELUID
Eigenlijk zou je als filmfan moeten hopen dat iedere film een Criterion-release zou krijgen. Anderzijds zou dat niet al te best zijn voor de bankrekening want het zijn toch blu-ray's met een gepeperd prijskaartje. Maar in ieder geval krijg je bij Criterion waar voor je geld. Ook deze film is een gerestaureerde versie die in zijn oorspronkelijk aspect ratio is behouden (zwart balkje bovenaan en onderaan dus) met prachtige, gedetaileerde kleuren die een lust zijn voor het oog. Ook het geluid kreeg met een DTS-HD MA 5.1-geluidsband een welgeslaagde opknapbeurt. De film is voorzien van Engelse ondertiteling.
EXTRA'S
Deze uitgave bestaat uit twee blu-ray's waarij je kan kiezen tussen de cinemaversie van 163 minuten en de
versie van 197 minuten die gerestaureerd werd door Robert A. Harris, en dit aan de hand van verloren gewaand materiaal. De bonusfilmpjes zijn dan ook verspreid over de twee disks. Ruw geschat gaat het hier om bijna drie uur filmmateriaal en wij vonden vooral de
docu over de visuele en geluidseffecten bijzonder interessant waarin je perfect ziet hoe vooruitstrevend deze film wel was, en dat zonder ook maar één spatje CGI. Er is een
talkshow uit 1974 met een paar mensen uit de
Mad World-cast waarbij regisseur Stanley Kramer het woord voert. Verder vind je er een paar promofilmpjes uit de oude doos zoals een
persinterview met Kramer uit 1963 en een
aflevering uit het CBS-programma Telescope die de première van de film belicht. Verder is er nog het recente
100 Years . . . 100 Laughs waarin komieken van vandaag het belang van
It's A Mad, Mad, Mad, Mad World aanstippen. Naast wat
trailers en een bijbehorend
boekje is er ook nog een
Q & A tijdens het 70mm Film Festival uit 2012 dat aangevoerd wordt door Billy Crystal.
CONCLUSIE
It's A Mad, Mad, Mad, Mad World is een absolute aanrader voor iedereen die graag lacht en dol is op wilde achtervolgingen. Drie uur vlogen zelden zo vlug voorbij.